China woest op Britten die hun deuren openen voor Hongkongers

In het Lagerhuis zei minister van Buitenlandse Zaken Dominic Raab woensdag dat de bijna drie miljoen Hongkongers die de status van ‘Britse overzeese burger’ hebben welkom zijn in het Verenigd Koninkrijk. Na vijf jaar studeren of werken kunnen ze een aanvraag voor een echt Brits paspoort indienen. Ze hoeven niet aan de inkomenseisen voldoen die gelden voor gewone immigranten, maar ze moeten wel zelfvoorzienend zijn. Hongkong telt 7,5 miljoen inwoners.

Machteloos tegen de annexatie van Hongkong is dit het enige wat de Britten kunnen doen tegen de grootmacht China. Het is meer dan een morele missie. Voor de brexiteers, de sterkste voorstanders van deze geste, is het een manier om aan te tonen dat de Britten zich niet van de wereld afsluiten. Brexiteer Daniel Hannan schreef dat Hongkongers hun welvaart meebrengen en dat ze, eenmaal op Britse bodem, “economische activiteiten zullen generen voor de hele regio”.

Siouxsie and the Banshees 

Momenteel wonen er 110.000 Hongkongers op de Britse eilanden, van wie een kwart in Londen. De eerste generatie opende met name restaurants, zoals de Hong Kong Garden waarover Siouxsie and the Banshees  zongen. De tweede generatie werkte meer in onderwijs, gezondheidszorg en het bedrijfsleven, terwijl de jongste generatie bovenmatig actief is in de financiële wereld. Ook zitten er nog eens ruim 16.000 jongeren uit Hongkong op Britse kostscholen en universiteiten.

In de Britse pers werd geopperd dat China niet ongelukkig zou zijn met het Britse aanbod omdat het een manier kan zijn om lastige inwoners van Hongkong te lozen. Maar de officiële reactie was er een van amper ingehouden woede. Op welke maatregelen Peking zint is niet bekend, maar mogelijk gaat het om instellen van handelstarieven. Ook kan China Britse universiteiten in flinke financiële problemen brengen door studenten te verbieden in het Verenigd Koninkrijk te gaan studeren.

De ruzie om Hongkong kan ook voor verdere spanningen zorgen tussen studenten uit de voormalige kolonie en communistisch China. Afgelopen najaar werd bekend dat Hongkongse studenten in Liverpool en Sheffield werden geïntimideerd door Chinese studenten. Eerder dit voorjaar voerden Chinese studenten op de universiteit van Warwick met succes campagne tegen een motie waarin werd opgeroepen om de demonstranten in Hongkong te ondersteunen.

De kwestie splijt ook de Britse politiek, waar de Conservatieve regeringspartij een veel hardere lijn volgt tegen China dan Labour en de Schotse nationalisten. Een teken is de geruchtmakende benoeming afgelopen weekeinde van David Frost, de Britse brexitonderhandelaar, tot hoofd van de Nationale Veiligheidsraad. Frost staat veel kritischer tegenover China dan zijn voorganger Sir Mark Sedwill, een man die een betere band had met Theresa May dan met de huidige premier.

Huawei

Premier Boris Johnson staat onder grote druk van zijn eigen partij, en van de Amerikanen, om de samenwerking met Huawei bij de aanleg van het Britse 5G-netwerk te heroverwegen. Anders dan Sedwill is Frost uiterst sceptisch over de betrokkenheid van dit Chinese bedrijf. Een probleem voor de Britten is dat China nogal wat investeringen heeft gedaan, en nog wil doen, in het Verenigd Koninkrijk, van kerncentrales tot havens, van voetbalclubs tot vastgoed.

Een extra complicatie bij dit alles is de brexit. Zeker als er geen goed handelsverdrag met de Europese Unie komt, zijn de Britten afhankelijk van goede banden in de rest van de wereld. Het aanknopen van banden met Gemenebest-landen zal geen groot probleem zijn, maar de eerste contacten met de Amerikanen over een handelsakkoord verlopen stroef. Van handelsbesprekingen in Peking zal, in het licht van de affaire Hongkong, voorlopig helemaal geen sprake zijn.