De Wever: “Geen garantie op succes” - Magnette: “50 dagen tijd, anders nieuwe verkiezingen”

De audiëntie duurde een halfuurtje. Intussen heeft het paleis een verklaring afgelegd over het onderhoud. “Zijne Majesteit de Koning heeft, na telefonisch overleg met de voorzitters van de partijen die na de verkiezingen bij de politieke discussies betrokken werden, de heren Bart De Wever en Paul Magnette gezamenlijk in audiëntie ontvangen in het Paleis te Brussel. De Koning heeft hen met de opdracht belast om de nodige initiatieven te nemen met het oog op de vorming van een regering die steunt op een brede meerderheid in het parlement. Zij hebben deze opdracht aanvaard. Zij zullen regelmatig verslag uitbrengen aan de Koning en een eerste keer op 31 juli.”

Het was al lang geleden dat de koning nog een stap ondernam in de regeringsvorming. En dat is logisch ook: ons land heeft sinds maart in principe een volwaardige regering, zij het met een minderheid. De formatie verschoof toen naar het achterplan. Eerst kwamen de socialistische voorzitters Conner Rousseau (sp.a) en Paul Magnette (PS) zelf met het idee voor een minderheidsregering. Daarna benoemden de zogenaamde ‘drie koningen’ (Joachim Coens (CD&V), Egbert Lachaert (Open Vld) en Georges-Louis Bouchez (MR)) zichzelf tot informateur. Zij wilden tegen 21 juli duidelijkheid over een mogelijke coalitie. Daarbij werd in eerste instantie ingezet op de Arizona-coalitie, mét sp.a, maar zonder de PS. Parallel hadden PS en N-VA de gesprekken weer opgestart en zei Paul Magnette open te staan voor een regering met N-VA. 

De drie koningen zetten hun opdracht daarom ‘on hold’ en speelden de bal terug naar het paars-gele kamp.  Die hebben dat nu officieel in handen genomen, met de zegen van de vorst, die daarvoor ook de goedkeuring van de andere partijen (op Vlaams Belang en Pvda na) op zak heeft. Het is nu de eerste keer dat De Wever aan zet komt. Hij heeft altijd gevraagd om samen met de PS het veld ingestuurd te worden, maar Magnette weigerde dat en gooide de deur keer op keer dicht. In maart was er een paars-gele noodregering op til, maar toen werd Magnette teruggefloten door zijn achterban. Dit keer wil Magnette het een 50-tal dagen geven “om een oplossing te vinden", zegt hij in een videoboodschap op Twitter. “Anders moeten er nieuwe verkiezingen worden georganiseerd. Magnette verwees naar de eerdere aankondiging van premier Sophie Wilmès dat ze halfweg september opnieuw naar het parlement zou trekken om het vertrouwen te vragen. Tot dan geeft Magnette zichzelf (en N-VA-voorzitter Bart De Wever) de tijd om een regering te vormen.

Waarom het plots wel zou lukken? De PS beseft dat een coalitie zonder hen wel eens mogelijk zou zijn en heeft geen zin om de komende jaren aan de kant te staan, net omdat traditionele PS-domeinen zoals de zorg en de sociale zekerheid allicht extra geld krijgen. De huidige regering zorgde onlangs al voor een miljard euro extra voor de zorg. Als er nog grote pakketten volgen, wil de PS daar liever de pluimen van opstrijken dan aan de kant te staan. Wat als liberalen de rode thema’s bedienen, hoe kan je jezelf dan nog profileren als linkse partij? 

Ook gaf de PS al aan dat de huidige bevoegdheidsverdeling niet werkt, en zette ze de deur open voor een staatshervorming. “De versnippering van bevoegdheden is vandaag van een hallucinante complexiteit”, aldus Magnette vorige week. Hij pleit ervoor om bevoegdheden ofwel 100% te regionaliseren, ofwel 100% federaal te maken - al gaat dat laatste in tegen alles waar N-VA voor staat. De PS wil ook de financieringswet herzien. Vanaf 2024 gaat er elk jaar minder geld naar Brussel en Wallonië en vooral de Franse Gemeenschapsregering komt daardoor in de problemen. Die wil de PS opnieuw op tafel. 

Gezien de PS zelf aangaf het institutionele te willen aanpakken, wil de N-VA dat spoor verkennen. “Er is geen enkele garantie op succes, maar we moeten onze verantwoordelijkheid opnemen", zegt De Wever nog in een videoboodschap op Facebook. 

Lees ook: ANALYSE. “Alles hangt af van dé vraag van de voorbije 419 dagen: kunnen PS en N-VA samen besturen?” (+)