Dames en heren,

Een crisis als de huidige coronapandemie hebben we niet eerder beleefd. Voor velen van ons heeft ze veel leed veroorzaakt. Ze heeft zeer zware gevolgen gehad – en het is zeker nog niet afgelopen. Ik denk daarbij aan u, die dierbaren hebt verloren, zonder dat u ze in de laatste momenten van het leven kon begeleiden, zonder dat u op een gepaste manier afscheid kon nemen. De koningin en ik, en het hele land, sluiten u in ons hart.

Onze gedachten gaan ook naar u, die uw baan hebt verloren, die zwaar financieel verlies hebt geleden of van wie het bedrijf failliet is gegaan. Naar u, die uw plannen hebt moeten opgeven, van wie de dromen zijn stukgeslagen.

Deze crisis heeft de broosheid en de gebreken van ons maatschappijmodel blootgelegd. In de eerste plaats treft ze de meest kwetsbaren onder ons. Ik houd eraan hulde te brengen aan al die ouderen, die het risico op besmetting en de eenzaamheid met waardigheid hebben gedragen. Aan de kinderen, van wie opeens een deel van hun zorgeloosheid is weggenomen. Aan de jongeren, van wie het leerparcours danig doorheen is geschud.

De crisis heeft ook de bestaande sociale ongelijkheid verergerd. Want ze treft des te harder wie het al moeilijk had, in slechte omstandigheden woont, minder goed opgeleid is. En het beperken van onze bewegingsvrijheid heeft geleid tot spanningen in het gezin, op de werkvloer en op straat. Meer dan ooit moeten we aandacht hebben voor de stemlozen, voor wie in stilte lijdt.

Maar de beproeving die we samen doorstaan, brengt ook onze kwaliteiten aan het licht. In deze moeilijke tijden hebben we de kracht gezien van wederzijdse hulp en de zorg voor elkaar. Ik denk in de eerste plaats aan het zorgpersoneel, maar ook aan de leerkrachten. En in feite heeft heel België blijk gegeven van moed en creativiteit. Ik heb dat zelf kunnen ervaren bij onze vele contacten en bezoeken. Dat heeft een diepe indruk op mij gemaakt.

We hebben ook de waarde van het algemeen belang, van de rol van de staat en de openbare dienstverlening herontdekt. We hebben gezien hoe vruchtbaar de samenwerking kan zijn tussen de privé- en de openbare sector, tussen experten en regeringen, universiteiten en onderzoekscentra – en tussen de verschillende overheden van het land. Laten we op die dynamiek voortgaan.

De afgelopen maanden hebben we bewezen dat we, wanneer het erop aankomt, snel kunnen beslissen en samen handelen. Natuurlijk is niet alles perfect gelopen, maar we hebben standgehouden. Er zijn enorm veel middelen vrijgemaakt om ons economisch en sociaal weefsel te vrijwaren – en om de hindernissen te kunnen nemen die ons nog te wachten staan. Nu komt het erop aan, her op te bouwen en onze activiteiten te hervatten, met een visie op de lange termijn. En met al onze energie en vindingrijkheid.

Deze crisis heeft ons de ogen geopend. Ze heeft ons wakker geschud uit het comfort van onze zekerheden. Ze dwingt ons na te denken over hoe we leven, het werk organiseren, het onderwijs inrichten, hoe we produceren en consumeren, hoe we ons verplaatsen en reizen.

Dit is hét moment om onze samenleving en onze economie te herbekijken. Door te bouwen op de menselijke waarden die we de afgelopen tijd zo intens hebben beleefd. Door te kiezen voor meer rechtvaardige en duurzame oplossingen. Met ambitie en vertrouwen in de toekomst.

Dames en heren,

Soms wacht de geschiedenis niet. Om de economische opleving te doen slagen, die reusachtige uitdaging waar we nu voor staan, moet iedereen meewerken. En om iedereen aan boord te krijgen, hebben we nood aan een helder uitgestippelde route.

Het hele land vraagt dat er dringend een besluitvaardige en stabiele regering wordt gevormd. Laten we het land niet teleurstellen. We kunnen alleen maar slagen als we verder kijken dan ons eigenbelang, met moed en durf.

De koningin en ik wensen u een fijne nationale feestdag.