Nieuwe variant van griepvirus in China: ‘Ernstige kandidaat voor toekomstige pandemie’

Trui Engels
Trui Engels Journalist Knack

Een nieuwe variant van de varkensgriep, die ook kan overgaan op de mens, komt steeds meer voor in China.

Het laatste wat we nodig hebben is een pandemie van een nieuw virus. Wetenschappers signaleren echter steeds meer besmettingen met een nieuwe variant van het griepvirus bij Chinese varkens, die mogelijk kan overspringen naar de mens.

Ze waarschuwen in de Proceedings of the National Academy of Sciences voor een pandemie van deze nieuwe variant bij de mens als er geen maatregelen worden genomen om het virus bij de varkens onder controle te houden. China heeft de grootste varkenspopulatie ter wereld.

Het virus werd al gevonden bij werknemers die in de varkensindustrie in China werkzaam zijn en ook in het laboratorium werd aangetoond dat het virus zich kan binden aan SAα2,6Gal-receptoren die bij de mens in de luchtwegen voorkomen.

Geen onmiddellijk gevaar

Meestal loopt de overdracht van een griepvirus van varken op mens dood en gaat het niet verder naar een andere mens. De onderzoekers vrezen echter dat het nieuwe virus zou kunnen muteren zodat het zich wél gemakkelijker kan verspreiden van mens tot mens en een wereldwijde uitbraak veroorzaken. Al is dat voorlopig nog geenszins het geval. We hoeven dus zeker niet te vrezen voor een tweede pandemie in 2020, al valt zo’n pandemie natuurlijk nooit te voorspellen, zoals we hebben moeten ervaren.

Als onderdeel van een project dat potentieel gevaarlijke nieuwe griepvirussen moet identificeren, onderzochten Chinese wetenschappers van de China Agricultural University (CAU) en het Chinese Centrum voor Ziektepreventie en -Bestrijding bijna 30.000 neusswabs van varkens uit slachthuizen in 10 Chinese provincies, alsook 1.000 swabs van varkens met respiratoire klachten. De swabs, die tussen 2011 en 2018 genomen werden, leverden 179 varkensgriepvirussen op, waarvan het merendeel de G4 EA H1N1-variant was, oftwel in het kort ‘G4’. (En nee, dit heeft niets te maken met 5G)

Het virus is een mengeling van drie stambomen: eentje is gelijk aan stammen die gevonden werden in Europese en Aziatische vogels, een ander is de H1N1-stam die verantwoordelijk is voor de grieppandemie van 2009 (Mexicaanse griep) en de laatste is een Noord-Amerikaanse H1N1-variant die zowel genen heeft van griepvirussen van vogels, mensen en varkens. Vooral het aandeel vogelgriepvirus baart de wetenschappers zorgen omdat de mens daar geen enkele immuniteit tegen heeft.

Vaccin

Een gevaarlijke nieuwe griepvariant wordt door experts beschouwd als een van de belangrijkste bedreigingen voor de toekomst. We moeten daarom voortdurend waakzaam zijn voor de opkomst van nieuwe pathologieën, vooral afkomstig van boerderijdieren.

De vorige pandemie, los van de huidige coronacrisis, was de uitbraak van de Mexicaanse griep in 2009, die in Mexico begon. Deze pandemie was uiteindelijk minder dodelijk dan eerst werd gevreesd aangezien heel wat oudere mensen al enige immuniteit tegen het virus opgebouwd hadden (wellicht vanwege de gelijkenis met andere, oudere griepvirussen).

Het nieuwe virus vertoont dus gelijkenissen met de griep van 2009, maar het huidige griepvaccin biedt er geen bescherming tegen. Ook de immuniteit tegen andere menselijke seizoensgriepvirussen biedt geen bescherming tegen G4 EA H1N. Het griepvaccin kan aangepast worden, maar zoals we allemaal intussen weten, vereist de productie van een nieuw vaciin heel wat middelen en tijd.

‘G4 H1N1-virus voegt zich nu toe aan het lijstje van mogelijke toekomstige pandemievirussen’

‘We weten dat griepvirussen ongeveer om de 20 jaar een pandemie veroorzaken. Het G4 H1N1-virus voegt zich nu toe aan het lijstje van mogelijke toekomstige pandemievirussen. Het is om verschillende redenen een ernstige kandidaat.’ Dat zegt viroloog prof. dr. Steven Van Gucht dinsdag aan Belga.

Volgens van Gucht is het G4 H1N1-virus een ernstige kandidaat, omdat het virus al sinds 2016 circuleert bij het varken in China en omdat de reeds circulerende seizoensgriepvirussen of gebruikte griepvaccins bij de mens weinig kruisbescherming geven. De menselijke bevolking is dus grotendeels gevoelig.

Bovendien blijkt dit virus ook regelmatig over te ‘springen’ van varken naar mens, aangezien 10 procent van de varkenswerkers reeds antistoffen heeft en dus in het verleden is besmet geweest. ‘Dit maakt van dit virus een serieuze kandidaat’, aldus Steven Van Gucht. ‘Het is wel niet zeker of het (al) in staat is om van mens op mens te kunnen overgaan.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content