N-VA-voorzitter Bart De Wever
James Arthur Photography

Na uithaal van De Wever (N-VA) over abortuswet: "Onderhandelingen regering liggen stil zolang kwestie niet is opgelost"

De forse uithaal van N-VA-voorzitter Bart De Wever naar de partijen die samen de versoepeling van de abortuswet willen goedkeuren, zindert nog na. "De onderhandelingen voor een nieuwe regering liggen grotendeels stil zolang deze kwestie niet is opgelost", zegt Wetstraatwatcher Johny Vansevenant. "Misschien wordt er wel niet gestemd. De liberalen aarzelen, na de uitspraken gisteren."

analyse
Johny Vansevenant
Johny Vansevenant is politiek journalist bij VRT NWS.

1. Waar gaat dit nu weer over?

In de Kamer ligt een tekst klaar die de abortuswet zou versoepelen. Concreet zou zwangerschapsonderbreking in ons land mogelijk zijn tot 18 weken zwangerschap, nu is dat nog 12 weken. De verplichte bedenktijd zou verlaagd worden van 6 naar 2 dagen en abortus zelf zou uit de strafwet worden gehaald.

De SP.A, de PS, de PVDA-PTB, Open VLD, de MR, Groen, Ecolo en DéFI steunen de versoepeling. Omdat zij in de Kamer een meerderheid hebben, zou de tekst dus kunnen worden goedgekeurd. Dat was vorige week bijna gebeurd, maar toen ging CD&V-voorzitter Joachim Coens aan de alarmbel trekken. Hij bekijkt samen met Open VLD-voorzitter Egbert Lachaert en MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez de opties voor een nieuwe regering, maar daar zou Coens mee stoppen als de wet gestemd zou worden. 

Er werd een handige oplossing gezocht én gevonden door de tekst terug te sturen naar de Raad van State voor een advies. Dat advies is er ondertussen en dus zou er eigenlijk volgende week nog kunnen worden gestemd. 

2. Wat is er gisteren dan gebeurd?

Na CD&V voerde nu ook de N-VA de druk op om niet te stemmen en voorzitter Bart De Wever klonk nog forser dan Coens. "Als partijen op de groene knop drukken voor een wet die ik echt schandelijk vind, dan wordt het erg moeilijk om met diezelfde partijen de volgende dag te doen alsof er niks is gebeurd", zei hij gisteren. 

"Als die partijen elkaar zo geweldig vinden dat ze op die basis een regering kunnen vormen, dan moeten ze dat maar doen", klonk het. "Dat zal een regering zijn die in Vlaanderen nul komma nul draagvlak heeft."

Bekijk hier de reactie van De Wever van gisteren en lees voort onder de video:

Videospeler inladen...

3. Hoe ernstig moeten de andere partijen dat dreigement nemen?

"Ik denk wel dat het ernstig is", zegt Wetstraatwatcher Johny Vansevenant. "De spanning is systematisch opgebouwd. Vorige week belde ik met een N-VA-kopstuk en ik vroeg hoe het kwam dat we niets van hen hoorden in de abortusdiscussie en hij zei "wacht nog even". En inderdaad, kort daarna was er Kamerlid Valerie Van Peel die zei dat de versoepeling te ver gaat. Ook Vlaams minister-president Jan Jambon zei dat er beter niet kan worden gestemd. Nu is er Bart De Wever die het nog veel scherper stelt: "trek uw plan als jullie ermee doorgaan", zegt hij eigenlijk."

Beluister hier het gesprek met Johny Vansevenant of lees verder onder de audio. 

4. Wil Bart De Wever wel een regering vormen?

"Ik denk wel dat hij deze Arizona-coalitie - een regering met zijn partij, MR, Open VLD, SP.A, CDH en CD&V, met maar één zetel op overschot - wel zou zien zitten, maar het is niet zijn ideale scenario", zegt Vansevenant. "Het liefste van al wil hij praten met de PS over de opdeling van het land, want bij die partij is er wel een regionalistische stroming die wel meer bevoegdheden naar Wallonië wil overbrengen. Alleen zit de PS hier niet mee aan tafel."

Bij de MR is er minder enthousiasme voor regionaliseren. Toen gisteren Jambon kwam met het idee om voor sommige bevoegdheden in de federale regering twee ministers aan te stellen - een Nederlandstalige en een Franstalige, die dan elk ander beleid kunnen voeren - zei premier Sophie Wilmès - lid van MR - meteen dat ze daar niet van moet weten. En dat is dan nog maar het begin van een opdeling."

"Maar ik denk dat de N-VA liever íets heeft dan níets en dat de partij dus wel in de Arizona-coalitie zal stappen, als de abortuskwestie wordt ontmijnd."

Open VLD-voorzitter Egbert Lachaert, CD&V-voorzitter Joachim Coens en MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez
CLI

5. Is CD&V blij met de steun van de N-VA?

"Het is een mes dat aan twee kanten snijdt", zegt Vansevenant. "Het abortusthema was hét thema van CD&V. Het was die partij die daarop kon scoren. Nu is er de N-VA die daar ook op probeert te scoren en dat is niet zo positief voor CD&V. Langs de andere kant kan hij ook profiteren van de steun. Bij de liberalen was lang te horen dat ze hoe dan ook gaan stemmen, tenzij er een regeerakkoord is waarin staat dat ze het niét gaan doen, maar zo'n akkoord lijkt onmogelijk tegen volgende week."

6. Hoe reageren de liberalen nu?

"Lange tijd trokken ze zich eigenlijk weinig tot niets aan van Coens en CD&V, maar nu ook de N-VA op de kar springt, wordt het moeilijker om dat te negeren", denkt Vansevenant. "We vernemen ook dat binnen Open VLD en de MR niet alle parlementsleden voor die versoepelingen zijn. Ze zullen dus niet allemaal vóór stemmen. Er zou ook een oplossing worden gezocht, dus het zou kunnen dat er niet wordt gestemd. Je voelt een aarzeling, nu De Wever zo scherp heeft uitgehaald."

Al dan niet stemmen over de abortusversoepeling zal cruciaal zijn om deze coalitie nog een kans te geven

7. Geraken ze hier nog uit?

"Al dan niet stemmen over die abortusversoepeling zal cruciaal zijn om deze coalitie nog een kans te geven", zegt onze Wetstraatwatcher. "De woorden van De Wever en het ongenoegen van CD&V zijn duidelijk. Bovendien zit er eigenlijk ook nog steeds geen vaart in de gesprekken. De SP.A heeft nog steeds niet zwart op wit op papier gekregen wat de partij wil. Daarom is er ook nog geen vergadering geweest met alle zes de partijen. Ook dit weekend is er naar wat ik hoor geen vergadering meer geweest. De onderhandelingen liggen grotendeels stil zolang de abortuskwestie niet is opgelost, denk ik."

Meest gelezen