Experts luiden alarmbel in coronacommissie: ‘We zijn er niet gerust in’

“De snelheid van de lockdownmaatregelen was goed. Het waren moeilijke beslissingen om te nemen”, zegt Marc Van Ranst tijdens de coronacommissie in het Vlaams Parlement. “De reactie van de bevolking was ook goed op de verschillende momenten in dit proces. We gaven al snel geen handen meer, thuiswerk kreeg een boost en ook de reactie op de verplichting van de mondmaskers in de winkels verliep goed, op enkele uitzonderingen na.”

“De snelheid waarmee de curve naar beneden ging, was goed”, gaat Van Ranst verder. “Voorlopig stabiliseert de curve, maar het blijft een dagelijkse bezorgdheid wanneer we zien dat de cijfers omhoog beginnen kruipen. Dat vraagt waakzaamheid.”

Eenheid van commando

Mocht alles goed verlopen zijn, was deze commissie niet nodig geweest, aldus Van Ranst. Zowel hij, Erika Vlieghe als Herman Goossens kaarten de aanpak van ons land aan. “Reageren per Veiligheidsraad is niet goed”, zegt Van Ranst. “Er zijn te veel niveaus, comités en geen eenheid van commando. De eenheid was er niet en is er nog altijd niet. We zijn niet geholpen door de structuur van ons land. We hebben op elk niveau de neiging om werkgroepen en taskforces op te richten. Er worden comités opgericht omdat andere niet goed werken. Dat leidt tot een slecht crisisbeheer.”

Ook experte Erika Vlieghe maakt zich zorgen over het crisisbeheer van ons land: “Eenheid van commando is een probleem en een enorm grote bezorgdheid. Velen delen die bezorgdheid. Ik zie iedereen knikken, maar niemand weet hoe het opgelost moet worden. Nochtans is dat vrij dringend. Voor een eventuele tweede golf hebben we een strakke eenheid van commando nodig. Het is bijzonder moeilijk in ons verhakkelde land. Er zijn veel mensen van goede wil in de lagen van het beleid. Maar wie gaat op de knop drukken?”

“Je ziet dat er een groot hiaat is tussen wat Volksgezondheid zegt en hoe het in de praktijk loopt”, vult professor Herman Goossens aan. “De bedoeling is om ons beter te organiseren voor een tweede golf. Als we naar een volgende lockdown gaan, dan is het de verantwoordelijkheid van de politiek. Wij kunnen het niet oplossen. Politici moeten structuur aanbrengen.”

Woon-zorgcentra

“Wat is er misgegaan in de woon-zorgcentra?”, vraagt Vlieghe. “Waarom hebben we er zoveel overlijdens gehad? Er zijn een aantal belangrijke kanttekeningen. De populatie in woon-zorgcentra is kwetsbaar. Bij een heleboel mensen moet je de vraag stellen: ‘Wat wil je nog als je ziek wordt?’ Het personeel is vaak zeer gemotiveerd, maar heeft niet altijd de juiste opleiding gekregen om aan infectieziektepreventie te doen.”

Verder kaart Van Ranst het gebrek aan een strategische stock van mondmaskers aan. Zowel in ziekenhuizen als in woon-zorgcentra was er te weinig persoonlijk beschermingsmateriaal.

In ons land wordt zowel het personeel als de bewoners van woon-zorgcentra getest. “Ik denk dat er geen enkel land is waar dat ook gebeurt”, zegt Goossens. “Er waren veel asymptomatische gevallen in woon-zorgcentra, en dat was een ideale setting geweest om antivirale middelen te onderzoeken. We moeten dat overwegen voor een tweede golf.

“Wat zijn de bedreigingen voor de toekomst en de mogelijke oplossingen?”, gaat Goossens verder. “We zullen vrij snel het verzadigingspunt bereiken als we veel willen testen. De huisartsen gaan het misschien niet meer aankunnen als er in de herfst en in de winter veel besmettingen bijkomen. We hadden moeten kijken naar alternatieven, zoals zelfafname. Er werd teveel geïnvesteerd in nieuwe geneesmiddelen en te weinig in studies rond diagnostiek. We moeten kijken wat de rol is van speeksel, maar ook wat de beste afname is van wissers. Daarover is discussie en dat is beschamend.”

Contacttracing

Ten slotte haalt Van Ranst de gebrekkige contacttracing aan. “Die is gestopt. Zo wordt de epidemie op zijn beloop gelaten. Voor het decor zal men nog wat tracing doen, maar dat is dweilen met de kraan open. Dan kun je geen enkele hoop koesteren om de epidemie tegen te houden.”