“1,5 meter afstand, handen wassen en mondmaskers stoppen het coronavirus”

De studie verscheen dinsdag in het wetenschappelijke tijdschrift ‘PLoS Medicine’. De onderzoekers werkten een wiskundig model uit om de invloed van een lockdown en de persoonlijke preventiemaatregelen (social distancing, handen wassen, mondmaskers dragen in de openbare ruimte) op de virusverspreiding te voorspellen. De studie veronderstelt een verschillend effect van de preventiemaatregelen.

Mondmaskers verlagen de besmettelijkheid, handen wassen reduceert de kans om besmet te worden en iemand die aan social distancing doet, heeft minder kans om het virus op te lopen en te verspreiden. “Elk van deze maatregelen afzonderlijk is onvoldoende om een grote uitbraak te voorkomen”, zegt Martin Bootsma, natuur- en wiskundige van de vakgroep epidemiologie van UMC Utrecht en co-auteur van de studie.

Het model doet veronderstellingen over de daling van de transmissiekans door de combinatie van de preventiemaatregelen. Zelfs als de preventiemaatregelen de transmissiekans met slechts iets meer dan de helft verminderen, is dat genoeg om een grote corona-epidemie te voorkomen.

Als men zich niet voldoende aan de gedragsregels houdt, zal dat zonder (plaatselijke) lockdown uiteindelijk leiden tot een piek in het aantal besmettingen die het zorgsysteem onder druk zet. Verschillende steden zoals Oostende en Antwerpen namen al het heft in eigen handen en beslisten om strengere maatregelen in te voeren zoals verplichte mondmaskers in winkelstraten en een registratie van de horecabezoekers.

Epidemioloog Bootsma uit Nederland geeft mee: “Het model toont dat de kans op virustransmissie niet tot nul hoeft te worden teruggebracht om toch effect te sorteren. Maar het staat vast dat verplicht gebruik van mondmaskers de kans op virustransmissie verkleint. Gebruik mondkapjes dus als je veelvuldig contact hebt met anderen, zou ik zeggen. Zoals in het openbaar vervoer.” 

Uitgangspunt van de studie is dat de virusverspreiding verloopt via druppeltjes die binnen anderhalve meter vrijkomen bij niezen, hoesten, praten of zingen, zegt Bootsma: “Er is meer wetenschappelijk bewijs voor die manier van virusverspreiding dan voor de aerosolentheorie, die stelt dat virustransmissie verloopt via de allerkleinste druppeltjes die grotere afstanden overbruggen dan anderhalve meter.”

Een beperking van het rekenmodel is dat het uitgaat van een gesloten populatie, waardoor reisgedrag er bijvoorbeeld niet in is meegenomen. Een andere beperking is dat het model het contact tussen een geïnfecteerde en diens huisgenoten – waarbij de kans op virusoverdracht groot is – buiten beschouwing laat.

Zolang er geen vaccin of effectief geneesmiddel bestaat, is het naleven van de coronaregels dus de enige manier om te strijden tegen het virus.

Het belangrijkste element van het model is het reproductiegetal. Als die maat hoger is dan 1, groeit het virus. Als het virus lang genoeg groeit, raakt het zorgsysteem vanzelf overbelast. Het reproductiegetal ligt bij ons op 1,1. Dat wil zeggen dat als tien mensen het coronavirus oplopen, ze gemiddeld elf anderen met het virus besmetten.

Mondmasker nodig? Bekijk ons aanbod op de HLN shop.

Lees ook:

Kunnen we nog op reis in augustus? En waar dan best? “In Blankenberge is het meer over de koppen lopen dan op Kreta” (+)

Eerste testresultaten van vaccins zijn positief, maar toch wacht België met aankoop: “Of we eerst de premier bellen als ons vaccin blijkt te werken? Dat moeten we nog bekijken”(+)

INTERVIEW. Biostatisticus voorspelt zware tweede golf: “Het zal sneller gaan… én hoger” (+)

Avondklok, plaatselijke lockdown en sluiting horeca: zo kunnen burgemeesters coronabroeihaard aanpakken