Nederlandse Consumentenbond begint massaclaim tegen Facebook vanwege delen privédata

De Consumentenbond en de Data Privacy Stichting (DPS) krijgen bij hun zaak steun van het Amerikaanse advocatenkantoor Lieff Cabraser Heimann & Bernstein uit San Francisco, dat in de VS sinds 1972 gespecialiseerd is in massa- en individuele claims. 

Volgens de Consumentenbond en DPS draait de Nederlandse zaak om privacyschendingen tussen 2010 en 1 januari 2020. “Facebook verzamelde op grote schaal gegevens van gebruikers die zij als privé mochten beschouwen”, verklaart Consumentenbonddirecteur Sandra Molenaar. “Zij wisten niet dat Facebook die info doorspeelde aan adverteerders en appmakers. Het privacybeleid van Facebook was hierover onvoldoende duidelijk, inconsistent en onnodig moeilijk.”

De belangenclubs eisen allereerst financiële compensatie voor iedere gebruiker die aan de claimzaak meedoet. Het sociale medium moet verder zijn gedrag beteren en ook transparanter opereren. “Er moet een einde komen aan dit soort privacyschendingen. Facebook moet verder glashelder zijn in zijn communicatie naar gebruikers. Die moeten de volledige controle over hun gegevens hebben.”

In een nadere toelichting wijst de Consumentenbond op de ‘ongebreidelde datahonger’ van Facebook. Jarenlang verzamelde de Amerikaanse techgigant tal van privégegevens van gebruikers: niet alleen geslacht, leeftijd, woonplaats, maar ook de info die zij met Facebookvrienden deelden. Het sociale medium registreerde verder informatie over de apps die gebruikers op hun smartphone hadden staan en volgde hun online surfgedrag buiten het sociale netwerk om. 

De Consumentenbond beklemtoont dat Facebook zijn gebruikers altijd heeft misleid door te beloven dat het sociale netwerk gratis zou zijn. “In feite betaalden gebruikers echter met hun privégegevens.” De Consumentenbond meent een sterke zaak te hebben. Facebook kwam afgelopen jaren wereldwijd in opspraak door een reeks privacyschandalen.

Beruchtste was die rond Cambridge Analytica: medewerkers van dit campagnebureau bezaten ongeoorloofd toegang tot de profielen van miljoenen Facebookgebruikers. Die gegevens werden gebruikt voor de verkiezingscampagne van Donald Trump in 2016. Na onderzoek van de Amerikaans Federal Trade Commission schikte Facebook vorig jaar voor 5 miljard dollar.

In Nederland oordeelde de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) in mei 2017 dat Facebook in strijd met de Nederlandse privacywetgeving handelde. “Facebook overtreedt onder meer de wet door gebruikers onvolledig te informeren over het gebruik van persoonsgegevens”, oordeelde de privacywaakhond toen.  Ook stelde de AP vast dat Facebook gegevens van gevoelige aard gebruikt zonder uitdrukkelijke toestemming. “Zo verwerkte Facebook gegevens over seksuele geaardheid om op basis hiervan gerichte advertenties te tonen.”

Hoeveel euro de Consumentenbond en de Data Privacy Stichting daadwerkelijk eisen houden de twee nog even geheim. “Het moet gaan om een vergoeding die recht doet aan de begane overtredingen”, laat Gerard Spierenburg van de Consumentenbond weten. “We zullen ons niet met een kluitje in het riet laten sturen.” Begin dit jaar telde Facebook liefst 10,4 miljoen gebruikers in Nederland. Tien jaar terug, aan het begin van de periode waarover de zaak loopt, waren dat er echter ‘slechts’ 3,5 miljoen. 

De Consumentenbond hoopt dat een flink deel van de huidige 10,4 miljoen Nederlandse Facebookgebruikers zich aansluit. Als slechts een procent dat zou doen, gaat het al om 100.000 mensen. Het zou dan wel eens de grootste massaclaim uit de Nederlandse historie kunnen zijn. 

Facebook kan een rechtszaak overigens voorkomen door te schikken met Consumentenbond en de Data Privacy Stichting, laat de Consumentenbond weten. 

Facebook laat in een reactie weten zijn verplichtingen aan gebruikers heel serieus te nemen. ,,We hebben ons volop ingezet om te voldoen aan de eisen van de GDPR (de nieuwe Europese privacyregels, red). We hebben bijvoorbeeld ons beleid duidelijker gemaakt en ervoor gezorgd dat onze privacy-instellingen makkelijker te vinden zijn. Ook hebben we tijdens deze voorbereidingen gesproken met privacydeskundigen en input ontvangen van toezichthouders in heel Europa.’’

Volgens Facebook is er in het Cambridge Analytica schandaal geen enkele aanwijzing dat er gegevens van Nederlandse of Europese gebruikers zijn gebruikt. Het sociale netwerk is het erover eens dat gebruikers controle moeten hebben over hun data en ook dat Facebook daar transparant over hoort te zijn. Facebook wijst op de vele mogelijkheden die gebruikers hebben om hun privédata te beheren.

Lees ook: 

Proces Test Aankoop tegen Facebook uitgesteld

Facebook gaat akkoord met monsterboete van 580.000 euro na privacyschandaal rond Cambridge Analytica

Groepsvordering Test Aankoop tegen Facebook: al meer dan 42.000 mensen hebben zich aangemeld