We hebben drie nieuwe gouverneurs: Carina Van Cauter, Jos Lantmeeters en Jan Spooren benoemd door Vlaamse regering
De Vlaamse regering heeft beslist wie de drie nieuwe provinciegouverneurs worden. In Limburg wordt dat Jos Lantmeeters van N-VA. CD&V had graag de gouverneur geleverd, maar laat de post nu aan N-VA. Ook Vlaams-Brabant krijgt een N-VA-gouverneur: de huidige burgemeester van Tervuren Jan Spooren. Oost-Vlaanderen gaat naar Carina Van Cauter van Open VLD. Oppositiepartijen Vlaams Belang, SP.A en Groen reageren kritisch.
Na een lange politieke lijdensweg is er vanmorgen op de bijeenkomst van de Vlaamse regering een akkoord bereikt over de verdeling van de drie gouveneursposten. Tijdens de vergadering van de regering was er veel wrevel, omdat hun namen vroegtijdig waren gelekt aan verschillende kranten:
- Jan Spooren, de huidige burgemeester van Tervuren en Kamerlid voor N-VA, wordt de gouverneur van Vlaams-Brabant.
- Jos Lantmeeters (N-VA) wordt gouverneur in Limburg. Hij is nu Vlaams Parlementslid en gemeenteraadslid in Genk.
- Carina Van Cauter van Open VLD wordt met vertraging gouverneur van Oost-Vlaanderen. Zij is nu Vlaams Parlementslid en zetelt in de Senaat.
Als gouverneur krijgen ze een soort scharnierfunctie tussen het federale, Vlaamse en lokale niveau. Ze krijgen ook de leiding bij rampen, zoals bij zware wateroverlast.
Voor de federale fase in de coronacrisis werd afgekondigd, waardoor alle beslissingen door de federale regering worden genomen, hadden de gouverneurs bijvoorbeeld een belangrijke taak. De laatste dagen circuleerde in kranten het idee om provincies meer te betrekken wanneer een tweede coronagolf lokaal moet worden aangepakt.
Niet mee met dit verhaal?
Al sinds het najaar van 2018 is de benoeming van de nieuwe Vlaamse gouverneurs een politieke open wonde. Vooral de benoeming van de Oost-Vlaamse opvolger van Jan Briers lag lang immens gevoelig bij Open VLD en N-VA.
De vorige Vlaamse regering-Bourgeois had beslist om de gouverneurs niet langer politiek te benoemen, maar via een “objectieve procedure” met een selectiebureau. Uit een lek in de krant De Tijd bleek in november 2018 dat de Aalsterse stadsdirecteur Wim Leerman, door N-VA naar voren geschoven, daarin beter scoorde dan Carina Van Cauter van Open VLD.
Van Cauter trok haar kandidatuur in, maar uiteindelijk wordt de kwestie meegenomen in de onderhandelingen over de nieuwe Vlaamse regering. Exit van de “objectieve procedure”, enter opnieuw...de politieke benoeming.
Zo’n politieke verdeling wordt opnieuw mogelijk omdat ook de Vlaams-Brabantse gouverneur Lodewijk De Witte met pensioen gaat, en door het plotse vertrek van de Limburgse gouverneur Herman Reynders. Allebei hadden ze een SP.A-signatuur.
Een gouverneurspost voor elke regeringspartij: de taart leek eenvoudig te verdelen. Maar CD&V heeft met Cathy Berx (Antwerpen) en Carl Decaluwé (West-Vlaanderen) al twee gouverneurs, en N-VA vraagt als grootste partij twee posten.
CD&V geeft uiteindelijk mee. N-VA krijgt Limburg, nochtans de plek waar CD&V goed scoorde tijdens de provinciale verkiezingen, én Vlaams-Brabant, wat voor hen belangrijk is in verband met de taalwetgeving. En Oost-Vlaanderen, dat was al langer bekend, gaat uiteindelijk toch naar Carina Van Cauter (Open VLD).
Kritiek op "politieke benoeming"
Uit verschillende hoeken komt er kritiek op de politieke benoeming. Zeker in Oost-Vlaanderen, waar niet Van Cauter, maar Wim Leerman als beste kandidaat uit de selectieprocedure was gekomen.
"Dit is bitter en jammer, vooral omdat daar een volledige procedure is doorlopen, met veel geschikte kandidaten", reageert Leerman. "Zij moeten nu horen: het was allemaal om te lachen, we gooien het in de vuilbak, en we doen gewoon weer een politieke aanstelling."
Hij overweegt nu om een nieuwe procedure op te starten bij de Raad van State om de benoeming aan te vechten. "Ik wil daar nu niet op focussen en kijken naar de toekomst", reageert Van Cauter.
Uiteraard is ook de oppositie negatief. Vlaams Belang heeft het over een "beschamend politiek schouwspel", "een platte politieke benoeming" en "een hoogdag voor de particratie". "Voor elke job - van poetsvrouw tot directeur - moeten sollicitanten deelnemen aan selectieprocedures waarna de beste kandidaat wordt aangeworven. Niet echter wanneer de hoogste ambtenaar van de provincie wordt benoemd. Daar geldt sinds dit jaar opnieuw de partijkaart als belangrijkste criterium voor aanstelling", aldus Vlaams fractieleider Chris Janssens.
"Terwijl we in de grootste crisis zitten sinds de Tweede Wereldoorlog buigt de Vlaamse regering zich over een politieke deal over de postjes", zegt Jeremie Vaneeckhout (Groen). En Kurt De Loor van SP.A noemt dit "politiek op zijn smalst", vindt Vlaams parlementslid Kurt De Loor (SP.A). "Deze beslissing katapulteert ons terug in de tijd, terug naar de tijd van de politieke benoemingen."
Beluister hier de analyse van Wetstraatwatcher Johny Vansevenant over de kwestie, en de reactie van Carina Van Cauter:
