Kamer stelt stemming uitbreiding abortuswet opnieuw uit, dossier zet regeringsvorming onder druk

In de Kamer lag vandaag een wetsvoorstel ter stemming voor dat de abortustermijn van 12 naar 18 weken zou uitbreiden. De verplichte bedenktijd wordt ook ingekort van 6 dagen naar 48 uur. En abortus wordt ook volledig uit de strafwet gehaald. Dat wil zeggen dat vrouwen niet meer en artsen nauwelijks vervolgd kunnen worden bij een overtreding. 

In het parlement is er een meerderheid voor die uitbreiding en depenalisering van abortus: de paars-groene partijen (Open Vld, MR, Groen, Ecolo, sp.a en PS) zijn voor, net als Défi en PVDA/PTB. CD&V, N-VA, cdH en Vlaams Belang zijn contra. Voor de Vlaamse christendemocraten is dit een bijzonder gevoelig dossier. Ze pleiten er al maanden voor om het te behandelen tijdens de regeringsonderhandelingen. 

Tussen de drie ‘koningen’ Egbert Lachaert (Open Vld), Georges-Louis Bouchez (MR) en Joachim Coens (CD&V) was daar ook een deal over. De liberale partijen moesten niet tegen hun ideologie stemmen, maar het dossier wel helpen over de zomer tillen door het terug te sturen naar de commissie voor de bespreking van een nieuw amendement. Daarvoor is een meerderheid nodig - 76 van de 150 stemmen dus. Op die manier maakt het thema kans om binnen de regeringsvorming te worden behandeld.  

Maar Bouchez kwam vandaag terug op die afspraak en vroeg zijn Kamerleden niet langer om het voorstel naar de commissie terug te sturen. “Ik laat hen de vrijheid”, klonk het vanmiddag aan Le Soir en op Twitter. “De fierheid van de liberale beweging is en zal de vrijheid van stemming zijn over ethische dossiers.”

Het onverwachte manoeuvre zette de relatie tussen Coens en Bouchez serieus onder druk. “Het is geen hoogdringend dossier. Er is geen dringende reden om het nu te stemmen”, aldus CD&V, dat zich behoorlijk in het hemd gezet voelde. “Als het straks gestemd wordt, is dat een majeur probleem. Dan is de kans bestaande dat Joachim Coens geen deel meer kan uitmaken van de drie koningen." 

“We hebben altijd gezegd dat we alle democratische middelen zullen aanwenden om een fatsoenlijk debat te kunnen voeren. We willen een wetenschappelijke evaluatie en dan een debat, in plaats van wat nu holderdebolder gebeurt”, zei Kamerlid Els Van Hoof (CD&V).

Uiteindelijk werd het wetsvoorstel toch niet gestemd. Er was namelijk nog een uitweg om tijd te winnen. De tekst kon nog eens geamendeerd worden en voor de derde keer naar de Raad van State gestuurd worden voor advies. Daarvoor zijn maar 50 stemmen nodig en die waren er met de stemmen van CD&V, N-VA, cdH en Vlaams Belang. CD&V-Kamerfractieleider Servais Verherstraeten kondigde in het parlement aan dat zijn partij opnieuw advies over de nieuwe amendementen zou vragen aan de Raad van State. Ook N-VA-Kamerlid Valerie Van Peel had een amendement ingediend en wilde hierover nieuw advies. 

Na een schorsing werd rond 17.30 uur over de vraag om advies gestemd, 55 Kamerleden keurden de vraag goed. Daardoor verhuist het nu dus opnieuw naar de Raad van State. De Raad spreekt zich uit binnen de dertig dagen, maar het kan ook vroeger. Een nieuw advies van de Raad van State bracht een tiental dagen geleden al eens geen fundamentele bezwaren tegen het voorstel naar boven.

Kamervoorzitter Patrick Dewael (Open Vld) toonde zich persoonlijk bezorgd over het nieuwe uitstel. Volgens hem schept het mogelijk een belangrijk precedent, aangezien een minderheid op deze manier elk wetsvoorstel waar een meerderheid voor is, eeuwig zou kunnen uitstellen door telkens weer advies te vragen aan de Raad van State. 

Hoe dan ook zorgt dit opnieuw voor een vertrouwensbreuk tussen de hoofdrolspelers voor de vorming van de de federale regering. De vraag is of Coens na dit debacle nog veel vertrouwen heeft in Bouchez. Die laatste tweette na het uitstel vanavond alvast dat zijn partij “respect heeft voor al onze partners”. “En dit op elk bestuursniveau. Maar niemand moet onze liberale identiteit in vraag stellen en zeker niet de liberale vrijheid om te stemmen hoe we willen betreffend morele onderwerpen. Ieder heeft recht op respect, ook MR!” 

Ook sp.a, één van de partijen met wie Coens, Bouchez en Lachaert een regering hopen te vormen, is niet te spreken over het nieuwe uitstel. Sp.a-voorzitter Conner Rousseau laat weten dat hij nog steeds geen afspraak heeft met ‘de drie koningen’, en ook de andere zes partijen werden nog niet uitgenodigd voor een overleg. 

Of Coens nog ‘koning’ blijft, valt nog af te wachten, zegt hij in een interview met Hannelore Simoens van VTM Nieuws. “Dit dossier is voor ons een cruciaal dossier, en we zullen nu binnen de partij verder bespreken hoe we hiermee omgaan”, herhaalt hij. “Het is een moeilijk moment. We moeten weten of dit nog een voorwerp van gesprek kan zijn met de partners. Als dat niet het geval is, kunnen we niet verder als trio”, klinkt het. 

Bouchez maakt zich voorlopig nog niet al te veel zorgen. “Ik begrijp dat dit een emotioneel geladen onderwerp is voor CD&V en dat respecteer ik”, zegt hij. Volgens de MR-voorzitter is het nu juist van belang om snel een regering te vormen. “De juiste reactie is niet om de onderhandelingstafel te verlaten, maar net om zich meer in te spannen”, aldus Bouchez. “We zullen de komende uren wel zien wat er gebeurt, we moeten dit nu even laten rusten. Er is op dit moment geen reden om deze missie af te blazen, wel integendeel.” 

De onderhandelingstafel verlaten zou overigens niet verhinderen dat de Kamer het voorstel in het najaar goedkeurt, zegt Bouchez nog. “Dit dossier kan een zaak zijn voor een toekomstige regering, maar als je al anderhalf jaar geen volwaardige regering meer hebt, kan je niet verhinderen dat het parlement zijn werk doen. De enige oplossing is om zo snel mogelijk een regering te vormen”, zegt Bouchez. 

Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert tweet dan weer dat “ethische thema’s belangrijk zijn en gevoelig liggen voor iedereen”. “Gevoeligheden rond uitstel zijn begrijpelijk, maar iedereen moet zich nu verantwoordelijk opstellen. Wij hebben de verdomde plicht in ons land een regering op de been te brengen die ons uit de crisis kan leiden.”

Herbekijk het gesprek met MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez: 

Lees ook: 

- Onze opinie. Zo groot is de wanhoop bij velen dat ze élke regering beter vinden dan géén regering (+)

- Sp.a-voorzitter Rousseau wil aan tafel op zijn voorwaarden: “Genoeg zever, tijd voor oplossingen. Santé” (+)