Een analyse uitgevoerd door de World Inequality Database plaatst België in een lijst van zes Europese landen die kunnen beschouwd worden als ‘belastingparadijzen’. Ons land dankt die twijfelachtige eer voornamelijk aan het systeem van fiscale optimalisatie van winstverschuiving.
Een studie van World Inequality Lab (WID) blijkt dat België thuishoort in het rijtje van de zes Europese landen die de beste fiscale optimalisatie aanbieden. Ons land is daarbij in het gezelschap van Nederland, Ierland, Luxemburg, Malta en Cyprus.
De enquête omvat in totaal 86 landen die meer dan 92 procent van de wereldwijde economische activiteit bestrijken.
Fiscaal paradijs?
Volgens de OESO, een economisch samenwerkingsverband van welvarende landen, kan een land worden beschouwd als fiscaal paradijs als het belastingtarief erg laag is, of als ‘het zogeheten bankgeheim (een gebrek aan transparantie en uitwisseling van informatie in de bankwereld, red.) nog wordt beoefend, in combinatie met een zeer tolerante wetgeving met betrekking tot financiële transacties ‘
Volgens de rijkelandenclub, zoals de OESO weleens genoemd wordt, heeft België wel stappen gezet richting transparantie en vereenvoudiging, maar blijft het desondanks een aantrekkelijk land voor grote vermogens én grote bedrijven. Het bankgeheim is slechts gedeeltelijk verdwenen en er is een zekere ondoorzichtigheid in de huidige regelgeving.
Volgens het onderzoek van WID int België 19 procent van zijn vennootschapsbelasting door kunstmatig 18 miljard euro aan winst aan te trekken gerealiseerd door bedrijven in landen met hoge belastingen. Nog volgens de studie vertrekt wereldwijd niet minder dan 40 procent van de winst van multinationals jaarlijks naar belastingparadijzen. Voor het jaar 2017 is dat volgens WID in absolute cijfers 700 miljard dollar.
Winstverschuiving
Achter die astronomische bedragen schuilt een controversieel mechanisme genaamd winstverschuiving. Het gaat om een systeem van fiscale optimalisatie waardoor multinationals hun winsten overdragen naar een land met een veel voordeligere fiscaliteit. In sommige gevallen slagen multinationals er zelfs in vrijgesteld te worden van hun belastingen.
Het is niet de eerste keer dat België als een fiscale vrijhaven gezien wordt. In 2016 werd ons land opgenomen in de top 20 van belastingparadijzen wereldwijd van Oxfam. Volgens de ngo hadden die 20 landen (waaronder ook Bermuda en de Kaaimaneilanden, enz.) een ‘schadelijk belastingbeleid’. Oxfam benadrukte toen dat die belastingparadijzen grote bedrijven helpen om miljoenen te stelen van hun thuislanden, of van de landen waar de bedrijven actief zijn.
De NGO schatte de jaarlijkse kosten van belastingontduiking voor ontwikkelingslanden op ongeveer 110 miljard euro. Met dit geld was het volgens Oxfam mogelijk om scholing te voorzien voor 124 miljoen kinderen die in armoede opgroeien.
Ook het Europese parlement schatte België in als fiscaal paradijs in 2019. Het EP creëerde in 2018 een speciale commissie voor financiële delicten belastingontduiking en fiscale fraude, TAX3 genaamd.
Na twaalf maanden werk had de commissie haar eindverslag klaar. België werd aangeduid als belastingparadijs, net als Nederland, Cyprus, Hongarije, Ierland, Luxemburg en Malta.
Om winstverschuiving tegen te gaan hebben de G20-landen en de OESO een project opgezet om de ontduikingstactieken van sommige bedrijven tegen te gaan. Het ‘Base Erosion and Profit Shifting Project’ (BEPS) heeft als voornaamste doel om de winsten te belasten waar de activiteiten die tot die winst leidden werden uitgevoerd.
