Experten luiden de alarmbel in coronacommissie: "We zijn er niet gerust in”

De coronacommissie van het Vlaams Parlement liet vandaag drie gezondheidsexperten aan het woord: viroloog Marc Van Ranst van de KU Leuven, professor Erika Vlieghe (diensthoofd infectieziekten aan het UZ Antwerpen en voorzitster van de expertengroep GEES) en professor Herman Goossens (diensthoofd klinische biologie aan het UZ Antwerpen). 

De drie experts maakten de balans op van de hectische maanden in de coronacrisis. Alle intussen gekende pijnpunten  -gaande van het tekort aan mondmaskers en ander beschermingsmateriaal tot onduidelijke richtlijnen- passeerden de revue.

Het gebrek aan "eenheid in commando" blijft voor de drie experten een van de grootste problemen. "Die eenheid van commando was er niet en is er eigenlijk nog altijd niet", aldus Van Ranst. "Bovendien weet niemand hoe het kan opgelost worden en dat is zo mogelijk nog een groter probleem, zeker bij een tweede golf", vulde Vlieghe aan. 

Van Ranst toonde zich vrij somber over de voorbereiding op een tweede golf. Volgens hem is er jarenlang onvoldoende geïnvesteerd in diagnostiek en in het uitbouwen van een netwerk van gezondheidsinspecteurs. Tel daarbij de contactopsporing die nog steeds niet naar behoren werkt en dat maakt hem niet optimistisch over het afweren van een tweede golf. “De contacttracers kijken Netflix, lezen een boek of volgen een taalcursus”, klonk het.

"We zijn er niet gerust in", zegt ook Vlieghe. "Als je naar buiten kijkt, lijkt het alsof er niets aan de hand is. Er duiken festivalletjes op die uit de hand lopen. We zijn blij met de maskerplicht, maar daar gaan we ook niet alles mee tegenhouden", aldus Vlieghe. Ze spreekt van een gebrek aan “mankracht”. 

Dat probleem stelt zich ook bij reizen. “Daar is het laatste nog niet over gezegd. Er zijn bijvoorbeeld ook landgenoten met twee nationaliteiten die we duidelijk instructies moeten geven. Zij dreigen tussen de mazen van het net te glippen. Ook zij zijn een hoog risico voor de maatschappij, daar moeten we extra aandacht aan besteden.”

“Verantwoordelijkheid van politici”
“Als we naar een tweede lockdown zouden gaan, is dat de verantwoordelijkheid van de politici”, meent Goossens. “Wij weten hoe het moet, maar jullie moeten het doen. Wij kunnen dat niet oplossen: jullie moeten structuren aanbrengen”, aldus Goossens. Zo moet er volgens hem meer geïnvesteerd worden in diagnostiek. “Als je weet hoeveel een lockdown kost, gaan we toch niet zeuren om een paar tientallen miljoenen euro voor betere diagnostiek?”, klonk het.

Nog volgens Goossens dreigt er in het najaar een tekort aan testers, reagentia en labocapaciteit. De professor suggereerde de mogelijkheid dat mensen zelf hun test zouden afnemen, zodat niet alle druk op de schouders van (huis)artsen en verpleegkundigen terechtkomt. Daarbij moet onderzocht worden of speekselafnames een alternatief kunnen zijn voor de afname via de neus. In Antwerpen loopt er volgens Goossens alvast een studie bij een vijftiental gezinnen die leerden hoe ze zelf een wisser moeten afnemen.

Wat reagentia en labocapaciteit betreft, is Goossens duidelijk. “De leveranciers gaan wereldwijd niet genoeg kunnen aanleveren bij een tweede golf. Er moeten keuzes gemaakt worden”, klinkt het. Voor die keuzes is er volgens Goossens een “duidelijke teststrategie” nodig en een “eenheid in commando” die zo’n strategie kan uitstippelen.

“Vlaanderen is in de verste verten niet klaar voor een tweede golf”, concludeerde Vlaams parlementslid Hannes Anaf (sp.a) na de hoorzitting. Anaf vindt het vooral onbegrijpelijk dat de contactopsporing nog steeds niet naar behoren werkt. Dat die eerste verdedigingslinie nog steeds sputtert, is volgens Anaf “schuldig verzuim”.

“Terwijl de tracers met hun vingers draaien, weten de gezondheidsexperts niet wat eerst gedaan omdat ze met veel te weinig zijn”, klonk het. “Minister Beke had miljoenen over voor overbetaalde callcenters, maar het aanwerven van gezondheidsexperts behoorde dan weer niet tot de mogelijkheden. De minister heeft zijn prioriteiten duidelijk niet op orde. Als dat niet snel wijzigt, zal een tweede golf en alle gevolgen van dien voor een groot deel op zijn conto te schrijven zijn.”

Volgens sp.a-fractieleider Hannelore Goeman tonen de getuigenissen van de experten ook aan dat Vlaanderen nu een prijs betaalt voor de jarenlange “onderinvesteringen in de ouderenzorg, de preventieve gezondheidszorg en het welzijnsbeleid”. “Vandaag is pijnlijk duidelijk dat er zware gevolgen verbonden zijn aan het rechtse besparingsbeleid van de afgelopen jaren”, aldus Goeman.

Lees ook: “Zoeken ze een zondebok of is dit een afrekening binnen CD&V?”: achterban Wouter Beke haalt uit naar voorzitter Joachim Coens (+)