Van laptop voor elk kind tot ‘woonzorghuizen’: relancecomités presenteren plannen voor welvarender Vlaanderen

"Er moeten dingen veranderen. We mogen niet zomaar terug naar het pre-coronatijdperk", verklaarde professor Koen Debackere, voorzitter van het economisch adviescomité. Hij wees erop dat zijn rapport slechts een aanzet betekent, geen eindpunt. "De Vlaamse regering moet ermee aan de slag, met als doel een welvarender, weerbaarder en wervender Vlaanderen".

Zijn collega professor Lieven Annemans, voorzitter van het maatschappelijk adviescomité, legde de nadruk op een betere levenskwaliteit voor de huidige en toekomstige generaties, "want meer welzijn leidt ook tot meer welvaart". Annemans meent dat bij een tweede golf een nieuwe lockdown best vermeden kan worden. "We denken dat het mogelijk is om de maatschappelijke diensten open te houden. Als we het MATHS-principe hanteren, een combinatie van Maskers, Afstand respecteren, Testen en tracen, Handhygiëne en Sociale verantwoordelijkheid."

Vlaams minister-president Jan Jambon beloofde de onderzoekers dat hun rapporten een grote impact zullen hebben op het beleid van de volgende jaren. Een aantal aanbevelingen staan al in het regeerakkoord, maar volgens professor Debackere is dat slechts "het minimum" en moet Vlaanderen meer ambitie tonen.

Opmerkelijk: hij pleitte daarbij ook voor een begroting in evenwicht om de coronaschok tijdens deze legislatuur maximaal op te vangen. Voor de recurrente uitgaven is een uitgavennorm nodig. Al is de doelstelling van het begrotingsevenwicht onlosmakelijk verbonden met de ambitie om het Vlaamse bbp per capita in de top drie van Europa te loodsen en een werkzaamheidsgraad van 80 procent te hebben in Vlaanderen.

Daarnaast zijn er ook doorbraken nodig op het vlak van levenslang leren, digitalisering, duurzaamheid,... Professor Debackere pleitte bijvoorbeeld voor meer investeringen in alternatieve vervoersmiddelen, "waardoor elke Vlaming in staat zou moeten zijn om met de fiets naar het werk te gaan". Daarnaast breekt de expert een lans voor rekeningrijden of de kilometerheffing.

Het beleid moet ook meer doelmatig en "evidence-based" zijn, waarbij er nood is aan betrouwbare data en evaluatiemomenten. Professor Debackere pleitte voor een Vlaamse WRR, naar Nederlands voorbeeld van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid, die bij onze noorderburen de regering en het parlement adviseert en informeert over grote maatschappelijke vraagstukken.

Ook moet het beleid over de verschillende beleidsdomeinen heen kijken. "Klimaatmaatregelen hebben bijvoorbeeld een impact op mobiliteit, op het verdienmodel van bedrijven, enz...".

Professor Lieven Annemans, als voorzitter van het maatschappelijke relancecomité, legde in zijn rapport de nadruk op een betere levenskwaliteit. De lokale gemeenschap en acties op maat spelen daarbij een belangrijke rol, klonk het.

De coronapandemie heeft voor een digitale versnelling gezorgd, maar niet iedereen is mee. "Er is nood aan e-inclusie, ook in het onderwijs door elk kind een laptop of tablet en toegang tot het internet te geven", pleitte Annemans.

De crisis trof de meest kwetsbare groepen het hardst. Die mensen zouden in de toekomst actief gedetecteerd moeten worden, en benaderd via een vertrouwenspersoon, klonk het. De coronacrisis heeft het belang van de zorg aangetoond en dus moeten zorgberoepen "structureel worden opgewaardeerd".

Tot slot verliezen veel mensen hun job, terwijl er tegelijk nood is aan extra mankracht in knelpuntberoepen of toekomstgerichte sectoren. Men zou werkzoekenden moeten heroriënteren op basis van hun competenties, is één van de aanbevelingen. Inzake woonomgeving lanceert het relancecomité het concept van de 15-minutenstad, waarbij alle functies - ook groene ruimte - binnen het kwartier stappen of fietsen te vinden zijn.

Denktank Itinera pleit voor een noodplan voor ons land. “De crisis heeft ons zwakste punt blootgelegd: een gebrek aan daadkracht” (+)

De nieuwe manier van leven: de 15-minutenstad, waar niks nog ver is (+)