Onbeperkt verlof: stom idee of net niet?

Een voltijdse werknemer heeft in België recht op 20 verlofdagen. Dat is het minimum waarop je wettelijk recht hebt. Per sector kunnen daaraan nog bijkomende dagen worden toegevoegd. Maar een maximum aantal dagen is er niet. Bedrijven kunnen dus zelf beslissen om meer of zelfs onbeperkt verlof te geven. In dat laatste geval bepaal je als werknemer zelf hoeveel verlof je neemt. Natuurlijk worden daarover binnen bedrijven wel bepaalde afspraken gemaakt, bijvoorbeeld om de continuïteit van het werk te garanderen. Lees hier alles over je vakantierechten en -plichten. 

De meningen over die aanpak zijn niet onverdeeld gunstig, al spraken diverse experts er zich in het verleden ook al positief over uit. We gingen op zoek naar 5 voor- én nadelen volgens werkexperts.

Tip: Heb jij meer of minder vakantie dan sectorgenoten? Bereken het hier via het Salariskompas. 

“We kunnen het opbod van salarissen niet volgen”, liet Geo Janssens, CEO van vertaalbureau Jonckers, optekenen bij Belga. “Maar we kunnen (met het onbeperkt verlof, red.) wel zeer gegeerde profielen aantrekken en behouden door hen menselijkere arbeidsvoorwaarden voor te stellen.”

Marketingbureau Marbles (Antwerpen Berchem) kwam al vaker in het nieuws met haar formule rond onbeperkt verlof. Op de blog op hun website legt COO Tim Berghmans - zelf papa van twee jonge kindjes - uit dat het vooral om een verlaging van het stressniveau gaat: “Het zorgt ervoor dat ik geen vakantiedagen meer moet tellen, niet meer moet ​‘stressen’ als ik thuis moet blijven voor een ziek kind of om tijdig aan de schoolpoort te staan. Onbeperkt verlof gaat voor mij veel verder dan het ​‘vakantie nemen’, het zit hem voor mij ook in extra tijd die er onder meer voor zorgt dat ik ​’s ochtends de ochtendrush kan vermijden door wat meer tijd te nemen om de kinderen en mezelf klaar te maken.”

En dan is er nog iets wat een contradictio in terminis lijkt, maar het volgens veel experts niet is: onbeperkt verlof zorgt voor meer productiviteit. Veel hr-managers zijn ervan overtuigd dat als je werknemers werkelijk behandelt als de verantwoordelijke volwassenen die ze zijn en dus grotendeels zelf hun werk- en vakantieritme laat bepalen, ze dan sowieso tevredener zijn in hun job en bijgevolg ook beter presteren. 

Aansluitend op het voorgaande punt: heel wat hr-managers argumenteren ook dat wanneer werknemers zaken als verlof zelf mogen beslissen, ze dan automatisch meer betrokken zullen worden, omdat ze verplicht moeten nadenken over hoe hun keuzes het bedrijf en de andere werknemers beïnvloeden. 

Opnieuw volgens Geo Janssens van vertaalbureau Jonckers zorgt het systeem er ook voor dat de verlofplanning en de adempauzes juist gemakkelijker in plaats van moeilijker te regelen zijn. 

Allemaal goed en wel, maar hoe realistisch is het dat elk bedrijf in ons land dit ineens zou invoeren? Niet heel erg realistisch, meent Jan Denys, arbeidsmarktspecialist bij hr-dienstverlener Randstad. “Je kunt dat alleen toepassen op beroepen waar er een grote autonomie in de taken is en de werknemers tijd- en plaatsonafhankelijk mogen werken”, vertelde hij begin dit jaar aan ‘De Standaard’. “Dat is slechts een minderheid.” 

Een tweede aspect is dat je de sociale druk op de werkvloer niet moet onderschatten. Als een bepaalde collega bijvoorbeeld meer dan gemiddeld van het onbeperkt verlof zou profiteren, is de kans groot dat de anderen gaan roddelen of morren, helemaal als er daardoor extra werk op hun bord terechtkomt. 

Bizar genoeg lijkt het systeem ook het omgekeerde effect teweeg te brengen. Volgens een onderzoek van SAGE Business Researcher nemen de werknemers van bedrijven die het aantal vakantiedagen niet beperken in de praktijk eerder te weinig dan te veel vakantiedagen op. 

Tip: Lees hier waarom te weinig vakantie nemen nefast is voor je carrière

Het kan moeilijk zijn om het concept ’onbeperkt’ goed te definiëren en toe te passen. Het kan misleidend zijn, want ‘onbeperkt’ is niet hetzelfde als ‘eindeloos’. Het betekent eerder ‘zoveel dagen als redelijk’. Er wordt soms slecht of helemaal niet over gecommuniceerd en dat leidt tot algemene verwarring bij werknemers.

Het toekennen van meer vakantiedagen naargelang prestaties of vakantiedagen die bijvoorbeeld meestijgen met de anciënniteit is bij veel bedrijven ingeburgerd. In die zin gelden vakantiedagen als beloning voor goed werk of loyaliteit. Neem dat weg, en je hebt natuurlijk een middel minder om je werknemers mee te belonen, waardoor je weer sneller naar salarisverhogingen zou moeten overschakelen. 

Lees meer op Jobat.be:

Welke beroepen hebben meeste vakantiedagen, en welke minste?

Kan je verlofdagen afstaan aan een collega?

Dit is het hoogste en het laagste loon dat je kan verdienen

Bron: Jobat.be.