Hooggerechtshof VS: “Kiesmannen moeten winnende kandidaat steunen”

De president van de Verenigde Staten wordt niet direct maar indirect gekozen. Elke staat heeft een bepaald aantal kiesmannen. Het Kiescollege van de in totaal 538 kiesmannen kiest uiteindelijk de president. Daarbij geldt het principe dat de kandidaat die de meeste stemmen in een staat krijgt, alle kiesmannen van die staat krijgt. 

Enkele kiesmannen in Washington en Colorado weigerden in strijd met dat principe echter om destijds voor Hillary Clinton te stemmen, die de presidentsverkiezingen van 2016 in die staten won. Die kiesmannen werden daarop door de staten gestraft. Het hooggerechtshof oordeelt dat die straffen geoorloofd zijn.

Het kiescollege kan een verregaande invloed hebben op het uiteindelijke resultaat van de verkiezingen. Hoewel Clinton in totaal 2,1 procent meer stemmen kreeg, ging de Republikein Donald Trump er uiteindelijk met het presidentschap vandoor, omdat hij de steun van het meeste kiesmannen kreeg. Daarbij maakten de enkele dwarse kiesmannen heel wat verschil. Trump kreeg uiteindelijk 304 kiesmannen achter zich en Clinton slechts 227. 

Het oordeel van het Hooggerechtshof kan van invloed zijn op het resultaat van de komende presidentsverkiezingen op 3 november. In 2000 versloeg de Republikein George W. Bush zijn Democratische tegenstander Al Gore met een verschil van slechts vijf kiesmannen. Amerikaanse rechtbanken deden de laatste jaren uiteenlopende, tegenstrijdige uitspraken over dwarse kiesmannen. Met de uitspraak van het hooggerechtshof, de hoogste rechterlijke instantie in de VS, is er nu duidelijkheid over de wet rond de kiesmannen.