Donderdagochtend verspreidde de Hoge Gezondheidsraad het advies om het dragen van mondmaskers in winkels te verplichten. Daarmee wordt de mondmaskerdiscussie helemaal op de spits gedreven. De Hoge Gezondheidsraad is een officieel adviesorgaan van de FOD Volksgezondheid, en heeft dus een rechtstreekse lijn met het kabinet van minister Maggie De Block (Open VLD). Meer zelfs, de regering is van rechtswege verplicht om kennis te nemen van haar standpunten.

Een dwingend advies is het dus niet, maar de druk op de politiek om zo’n verplichting op te leggen wordt nu wel heel groot. In de Hoge Gezondheidsraad zetelen 1.700 medische experten. Een college van 30 vertegenwoordigers stelt de adviezen op, en spreekt dus in naam van de voltallige raad.

In haar advies stelt de raad duidelijk dat ze “aanbeveelt het dragen van een masker in winkels te verplichten”. “Eerder werden al aanbevelingen geformuleerd die het dragen van een masker verplichten in andere omstandigheden, zoals op het openbaar vervoer. Net om de bevolking te beschermen tegen het onaangepast gedrag van sommige personen die weinig bekommerd zijn om hun eigen bescherming en die van anderen.”

Niet eensgezind

De vorige Nationale Veiligheidsraad, die van 24 juni, kwam nog niet tot zo’n verplichting, omdat de GEES (de expertengroep die de overheid adviseert over de exitstrategie) niet tot een eensgezind voorstel kwam. De medische experten in de GEES spraken zich wel unaniem uit voor een verplichting, maar de niet-medische vertegenwoordigers, uit onder andere de economische wereld, stelden hun veto. Een verplichting was enkel aan de orde als de coronacijfers in slechte richting evolueerden, luidde het toen.

Nu de cijfers de laatste dagen stagneren, of zelfs lichtjes stijgen, wordt de druk op de Nationale Veiligheidsraad groot. Omdat we ons nog in de federale fase van de epidemie bevinden, heeft zij de eindbeslissing over de mondmaskers in handen. Wat er zal gedaan worden met het nieuwe advies van de Hoge Gezondheidsraad, is nog onduidelijk. De experten hopen uiteraard alsnog op een verplichting van maskers in winkels, maar vinden sowieso dat de beslissing rijkelijk laat zal vallen. “Voorkomen was toch beter geweest dan genezen”, zegt professor Nicolas Van Larebeke, die in de Hoge Gezondheidsraad zetelt.