Het zomernummer van Vogue Portugal is niet goed onthaald. De redactie had als doel mentale gezondheid centraal te stellen, maar ging zwaar de mist in met haar fotokeuze en woordgebruik. Het nummer titelen als ‘the madness issue’ is erg ongepast, aldus de vele reacties op sociale media, waar het nummer vrijdag werd aangekondigd.

Maar het is vooral één van de vier covers die ophef veroorzaakte. Een vrouw in een bad, die wordt gekalmeerd door twee verpleegsters die water over haar hoofd gieten, is absoluut geen goede manier om het thema te illustreren, zo bleek duidelijk uit de stroom aan negatieve reacties. Velen bestempelden de verwijzing naar hoe “vrouwelijke hysterie” in het verleden werd aangepakt als beledigend, onrespectvol en stigmatiserend.

Experten noemen het beeld zelfs schadelijk. “Luister alstublieft naar de mensen die psychiatrische zorg hebben meegemaakt en neem het beeld uit circulatie”, luidde de oproep van de Britse klinisch psycholoog Katerina Alexandraki aan het magazine. Volgens haar versterkt het beeld ook de idee dat mentale gezondheidsproblemen enkel kunnen worden aangepakt met een ziekenhuisopname, “wat zo ver van de waarheid verwijderd ligt”.

Ook het Portugese topmodel Sara Sampaio, die in het verleden zelf te maken kreeg met mentale problemen, noemde de cover “erg smakeloos”. “Het lijkt op een ouderwets mentaal ziekenhuis waar patiënten werden gemarteld”, zei ze in een video via Instagram.

Cover ingetrokken

Voor het Slovaakse model Simona Kirchnerova, die in het bad mocht plaatsnemen, was er geen vuiltje aan de licht. Zij deelde het beeld op Instagram als ‘een hoogtepunt uit haar carrière’, omdat ze op de bewuste foto wordt geflankeerd door haar moeder en grootmoeder, die het verpleegsteruniform hadden aangetrokken. Fotograaf Branislav Simoncik verontschuldigde zich wel voor de reacties die zijn foto hebben uitgelokt, maar benadrukte dat hij enkel als doel had ‘te reflecteren over gefaalde praktijken uit het verleden’.

Ook Vogue Portugal bleef de coverkeuze eerst nog verdedigen, met het argument dat het hun bedoeling was om een discussie te starten, maar sloeg maandag alsnog mea culpa. Zowel de bewuste cover als het verhaal over mentale gezondheid zal niet verschijnen. ‘Na reflectie beseffen we dat het onderwerp mentale gezondheid een meer doordachte manier van aanpak nodig heeft. We willen ons oprecht verontschuldigen’, klinkt het in een mededeling die werd verspreid op sociale media.

Gevoelig thema

Dat mentale gezondheid een gevoelig thema is, mocht ook het Italiaanse modehuis Gucci vorig jaar ondervinden. Creatief directeur Alessandro Michele had tijdens een defilé een aantal modellen in een dwangbuis de catwalk op gestuurd, wat protest uitlokte bij een van de modellen, die op de catwalk haar handen omhoogstak, waarop ze de boodschap ‘mentale gezondheid is geen mode’ had geschreven. Ayesha Tan Jones deelde nadien op sociale media dat zowel zij als geliefden te kampen hebben (gehad) met depressie, angststoornissen en schizofrenie, en dat ze het ‘kwetsend en ongevoelig vond van een groot modehuis als Gucci om dat uit te buiten’.