Filmcomponist Ennio "Once upon a time" Morricone op 91-jarige leeftijd overleden

Ennio Morricone wordt op 10 november 1928 geboren in de Italiaanse hoofdstad Rome. De appel in het gezin Morricone valt niet erg ver van de boom, want zijn vader was ook muzikant van beroep. Ennio haalt op zijn 18e zijn diploma als trompettist en studeert verder voor componist aan het conservatorium.

Morricone studeert af op zijn 26e, nog tijdens de Tweede Wereldoorlog, en heeft grote moeite om een baan te vinden. "Ik ben dan maar arrangementen voor radio en tv gaan schrijven", zegt Morricone daar later over. "Daarna ben ik in de film gerold. Het was mijn roeping niet, maar ik heb het altijd met veel passie gedaan."

Zijn werk voor radio, televisie en zijn eerste filmarrangementen zorgen ervoor dat Ennio Morricone steeds bekender wordt. Dankzij die bekendheid, maar ook dankzij zijn vrouw, loopt Morricone zo een oude klasgenoot opnieuw tegen het lijf: Sergio Leone (foto). De twee zaten in het derde leerjaar samen in de klas, maar hadden elkaar sindsdien niet meer gezien. Intussen was Leone filmregisseur geworden.

"A fistfull of dollars" (1964) zet het triumviraat Leone-Eastwood-Morricone op de kaart. Sergio Leone zorgt voor de regie, Clint Eastwood acteert zichzelf de filmgeschiedenis in als "the man with no name" en Ennio Morricone zorgt voor de legendarische muziek. De film groeit uit tot een pulptrilogie met als sluitstuk "The good, the bad and the ugly" met de iconische fluitdeun van Morricone.

"Ik heb de muziek geschreven op basis van het verhaal van Leone. Ik gaf hem dan de muziek en daar monteerde hij dan de beelden op. Zo krijg je een perfect huwelijk", zegt Morricone daarover. Door het lage productiebudget van de film experimenteert de componist met geluidseffecten en geïmproviseerde instrumenten zoals zweepslagen, ratelgeluiden en fluitdeuntjes.

"Ik wil graag interactie tussen de muziek en het verhaal. Voor "The good, the bad and the ugly" was ik aan het landschap aan het denken en wat daarbij hoort", zegt Morricone. Zo kwam hij naar eigen zeggen terecht bij het gehuil van de coyote. "Dat gehuil werd dan de rode draad voor de muziek."

Beluister hieronder de soundtrack van "A fistful of dollars" en "The good, the bad and the ugly"

De westerns van regisseur Sergio Leone (foto hieronder) worden vaak spaghettiwesterns genoemd, maar dat is een term die Morricone altijd verafschuwd heeft. "Westerns zijn geen deegwaren! Sergio Leone verdient meer respect.  Italiaanse western is de correcte term!".

De westerns lanceren wél definitief de carrière van Morricone. Hij schrijft de filmmuziek voor romantische films, historische epossen, thrillers, actiefilms en zelfs horrorfilms, maar toch blijven de westerns hem achtervolgen. "Ik ben geen specialist in westerns, ik ben een specialist in films", herhaalt hij vaak in interviews. In het totaal schrijft hij de soundtrack voor ruim 500 films en tv-programma's, slechts een 40-tal daarvan zijn westerns.

Morricone krijgt de kans om samen te werken met een heel mooi rijtje Italiaanse en internationale filmregisseurs, van Pier Paolo Pasolini tot John Carpenter, van Oliver Stone tot Pedro Almodovar en recent nog Quentin Tarantino. Dat levert pareltjes van soundtracks op voor onder meer de films "Once upon a time in the west", "Days of heaven", "The thing", "The mission" en "The untouchables".

Beluister hieronder de soundtrack van "The Untouchables":

De componist wordt zes keer genomineerd voor een Academy Award, maar wint er slechts eentje, in 2016, voor "The hateful eight." In 2007 krijgt hij ook een ere-Oscar voor zijn hele carrière (foto).

De Italiaan is niet echt Hollywood-minded. Hij schrijft relatief weinig muziek voor Amerikaanse films en spreekt geen woord Engels. "Nooit de tijd gehad om het te leren", zegt hij daarover. "Toen ik begon, was ik al te oud om nog Engels te leren. Ik heb er wel spijt van."

Ennio Morricone is een erg harde werker. Hoewel hij de laatste jaren toerde langs 's werelds meest prestigieuze concertzalen, waaronder de Royal Albert Hall in Londen en de Scala in Milaan, blijft hij dagelijks muziek componeren. "Muziek is mijn leven. Componeren is het enige waar ik een beetje verstand van heb", zegt hij bescheiden.

Al dat schrijven zorgt ervoor dat hij een verbluffend repertoire bij elkaar heeft gecomponeerd. Niet minder dan 500 soundtracks voor films en tv-programma's en 120 andere composities heeft hij op zijn naam staan. In het totaal verkoopt de componist ruim 50 miljoen platen. "500 soundtracks lijkt veel, maar in vergelijking met wat Bach en Mozart hebben gepresteerd, ben ik nog niet eens begonnen", relativeert hij.

Bekijk hieronder het interview van onze filmkenner Ward Verrijcken met Ennio Morricone in 2015: (lees verder onder de video)

Behalve zijn Romeinse leermeester Goffredo Petrassi noemt hij zich door weinig mensen beïnvloed. Hij is in zijn jeugd wel erg geïnspireerd geweest door avant-gardisten zoals Luciano Berio Luigi Nono en Stockhausen, maar relativeerde telkens hun invloed. "Ik neem gewoon akte van al de muziek die er voor mij is geweest", zegt hij erover.

Zelf beïnvloedt hij menig ander artiest: Black Sabbath, de Ramones en Muse gebruiken zijn muziek als intro voor hun concerten en Metallica coverde ooit zelfs "The ecstasy of gold". Zo is hij uitgegroeid tot een van de beste (film)componisten die ooit heeft geleefd, maar daar bleef hij vrij bescheiden onder. "Ben ik onsterfelijk geworden dankzij mijn muziek? Dat weet ik niet. Daar laat ik anderen over oordelen." Ennio Morricone is 91 jaar oud geworden.

In 2016 bracht "De zevende dag" een reportage over de samenwerking van Ennio Morricone met het Vlaamse koor "Fine Fleur". Herbekijk ze hier:

Bekijk hieronder het verslag uit "Het Journaal":