Koning mag niet zomaar officiële excuses aanbieden en die zouden ook kunnen leiden tot herstelbetalingen

Vandaag viert Congo 60 jaar onafhankelijkheid. Onze vorst zou voor die gelegenheid naar de vroegere Belgische kolonie afgereisd zijn, als de coronacrisis er niet was tussengekomen. Toch wou de koning niet langer wachten om zijn “diepste spijt” te betuigen aan de Congolezen voor de gruweldaden tijdens de koloniale periode. Onverwacht. Maar het bleef wel bij spijt: excuses kwamen er (nog) niet.

“Hij mag natuurlijk niet zomaar officiële excuses van ons land aanbieden, daar moet de politiek ook achter staan”, legt onze royalty-experte, Eva Peeters, uit. “En sommige politici wilden liever wachten op de parlementaire onderzoekscommissie over het koloniale verleden van ons land, zo hoorden we.” Officiële excuses kunnen ook juridische gevolgen hebben: “Dan kan het zijn dat België achteraf herstelbetalingen moet betalen, een soort van schadevergoeding. En daar zit niemand op te wachten”, aldus Peeters.

Emeritus hoogleraar en bekend royalty-watcher, Mark Van den Wijngaert, bevestigde dit vanochtend op Radio 1. “De consequenties van excuses zijn dat wij dan mee verantwoordelijkheid zijn”, aldus Van den Wijngaert. In dat geval kan Congo een schadevergoeding eisen, een rechtzetting op een of andere manier. “Hier is men zo ver niet willen gaan en wou men persoonlijke verantwoordelijkheid vermijden”, aldus de emeritus hoogleraar. “Koning Filip geeft toe dat het erg is wat er gebeurd is, maar wil positief naar de toekomst kijken.”

Volgens Van den Wijngaert is hierover lang nagedacht en is de boodschap van koning Filip ook gedekt door de federale regering. Die had de keuze tussen zélf een initiatief nemen bij monde van premier Sophie Wilmès (MR) of dat overlaten aan het staatshoofd, legde hij uit. Hij noemde de spijtbetuiging “uniek in de geschiedenis van het Belgische koningshuis en van België in het algemeen.”

De Congolees-Belgische historicus Mathieu Zana Etambala spreekt van een “aangename en blije verrassing”. Hij beschouwt dit als een eerste stap naar excuses. “Als er excuses komen, moeten die niet gericht zijn aan de politieke elite, maar rechtstreeks aan het lijdend Congolees volk en aan wie zich inzet voor dat volk. En dat zijn zeker niet de politieke leiders.”

Lees ook: Geen woord over de miljarden die in Belgische zakken verdwenen en daar heeft Filip een goede reden voor (+)