Gasoorlog Europa en VS dichtbij na dreigement

Inzet van de dreigstrijd is de bouw van twee gasleidingen van Rusland naar Europa: TurkStream door de Zwarte Zee naar Europees Turkije, en vooral Nord Stream 2 door de Oostzee naar Duitsland. Beide leidingen worden gebouwd in opdracht van Gazprom, het Russische gasconcern, maar bij de bouw en financiering zijn tal van westerse bedrijven betrokken. De Amerikaanse regering plaatst de bouw van de leidingen nu onder de werking van een sanctiewet uit 2017.

De aanleg van Nord Stream 2 is vanaf het begin omstreden. De gasleiding geeft Rusland een alternatief voor de bestaande leidingen die door Oekraïne lopen. Duitsland wil haar graag omdat het land groot belang heeft bij een ongehinderde aanvoer van Russisch gas. De Europese Commissie is verre van enthousiast over het project, omdat het de Europese afhankelijkheid van Russisch gas bestendigt. Oekraïne en Polen zijn fel tegen.

Maar het effectiefste verzet komt van de Amerikanen. “Dit is een duidelijke waarschuwing aan bedrijven dat wij niet zullen tolereren dat zij de projecten helpen realiseren waarmee Rusland zijn kwaadaardige invloed wil uitbreiden”, zei de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Pompeo.

Sancties

Dat de dreiging serieus moet worden genomen, bleek in december vorig jaar. Toen vaardigden de Verenigde Staten sancties uit tegen bedrijven die daadwerkelijk werkten aan de bouw van Nord Stream 2. Dat betrof toen alleen het Nederlands-Zwitserse bedrijf Allseas.

De nieuwe sancties zullen veel meer bedrijven en zelfs overheidsorganen treffen. Zo zouden keurige Duitse havenmeesters kunnen worden getroffen door een inreisverbod in de VS. Josep Borrell, de Europese buitenlandchef, noemde dit sanctiepakket onacceptabel en strijdig met het internationaal recht.

Via de nieuwe Nord Stream 2 zou 55 miljard kuub gas per jaar kunnen binnenkomen, een zesde van de huidige Europese gasimport. Voor de VS is gas ook cruciaal, als exportproduct.