Leest een robot binnenkort het nachtnieuws? "Een robot valt niet in slaap, maar dat lijkt me het enige voordeel"
De Nederlandse radiozender NH Radio experimenteert voor het nachtnieuws met een robotnieuwslezer. Hoe gaat dat precies in zijn werk en moeten de menselijke nieuwslezers stilaan vrezen voor hun job? Nachtnieuwslezer Chris Van den Abeele lijkt niet ongerust: "Een robot valt niet in slaap, maar dat lijkt me het enige voordeel", zegt hij in "De wereld vandaag" op Radio 1.
De Noord-Hollandse radio zet sinds kort een robotnieuwslezer in op momenten dat er geen mensen beschikbaar zijn. Het is voor alle duidelijkheid niet de bedoeling om altijd alle (nacht)nieuwslezers te vervangen door een computerstem. De teksten worden nog altijd door mensen geschreven, de robot leest alleen voor.
Beluister hieronder een kort fragmentje van de robotnieuwslezer:
Chris Van den Abeele, die op de VRT regelmatig het nachtnieuws leest, op de radio voelt zich nog niet meteen bedreigd. "Het heeft een geweldig voordeel: een robot valt nooit in slaap", zegt hij. "Dat is mij één keer overkomen, maar verder zie ik er geen enkel voordeel in. Al wil ik alles wel een kans geven."
Je hoort volgens Van den Abeele te duidelijk aan de stem dat het geen echte mens is die de berichten voorleest. "Nachtnieuws wil niet alleen de mensen informeren", verduidelijkt Van den Abeele. "Je bent een gezel 's nachts van de luisteraar. Je moet de mensen het gevoel geven dat je een mens bent."
Logopediste: "Verdienstelijke poging"
Bernadette Timmermans is logopediste en begeleidt veel VRT-stemmen voor hun stem en uitspraak. Ze is het grotendeels eens met Van den Abeele. "Robotstemmen zullen foutloos kunnen vertellen, maar het zijn net de kleine aarzelingen die het inlezen zo menselijk maken", legt ze uit.
Het is lang niet slecht, toch hoor ik liever mensen inlezen
Ze noemt het wel "een verdienstelijke poging". "Het klinkt al veel natuurlijker dan ooit tevoren omdat de stem soepel intoneert", zegt ze. "Het is dus lang niet slecht, toch hoor ik liever mensen inlezen." Al betwijfelt ze wel of de robot een "stemattest" zou behalen. Zo'n attest is nodig als je op de VRT nieuws wil lezen of reportages wil inlezen.
Hoe werkt het nu?
Karim Dahdah is onderzoeker bij VRT Innovatie en legt uit hoe het werkt. "Een professionele stemacteur leest alles in, daar wordt een database van gemaakt en het algoritme doet de rest", legt hij uit. De technologie gaat er met rasse schreden op vooruit, maar Chris Van den Abeele heeft volgens Dahdah gelijk dat hij nog niet meteen voor zijn job moet vrezen.
Dahdah ziet nog twee heikele punten. "De meeste onderzoeken focussen zich op het Engels of andere grote talen", zegt hij. "Voor kleinere talen zoals het Nederlands staat de technologie nog niet zo goed op punt. Bovendien lig de focus vaak op Nederlands-Nederlands. Met een hollandse tongval dus.
Hoe vertaal je emotie naar iets wiskundig?
Een tweede heikel punt is context. "Een mens kent de context van een verhaal, maar een robot niet. Hoe vertaal je emotie naar iets wiskundig", vraagt Dahdah zich af. Van den Abeele is het daarmee eens. "Een bericht over de diefstal van de gestolen juwelen van Julie Lejeune lees je op een andere manier dan de uitslag van een voetbalwedstrijd. De robot leest die op dezelfde toon."
Die context is volgens Dahdah ook inhoudelijk. "Een algoritme kan in zekere mate wel bepalen wat er belangrijk en minder belangrijk nieuws is, maar om een complex verhaal in heldere taal uit te leggen heb je een mens nodig", zegt hij. Ook in deze fakenews-tijden niet onbelangrijk: "Je hebt mensen nodig om te bepalen wat écht is." Nieuwslezers en journalisten hoeven volgens de onderzoeker dus nog niet vrezen voor hun job.