Heeft het wetenschappelijk onderzoek te lijden onder de coronacrisis? "COVID-19 heeft alles op zijn kop gezet"

Het internet wordt overspoeld door wetenschappelijke studies over corona en COVID. Maar zijn dat allemaal deugdelijke publicaties die een oplossing - lees: een geneesmiddel of vaccin - dichterbij brengen? Niet noodzakelijk. Want veel wetenschappers hadden niet de tijd of het geduld om de gebruikelijke procedures te volgen. 

"Covid 19 heeft alles op zijn kop gezet", zegt professor Philippe Jorens tijdens de Universiteit van Vlaanderen, een samenwerking tussen de VRT en de Vlaamse universiteiten. "We zagen dingen die we nog nooit gezien hebben. Een longinfectie verliep bijvoorbeeld helemaal anders dan we gewoon waren. We wilden snel communiceren daarover, laten weten dat alles anders was."

Maar daarbij zijn de regels dus voor een stuk overboord gegooid. Want wetenschappelijk onderzoek, dat  volgt een aantal internationaal vastgelegde ethische en wetenschappelijke procedures. Vooraleer er gepubliceerd kan worden in een van de meer gerenommeerde tijdschriften - Nature, Science, The Lancet - verstrijkt er veel tijd,  ook omdat er een peer review  (vakgenoten bekijken dan of het artikel aan bepaalde kwaliteitseisen voldoet en dus waardevol is om opgenomen te worden in het tijdschrift red.) georganiseerd moet worden. 

Maar zeker dat laatste is overboord gegooid, en Jorens geeft in dat verband het voorbeeld van hydroxychloroquine, een middel tegen malaria waarvan velen dachten dat het ook zou helpen tegen COVID-19. "Maar het had bijwerkingen - hartproblemen - en er trad ook resistentie op." Desondanks ontstond er fake news over, zegt Jorens, en is dat mee verspreid door wereldleiders als Donald Trump of Emmanuel Macron. 

Dus, vraagt Jorens zich af, "Waarvoor moeten we kiezen? Ongecontroleerde vrijheid om onze data op het internet te publiceren? Of stiptheid in de wetenschap?" Hij kiest voor dat laatste. Want wetenschap, zo zegt hij, is gebaseerd op "ethische principes, hard werken, een goede controlegroep en veel geduld".

Beluister het gesprek in "De ochtend" hieronder: