Ieder kind een laptop en toegang tot het internet, het organiseren van herfst- en winterscholen, een leer- en loopbaankrediet voor iedereen, woon-zorgcentra omvormen tot kleinschaliger woon-zorghuizen, de oprichting van een wetenschappelijke raad voor regeringsbeleid (WRR) naar Nederlands model,.... Het zijn maar enkele van de vele aanbevelingen die de twee relancecomités –een economisch en maatschappelijk – dinsdag hebben voorgesteld aan de Vlaamse regering. Hun rapporten moeten helpen om het relancebeleid in Vlaanderen na de coronapandemie vorm te geven.

“Er moeten dingen veranderen. We mogen niet zomaar terug naar het pre-coronatijdperk”, verklaarde professor Koen Debackere, voorzitter van het economisch adviescomité. Hij wees erop dat zijn rapport slechts een aanzet betekent, geen eindpunt. “De Vlaamse regering moet ermee aan de slag, met als doel een welvarender, weerbaarder en wervender Vlaanderen.”

LEES OOK. Zesde dag op rij (veel) meer nieuwe besmettingen: “We hebben de bodem gezien. We raken het virus niet kwijt” (+)

Zijn collega, professor Lieven Annemans, voorzitter van het maatschappelijk adviescomité, legde de nadruk op een betere levenskwaliteit voor de huidige en toekomstige generaties, “want meer welzijn leidt ook tot meer welvaart”. Annemans meent dat bij een tweede golf een nieuwe lockdown het best vermeden kan worden. “We denken dat het mogelijk is om de maatschappelijke diensten open te houden. Als we het MATHS-principe hanteren, een combinatie van Maskers, Afstand respecteren, Testen en tracen, Handhygiëne en Sociale verantwoordelijkheid.”

Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) beloofde de onderzoekers dinsdag dat hun rapporten een grote impact zullen hebben op het beleid van de volgende jaren. Een aantal aanbevelingen staat al in het regeerakkoord, maar volgens professor Debackere is dat slechts “het minimum” en moet Vlaanderen meer ambitie tonen.

Dit stellen de experten concreet voor

Koenraad Debackere pleitte voor een begroting in evenwicht om de coronaschok tijdens deze legislatuur maximaal op te vangen. Voor de recurrente uitgaven is een uitgavennorm nodig. Al is de doelstelling van het begrotingsevenwicht onlosmakelijk verbonden met de ambitie om het Vlaamse bbp per capita in de top drie van Europa te loodsen en een werkzaamheidsgraad van 80 procent te hebben in Vlaanderen. Daarnaast zijn er ook doorbraken nodig op het vlak van levenslang leren, digitalisering, duurzaamheid,... Professor Debackere pleitte bijvoorbeeld voor meer investeringen in alternatieve vervoersmodi: “elke Vlaming moet in staat zijn om met de fiets naar het werk te gaan”.

Het beleid moet ook meer doelmatig en “evidence-based” zijn, waarbij nood is aan betrouwbare data en evaluatiemomenten. Professor Debackere pleitte voor een Vlaamse Wetenschappelijke Raad (WRR), naar Nederlands voorbeeld. Ook moet het beleid over de verschillende beleidsdomeinen heen kijken. “Klimaatmaatregelen hebben bijvoorbeeld een impact op mobiliteit, op het verdienmodel van bedrijven, enz...”.

Professor Lieven Annemans, als voorzitter van het maatschappelijke relancecomité, legde in zijn rapport de nadruk op een betere levenskwaliteit. De lokale gemeenschap en acties op maat spelen daarbij een belangrijke rol, klonk het.

De coronapandemie heeft voor een digitale versnelling gezorgd, maar niet iedereen is mee. “Er is nood aan e-inclusie, ook in het onderwijs door ieder kind een laptop of tablet en toegang tot het internet te geven”, pleitte Annemans.

De crisis trof de meest kwetsbare groepen het hardst. Die mensen zouden in de toekomst actief gedetecteerd moeten worden, en benaderd via een vertrouwenspersoon, klonk het. De coronacrisis heeft het belang van de zorg aangetoond en dus moeten zorgberoepen “structureel worden opgewaardeerd”.

Tot slot verliezen veel mensen hun job, terwijl er tegelijk nood is aan extra mankracht in knelpuntberoepen of toekomstgerichte sectoren. Men zou werkzoekenden moeten heroriënteren op basis van hun competenties, is één van de aanbevelingen. Inzake woonomgeving lanceert het relancecomité het concept van de 15 minutenstad, waarbij alle functies – ook groene ruimte – binnen het kwartier stappen of fietsen te vinden zijn.