93-jarige Duitse oud-nazi door jeugdrechter veroordeeld voor medeplichtigheid moord in concentratiekamp
In de Duitse stad Hamburg is de 93-jarige oud-nazi Bruno Dey veroordeeld tot een celstraf van 2 jaar voorwaardelijk voor de medeplichtigheid aan de moord op 5.230 mensen in het concentratiekamp Stutthof nabij de Poolse stad Gdansk. Opvallend: de man stond terecht voor een jeugdrechter.
Bruno Dey was meer dan 75 jaar geleden actief als Wehrmachtsoldaat op de wachttorens van het concentratiekamp Stutthof, in de buurt van de Poolse stad Gdansk. Zijn taak was het voorkomen van opstanden, uitbraken en bevrijdingen van de gevangenen. Naar eigen zeggen deed hij dit onvrijwillig. Hij zou zelfs verschillende keren om een overplaatsing naar de keuken of de bakkerij van het kamp hebben gevraagd.
Dey bevestigt zijn aanwezigheid in het concentratiekamp maar snapt zelf niet waarom hij terechtstaat. Hij ontkent alle betrokkenheid bij de moorden die werden uitgevoerd in Stutthof. Volgens hem deed hij alleen wat zijn superieuren hem opdroegen.
Bekijk het verslag uit "Het Journaal" hier en lees voort onder de video:
De 93-jarige Dey kwam afgelopen herfst voor na een aanklacht van een groep overlevenden van Stutthof. Ze beschuldigden hem van medeplichtigheid aan 5.230 moorden in de gaskamers, voor het vuurpeloton en de galg. Opmerkelijk aan dit proces is dat de man moest voorkomen bij de jeugdrechter: Bruno Dey was bewaker van Stutthof toen hij 17 was en dus minderjarig.
Uitgeleend aan de nazi's
In de zomer van 1944 deed Dey dienst in Stutthof. Hij werd als het ware uitgeleend aan de nazi's. Hij bewaakte het concentratiekamp tot de komst van het Sovjetleger in april 1945.
Zijn advocaat eiste dan ook de vrijspraak. Volgens hem was Dey de nazi-ideologie nooit trouw en voerde hij enkel orders van zijn superieuren uit. De advocaat beroept zich daarmee op de verklaring van een psycholoog die zegt dat Dey, geboren in 1927, het gewend was om te gehoorzamen aan bevelen. "Het ging hem erom zijn werk te doen. Jezelf overal buitenhouden en conflicten vermijden", aldus Deys advocaat.
Het Openbaar Ministerie gelooft deze uitleg niet. Volgens hen kon Dey het geschreeuw in de gaskamers horen, net als de schoten van de mensen die gefusilleerd zijn. De rechter volgt hen hier dus in en veroordeelt de oud-nazi tot een voorwaardelijke gevangenisstraf van twee jaar.
Een van de laatste naziprocessen?
Het kan heel goed zijn dat dit een van de laatste naziprocessen in Duitsland is. De laatste nog levende daders zijn intussen 90 jaar of ouder. Toch blijft de Zentralstelle der Landesjustizverwaltungen zur Aufklärung nationalsozialistischer Verbrechen, een organisatie die in opdracht van de Duitse overheid ex-nazi's opspoort, verder zoeken. "We hebben op dit moment nog veertien zaken in voorbereiding, voornamelijk tegen SS'ers die werkten in concentratiekampen, net als Bruno Dey", zegt Thomas Will, openbaar aanklager in Ludwigsburg en leider van de organisatie aan de collega's van de NOS.
Al meer dan 60 jaar verricht deze organisatie onderzoek naar mogelijke verdachten. Ze werd in 1958 opgericht om ex-nazi's, die in eerste instantie niet veroordeeld waren, op te pakken en te berechten. Bijna 20.000 procedures zijn er met hulp van rechercheurs en juristen uit Ludwigsburg gestart. Duizenden ervan leidden tot een rechtszaak.
Het opmerkelijkst aan deze zaak is het feit dat Dey eigenlijk een kleine naam was in het naziregime. Het feit dat hij nu toch veroordeeld is, komt vooral omdat de overlevenden van de concentratiekampen willen dat hun stem wordt gehoord. Zij willen vandaag de dag datgene doen wat de Duitse justitie tot in de jaren 80 volgens hen te weinig deed: "Gemaakte fouten en hun verantwoordelijken bij naam noemen."