"Als land waren we niet klaar voor deze crisis", zei infectiologe Erika Vlieghe. "Er is niet één structuur of minister voor verantwoordelijk. Eenheid van commando is écht écht een probleem, en een grote bezorgdheid. Iedereen knikt als ik dat zeg, maar niemand weet hoe het op te lossen. Het is nochtans vrij dringend, want bij een eventuele tweede golf hebben we een strakke eenheid van commando nodig."

"In ons ‘verhakkelde’ land is dat moeilijk. Ook al zijn alle partijen meestal van goede wil. Daar mankeert het niet aan, maar de structuur en wetgeving maken het zo moeilijk dat we in een kluwen zitten dat niemand goed weet wie wat, mag of verondersteld wordt te zeggen en niemand weet wie op welke knop mag drukken."

Vlieghe hamert op een goede voorbereiding voor die mogelijke tweede golf. "We moeten ook investeren op lange termijn in de zorg. Het is niet alleen een boutade, we hebben echt een inhaalbeweging te maken."

"De recente evolutie maakt mij zorgen. De laatste dagen, weken staat de hele maatschappij open. Er zijn feestjes allerhande, als je buiten kijkt lijkt niets aan de hand. Er duiken festivals op waar dingen fout gaan. We zijn er niet gerust in. We zijn blij dat er een maskerplicht is, maar daar gaan we ook niet alles mee oplossen. We moeten alles goed in de gaten houden en ook daar mankeert het aan mankracht."

"Ook bij reizen is die mankracht een heikel punt, waar het laatste nog niet over gezegd is. Daarmee wil ik ook eindigen: mensen komen terug uit vakantie. Er zijn ook landgenoten met twee nationaliteiten die we duidelijk instructies moeten geven. Ook zij zijn hoog risico voor de maatschappij, daar moeten we extra aandacht aan besteden."

Van Ranst: "De klok tikt"

Viroloog Marc Van Ranst wees er dan weer op dat onze contactopsporing niet goed werkt. "Het draait onvoldoende performant. Ze hebben geen werk. Ze kijken Netflix, of lezen een boek. Te vaak zijn mensen positief getest en na dagen is er niemand die hen getelefoneerd heeft. Dat is moeilijk te rijmen met een heel cohort mensen die daar zitten te netflixen. Oké, het is kort door de bocht, maar toch. Dit zijn geen mensen die de tracing weigeren, hé: wie ons contacteert, vraagt dat ze getracet willen worden."

"Dit maakt mij niet optimistisch over een eventuele tweede golf. We zijn té gelaten: de klok tikt. Die tracers moeten aangestuurd door gezondheidsinspecteurs, die er te weinig zijn. We hebben er in sommige provincies niet één. De clusteranalyse kan dus niet voldoende gebeuren. Stel, er zijn vier gevallen in Blaasveld. Dan moet je onderzoeken of ze dezelfde bron hebben. Is dat dezelfde roeiclub? Als dat niet lukt, mis je kansen en elke kans die je mist, zal opnieuw anderen aansteken. Ik ben niet zeker dat het met deze manier van werken zal lukken om een tweede golf te vermijden."

Goossens: "Snel verzadiging bij veel testen"

Microbioloog Herman Goossens maakt zich zorgen over de testcapaciteit. “We gaan vrij snel verzadiging bereiken als we heel veel gaan testen. We doen er nu al veel, maar als er in de herfst veel infecties bijkomen, gaan artsen dat niet meer aankunnen. Zijn er alternatieven, zoals zelfafname van wissers? We zouden moeten onderzoeken of bijvoorbeeld speeksel een goede manier kan zijn om coronatests te ontwikkelen. We geven nu veel geld uit aan studies rond antivirale middelen, maar veel te weinig rond diagnostiek. Studies rond speeksel: geen enkele die zelfde methode voor afname gebruikt. Speeksel is speeksel, maar je kan het op veel manieren afnemen, bewaren, transporteren… Het is ongelooflijk: we weten nog steeds niet goed wat de beste manier is van stalen afnemen, eigenlijk is dat beschamend. Op termijn zullen we mensen moeten vragen om zélf hun staal te nemen en binnen te brengen in de ziekenhuizen."

"Als we naar volgende lockdown gaan, is dat de verantwoordelijkheid van de politiek", zegt Herman Goossens. "Wij weten hoe het moet, maar jullie moeten het doen. Wij kunnen dat niet oplossen: jullie moeten structuren aanbrengen. Zorg voor voldoende financiering: we gaan toch niet discussiëren over een paar tientallen miljoenen, als je weet hoeveel een lockdown kost?" (avh/red)