‘Drie koningen’ zetten opdracht on hold: het is eerst aan PS en N-VA

Wordt het vierde keer goede keer voor paars-geel? Nu PS en N-VA opnieuw rond tafel zitten over de vorming van een regering, stelt heel de Wetstraat zich die vraag. In de eerste plaats Lachaert, Coens en Bouchez. Zij werken al een maand aan de Arizona-coalitie, een formule zonder de Franstalige socialisten. Maar de gesprekken tussen PS en N-VA verplichten het trio om hun werk op pauze te zetten.

“Een belangrijk uitgangspunt van de ‘drie koningen’ was dat paars-geel onmogelijk was. Als dat nu verandert, dan moet er geschoven worden”, luidt het binnen CD&V. De partij is altijd voorstander geweest van een regering met een sterke meerderheid langs weerskanten van de taalgrens. De Arizona-coalitie staat electoraal wankel.

“N-VA en PS zijn de grootste partijen in noord en zuid. We zijn verplicht om hen de ruimte te geven”, vult men bij Open Vld aan. “Het heeft geen zin om verder te spreken over een Arizona-coalitie als je weet dat N-VA en sp.a eigenlijk met paars-geel in hun hoofd zitten.” De partij van Conner Rousseau weigert momenteel om mee te stappen in het Arizona-scenario. Rousseau bemiddelt nu tussen PS en N-VA.

Klok tikt

CD&V en Open Vld eisen wel een duidelijke timing van PS en N-VA: hoeveel tijd geven de twee partijen zichzelf om een compromis te vinden? Deze nieuwe, zoveelste paringsdans mag niet te lang duren, waarschuwen ze. In september moet premier Sophie Wilmès (MR) het vertrouwen vragen in de Kamer. Als PS en N-VA opnieuw geen akkoord vinden, zal er een noodoplossing uitgedokterd moeten worden.

Bij MR wordt benadrukt dat de ‘drie koningen’ het initiatief houden. “Als N-VA en PS elkaar verstaan, kunnen we de Arizona-coalitie uitbreiden met de socialisten. Anders is er de basisformule”, klinkt het daar. Open Vld, CD&V en MR hopen om hier binnen “enkele weken” duidelijkheid over te krijgen. 

Of het vierde keer goede keer wordt voor PS en N-VA, is onduidelijk. Beide partijen zwijgen voorlopig over hun prille toenadering. PS-voorzitter Paul Magnette lijkt, nu het alternatief van de Arizona-coalitie concreet op tafel ligt, bereid om een regering te vormen met N-VA. Hij vreest een nieuwe federale oppositiekuur. Tegelijk blijft het verzet tegen N-VA groot, zeker in de machtige Brusselse en Luikse federaties.

Omgekeerd lijkt N-VA geïntrigeerd door het aanbod van Magnette om een grote institutionele hervorming uit te werken tegen 2024. De nota van de ‘drie koningen’ bevat maar een klein communautair luik. Bouchez wil niets weten van een verdere opdeling van het staatsbestel. Vraag is hoever Magnette zal meegaan in het confederalisme van N-VA. Sowieso zal Bouchez ook in het paars-gele verhaal zijn zeg hebben.