Staatsveiligheid waarschuwt in jaarrapport: "Extreemrechts schakelt een versnelling hoger"

Het hoeft niet te verwonderen dat terrorismedreiging ook het afgelopen jaar een absolute topprioriteit van de Staatsveiligheid is gebleven. Zoals voorgaande jaren wordt daarbij met extra aandacht naar Syrië en Irak gekeken. Maar meer en meer wordt ook gefocust op de Sahel-regio, waar conflicten steeds meer "gejihadiseerd" worden, zo blijkt uit het jaarrapport van 2019 van de Belgische Staatsveiligheid.

Bekijk de reportage uit "Terzake" hier en lees voort onder de video:

"Belangrijk is de Afghaans-Pakistaanse regio, waar criminele netwerken actief zijn", verduidelijkt Ingrid Van Daele, woordvoerster van Staatsveiligheid, in een reportage van Terzake. "Er zijn ook heel veel Afghanen en Pakistani die met de vluchtelingenstroom naar hier gekomen zijn, precies door de volatiele veiligheidssituatie in de regio. Als die mensen hier aankomen, zijn ze kwetsbaar en zijn ze vaak het doelwit van mensen met extremistische gedachten." Er is dus wel degelijk nog steeds een probleem van mogelijke radicalisering.

In die zin blijven ook de Belgische IS-vrouwen zorgen baren, die samen met hun kinderen in verschillende - vaak onveilige - vluchtelingenkampen zitten. Uitgerekend vandaag werden drie IS-vrouwen met hun zes kinderen uitgewezen naar België. Zij kregen in ons land tot vijf jaar cel en zullen die gevangenisstraf hier moeten uitzitten. Maar hoe schat de Staatsveiligheid het veiligheidsrisico van  dergelijke terugkeerders in het algemeen in? 

"Sommigen hebben Islamitische Staat afgezworen maar zijn dan Hazimi (een afsplitsing van IS, red.) geworden," zegt Van Daele in Terzake. "Het zijn allemaal vormen van salafisme. Het is ook niet zo dat vrouwen geen aanslagen plegen. Het is uitzonderlijk, maar het is ook wel gebeurd." Enkele onder hen hebben ook opgeroepen om hun man te verlaten en naar Syrië te komen en daar te huwen. "Dus een totaal onschuldige rol spelen ze niet. We moeten er rekening mee houden dat niet alle vrouwen die IS afgezworen hebben niet meer radicaal zouden zijn."

Nog volgens het jaarverslag van de Staatsveiligheid vormt de dreiging van het jihadistisch terrorisme een systeem van communicerende vaten met de dreiging van extreemrechts terrorisme. Ook voor dat laatste wordt uitdrukkelijk gewaarschuwd. 

"Als we het hebben over lone actors, dan kunnen we zeggen dat de dreiging reëel is. Ze werken in een klimaat waar extremisme alsmaar meer aanvaard wordt, dus de drempel is alsmaar meer verlaagd om extremistisch gedachtegoed te uiten en dan zijn er individuen die op eigen houtje zonder steun van extremistische bewegingen tot een aanval overgaan."

Zo staat in het rapport te lezen dat in de meest extreme gevallen er sprake is van rechtse militanten die voorbereidingen treffen voor geweld, "zoals het oefenen met vuurwapens en explosieven of het bespreken van potentiële doelwitten." Leden van rechts-extremistische groeperingen worden volgens de Staatsveiligheid opgeroepen om zich aan te sluiten bij schietclubs en een wapenvergunning aan te vragen.

Om hun strijd goed voor te bereiden zijn er mensen die opleidingskampen volgen in het buitenland. "Er zijn een aantal opleidingskampen, zowel in de Europese Unie, als daarbuiten. We weten dat er een 20-tal Belgen een opleiding zijn gaan volgen. Het kan gaan om commerciële opleidingen, waar ook bewakingsagenten naartoe gaan, of het kan gaan om opleidingskampen die meer van ideologische aard zijn, dus extreemrechts."

Bekijk het debat tussen Tom Van Grieken (Vlaams Belang) en Jessika Soors (Groen) over het rapport van de Staatsveiligheid in "Terzake" hier: