Witte rook over EU-coronafonds blijft uit, vanmiddag onderhandelen ze voort: "Uitputtingsslag bezig"
Het blijft nog steeds wachten op een akkoord over een Europees coronafonds. De 27 staatshoofden en regeringsleiders onderhandelen nu al sinds vrijdag. Er ligt een plan van 1.800 miljard euro op tafel om de economie te ondersteunen. De landen zijn het onderling grondig oneens over de voorwaarden voor de uitkeringen van het relanceplan. Vooral de zogenoemde zuinige landen liggen dwars. Vanmorgen is de vergadering al na enkele minuten opgeschort, vanmiddag om 16 uur gaan ze verder. "Ze gaan doorbijten tot ze eruit zijn", zegt professor Europese politiek Hendrik Vos (UGent) in "De ochtend".
De staatshoofden en regeringsleiders van de 27 lidstaten van de Europese Unie onderhandelen al sinds vrijdagochtend in Brussel over een gemeenschappelijk antwoord op de coronacrisis. Alles samen ligt er meer dan 1.800 miljard euro op tafel om de recessie te lijf te gaan en de economie te herlanceren na de schok van de pandemie.
Maar er blijven grote meningsverschillen tussen de lidstaten. Nederland, Oostenrijk, Zweden, Denemarken en ook Finland - de zogenoemd "zuinige landen" - willen snijden in de geplande uitgaven en stellen ook scherpe voorwaarden aan de uitkering van geld uit het tijdelijke relancefonds van 750 miljard euro.
Nieuwe compromisvoorstellen van Michel en bilaterale gesprekken brachten zaterdag wel wat schwung in de onderhandelingen, maar op het diner die avond bleek dat een akkoord nog steeds niet binnen bereik ligt. Daar werd trouwens ook pittig gedebatteerd over het geladen voorstel om de toegang tot Europese fondsen te koppelen aan het respect voor de rechtsstaat, een idee dat Hongarije en Polen radicaal afwijzen.
"Stugge" Rutte op dag twee
Na het diner zaterdag waren Duits bondskanselier Angela Merkel en de Franse president Emmanuel Macron nog gaan samenzitten met de Nederlandse premier Mark Rutte en zijn Oostenrijkse, Deense, Zweedse en Finse "zuinige" bondgenoten en met EU-president Charles Michel en Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen. Doel was daar te bespreken of een akkoord binnen bereik ligt en hoe de gesprekken zouden kunnen "landen".
De spanning over Ruttes stugge houding was zo hoog opgelopen dat Macron dreigde in zijn vliegtuig naar huis te stappen, zeggen ingewijden
Daar zijn wel vorderingen gemaakt, zo blijkt, maar de posities liggen nog ver uiteen. Op gegeven moment zijn Merkel en Macron "kribbig de zaal uitgelopen", bevestigt Rutte. De spanning over diens stugge houding was zo hoog opgelopen dat Macron dreigde in zijn vliegtuig naar huis te stappen, zeggen ingewijden. Volgens Rutte zelf was hij "niet de enige oorzaak" waarom Merkel en Macron geërgerd wegbeenden.
Nog steeds geen witte rook op derde dag
En zo ging de top zondag een derde dag in. Aan de hand van gesprekken in kleinere groepen probeerde Michel een nieuwe compromistekst voor te bereiden.
Zondagavond schoven alle EU-leiders weer aan voor het diner. Tijdens dat diner heeft Charles Michel een ultieme oproep gedaan. "Het is de vraag of de 27 Europese leiders in staat zijn om eenheid te bewerkstellingen in een sfeer van vertrouwen. Of gaan we door een breuk het gezicht van een zwak Europa tonen, ondermijnd door wantrouwen?"
Oorspronkelijk was de top slechts tot zaterdag gepland, maar waarnemers hebben er steeds rekening mee gehouden dat de onderhandelingen langer zouden aanslepen. Bij aankomst verklaarde Merkel dat het "mogelijk is dat er geen akkoord komt". "Er is veel goede wil, maar er zijn ook veel standpunten", klonk het.
Landen op dag vier?
Intussen is de vierde dag van onderhandelingen begonnen. Voorzitter Charles Michel heeft de vergadering na enkele minuten al opgeschort. Er is afgesproken om vanmiddag tegen 16 uur opnieuw samen te komen. Hopelijk voor de laatste rechte lijn.
"Ze hebben het gevoel dat ze heel dicht bij een oplossing zitten", zegt professor Europese Politiek Hendrik Vos (UGent) in "De ochtend". "Ze gaan nu gewoon nog even doorbijten tot ze eruit zijn." Volgens Vos is vanmorgen opnieuw een compromisvoorstel op tafel gelegd.
Tot nog toe was sprake van een relancefonds van 750 miljard euro: 500 miljard euro aan subsidies en 250 miljard euro aan leningen. Vanmorgen lag het bedrag voor subsidies van 390 miljard euro op tafel. "Het bedrag voor de leningen zou dan opgetrokken worden."
Als ze uitgeput geraken, zijn ze misschien sneller bereid tot een compromis
Het gaat om een ultieme tegemoetkoming voor die zogenoemde zuinige landen. "Michel is met een uitputtingsslag bezig, een klassieke onderhandelingstechniek", zegt Vos. "Als ze uitgeput geraken, zijn ze misschien sneller bereid tot een compromis."
Bekijk hier de toelichting van Rob Heirbaut in "Het Journaal":
