Honderden olifanten sterven in Botswana, en niemand weet hoe dat komt
De voorbije maanden zijn in Botswana, een land in het zuiden van Afrika, meer dan 350 olifanten gestorven. Het blijft nog een mysterie waaraan ze precies gestorven zijn. Stroperij wordt uitgesloten, mogelijk is er een soort vergiftiging of een ziekte in het spel. Natuurorganisaties klagen aan dat de overheid te weinig doet om de exacte oorzaak te achterhalen. "Dit toont een land dat er niet in slaagt om zijn meest kostbare bron te beschermen."
Begin mei waarschuwden plaatselijke natuurbeheerders in de Okavango Delta, een natuurgebied in het noordwesten van Botswana, de overheid nadat ze het gebied waren overgevlogen. Ze hadden vanuit de lucht enkele lichamen van dode olifanten aangetroffen. Eind mei waren het er al 169. En tegen midden juni was dat cijfer meer dan verdubbeld. Intussen gaat het al om meer dan 350 dode olifanten.
"Dit is een massale sterfte op een niveau dat we in heel lange tijd niet meer meegemaakt hebben, en gekoppeld aan iets wat niet met droogte te maken heeft", zegt Nial McCann, directeur bij de Britse organisatie National Park Rescue. Want waaraan de dieren gestorven zijn, is een groot mysterie.
Bij olifanten zou je aan stroperij kunnen denken, maar de meeste kadavers hebben hun slagtanden nog. Stropers gebruiken dikwijls cyanide om dieren te vergiftigen voor ze de slagtanden verwijderen, "maar het zijn alleen maar olifanten die sterven. Als er stropers aan het werk zouden zijn met cyanide, zou je ook andere slachtoffers zien," zegt McCann. De overheid in Botswana heeft stroperij in mei al uitgesloten.
Heel snel gestorven
Als het geen stropers zijn, wat dan wel? De lichamen worden voornamelijk in de buurt van waterbronnen gevonden. Zowel mannetjes als vrouwtjes sterven, jonge en oude dieren, daarin is er geen verschil. Aaseters, zoals gieren, vermijden de dode olifanten niet en vertonen ook geen ongewoon gedrag.
Lokale getuigen zeggen dat ze sommige olifanten in cirkeltjes hebben zien rondlopen. "Als je sommige kadavers bekijkt, zie je dat ze recht op hun gezicht gevallen zijn, wat erop lijkt te wijzen dat ze heel snel gestorven zijn", zegt McCann aan de Britse krant The Guardian. Er worden naast dode olifanten ook nog levende exemplaren gespot die er verzwakt en vermagerd uitzien. De vrees is dat er nog meer olifanten zullen sterven.
Vorig jaar stierven al eens meer dan honderd olifanten in Botswana, ze hadden miltvuur opgelopen, veroorzaakt door een natuurlijke bacterie. Maar ook dat is volgens de overheid in Botswana deze keer niet de oorzaak.
"Gebrek aan urgentie"
Nial McCann wil ziekte of vergiftiging door een andere bron niet uitsluiten. "Wat we zien, wijst in de richting van neurologische problemen, iets dat hun zenuwstelsel aantast." Een nieuwe, onbekende olifantenziekte, vergiftigd water, zelfs het nieuwe coronavirus worden genoemd, maar zekerheid is daar niet over.
McCann klaagt aan dat Botswana te weinig doet om de oorzaak te achterhalen, net als andere natuur- en milieu-organisaties. "Er is grote bezorgdheid over de vertraging in het opsturen van de stalen naar een erkend laboratorium", zegt Mary Rice, directeur bij Environmental Investigation Agency in Londen, aan The Guardian. "We moeten het probleem identificeren en maatregelen nemen. Dit gebrek aan urgentie weerspiegelt niet de manier waarop een verantwoordelijke zich moet gedragen. Privé-initiatieven hebben hulp aangeboden, maar dat is in dovemansoren gevallen."
Cyril Taolo, directeur bij het overheidsdepartement Wildbeheer en Nationale Parken, zegt aan The Guardian dat de stalen opgestuurd zijn en dat hij binnen enkele weken de resultaten verwacht. "De coronacrisis en de bijbehorende reisrestricties hebben alles een stuk lastiger gemaakt."
"Land kan meest kostbare bronnen niet beschermen"
Botswana, een land ter grootte van Frankrijk, heeft de grootste populatie olifanten in heel Afrika: zo'n 130.000 dieren. In de Okavango Delta leven zeker 15.000 olifanten. Ze zijn een toeristische trekpleister, ecotoerisme staat voor zowat 10 procent van alle inkomsten in Botswana.
“Olifanten zijn belangrijke troeven van dit land. Ze zijn de diamanten die rondwandelen in de Okavango Delta. Dit toont een land dat er niet in slaagt om zijn meest kostbare bron te beschermen", zegt Nial McCann.
