Na de zelfmoord van Zuid-Koreaanse triatlete: “In België zijn we ook al sporters verloren na seksueel misbruik”

In de Zuid-Koreaanse pers verschenen gisteren verhalen over de pesterijen die triatlete Choi Suk-hyeon moest ondergaan. Hoe ze als straf verplicht werd om voor 150 euro aan brood te eten omdat ze haar gewicht maar niet onder controle kreeg. Hoe ze van haar trainer eens drie dagen niet mocht eten om af te vallen. In haar dagboek noteerde Suk-hyeon, die in 2015 brons won als juniore op de Aziatische kampioenschappen: “Ik ben zo hard geslagen... ik moet alle dagen huilen.” Ze trok met haar klacht in april naar het Koreaans Olympisch Comité - zonder gevolg.

Het is niet het eerste verhaal over fysiek en psychisch misbruik dat opduikt in de media, eerder het zoveelste. Zo schreef L’Équipe gisteren nog dat de Franse sportminister Roxana Maracineanu in zes maanden tijd 177 klachten vanuit 40 verschillende sportfederaties binnenkreeg. Op Netflix is sinds een week de documentaire ‘Athlete A’ te zien, over het misbruik van honderden jonge meisjes en gymnasten door de olympische teamarts Larry Nasser. Drie dagen terug bleek uit een studie van de Thomas More Hogeschool dat 15 procent van 769 bevraagde Vlaamse jongeren op middelbare scholen aangaf dat ze het slachtoffer waren van seksueel grensoverschrijdend gedrag door een clubtrainer.

Het lijkt wel alsof de doos van Pandora is geopend, maar is dat zo? “Het thema komt beetje bij beetje uit de taboesfeer, dat is waar, ook op beleidsvlak”, zegt criminologe Tine Vertommen van de Mechelse hogeschool. Zij leidde het onderzoek en is auteur van ‘Ongelijk Spel’, over seksueel geweld in de kinder- en jeugdsport. “Het is een goed teken dat er bij de sportfederaties meer meldingen komen, dat betekent dat de drempel is verlaagd en dat de slachtoffers er meer op vertrouwen dat ze geloofd zullen worden. Al zijn de klachten die aan de oppervlakte komen meestal nog maar het topje van de ijsberg...”

Vertommen legt uit dat er in de topsport een verhoogd risico is op grensoverschrijdend gedrag. Dat ligt aan de prestatiedruk, de hechte band tussen coach en sporter, maar ook aan de grotere blootstelling - topsporters spenderen heel veel tijd in die omgeving en worden zo afgezonderd van andere sociale contacten. “De druk om bij een of andere vorm van misbruik toch in de sport te blijven, is groot. Spreken is soms geen optie als een carrière op het spel staat, dan zwijg je en onderga je. Fysiek geweld en psychisch misbruik veroorzaken littekens die je lang meedraagt. In België zijn we ook al sporters verloren na seksueel misbruik, maar die haalden de media niet omdat het geen grote namen waren of omdat het pas vele jaren na de feiten gebeurde en men de link niet meer legde.”

Om het grensoverschrijdend gedrag in te perken of te voorkomen, is het belangrijk om in te zetten op preventie en opleiding. In dat opzicht is het een goede zaak dat vanaf 1 januari 2021 het federatiedecreet in werking treedt dat zeven beleidsmaatregelen vastlegde, zoals het aanstellen van een vertrouwenspersoon en het opstellen van een gedragscode en tuchtprocedure. “Sport is en blijft een milieu waar nog veel machtsmisbruik is. Genderongelijkheid geeft meer aanleiding tot grensoverschrijdend gedrag en de machocultuur is er nog niet overal uit.”

Wie vragen heeft over zelfdoding, kan anoniem contact opnemen met de Zelfmoordlijn op het gratis nummer 1813 of op www.zelfmoord1813.be.

Lees ook:

Triatlete (22) pleegt zelfmoord na jarenlange pesterijen van coaches: “Iedereen negeerde haar klachten”