Epidemioloog Oxford: “Coronavirus kan al jaren gesluimerd hebben. En het lijkt er steeds meer op dat het niet in China ontstond”

Volgens Jefferson – die verbonden is aan het Centre for Evidence-Based Medicine (CEBM) van de universiteit van Oxford – zouden er steeds meer aanwijzingen zijn dat het virus ook al elders aanwezig was, vóór de uitbraak in China.

Vorige week maakten Spaanse virologen bekend dat ze sporen van de ziekteverwekker hadden gevonden in stalen van afvalwater die ze in maart 2019 verzamelden, negen maanden voor het coronavirus voor het eerst opdook. Wetenschappers in Brazilië vonden sporen in november en Italiaanse onderzoekers midden december, in rioolstalen uit Milaan en Turijn.


“Ik denk dat het virus al over de hele wereld verspreid was voor het uitbrak”, aldus Jefferson. “Het gaat vermoedelijk om een sluimerend virus dat onder de juiste omstandigheden wakker is geworden.”

Begin februari was er een geval op de dunbevolkte Falklandeilanden in de Zuidelijke Atlantische Oceaan. “Waar kan dat vandaan gekomen zijn”, vraagt Jefferson zich af in The Telegraph. “Er werd ook een geval ontdekt op een cruiseschip dat van de Verenigde Staten naar Argentinië voer. Alle passagiers werden vooraf getest en op dag 8 bleek er opeens een besmetting te zijn. Zat het in klaargemaakt voedsel dat ontdooid was, waardoor het virus geactiveerd werd?”

Volgens de epidemioloog zou iets soortgelijks waargenomen zijn ten tijde van de Spaanse Griep. Zo stierf in 1918 ongeveer een derde van de bewoners van de westelijke Samoa-eilanden aan de ziekte, zonder dat ze enig contact hadden gehad met de buitenwereld. “De verklaring zou kunnen zijn dat deze virussen niet zomaar ontstaan of verdwijnen, maar dat ze altijd onder ons zijn en dat er iets is wat ze activeert. Misschien de mate waarin mensen dicht bij elkaar leven of omgevingsfactoren. Dat is dan ook wat we moeten onderzoeken. De ecologie van het virus. Wat het triggert en hoe het muteert.”

Onderzoeken waarom er zo veel uitbraken zijn in vleesverwerkende bedrijven en voedingsfabrieken kan daar bijvoorbeeld zinvol in zijn.

Jefferson vermoedt dat het nieuwe coronavirus doorgegeven wordt via riolen en gedeelde toiletten, en dus niet alleen via kleine druppeltjes die ontstaan bij het spreken of hoesten. “Er zijn al aanwijzingen dat er op heel wat plaatsen hoge concentraties van het virus in de riolen zitten. En steeds meer bewijs dat het via de uitwerpselen overgedragen kan worden. Er is een hoge concentratie waar het rioolwater vier graden is, wat op een ideale omgeving kan wijzen. Dat is ook de temperatuur die je in heel wat vleesverwerkende bedrijven hebt.”

Het goede nieuws aan de theorie van Jefferson is dat een virus even plots weer kan verdwijnen als het verschijnt. Zoals het SARS-virus. “Waar ging SARS1 naartoe? Het verdween gewoon”, besluit de man.

Lees ook: Viroloog Steven Van Gucht zegt dat je wél veilig kan reizen en geeft aantal tips mee (+)