Aanleiding voor Vlieghe om deze drastische beslissing te nemen, waren uitspraken van Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA). Geconfronteerd met de vraag waarom de bubbel van 15 niet naar 10 werd herleid nu het virus weer fel oplaait, zei Jambon dat ook Vlieghe geen voorstander was van die inkrimping.

Vlieghe – die vrijdag zei dat er al weken forse spanningen zijn tussen experts en politici – had het over “onaanvaardbare uitspraken”. “Ik heb op het overleg twee keer luidop voor zo’n inkrimping gepleit”, zo legt ze aan onze redactie uit. “Ik kan ermee leven dat mijn advies niet wordt gevolgd, of door de politiek wordt aangepast. Maar niet dat men doet alsof ik met die aanpassingen akkoord ga, puur omdat ik ook op de vergadering aanwezig was.”

Om “elke flou artistique” hierover te vermijden, houdt Vlieghe de Nationale Veilgheidsraad – waar ze in feite louter op aanwezig was om de politici eventuele verduidelijkingen te geven – definitief voor bekeken, net als alle voorbereidende vergaderingen. “Ik heb dat zo aan premier Sophie Wilmès (MR) laten weten. Ik kom daar ook niet op terug.”

Premier Wilmès betreurt dat Vlieghe zich niet goed voelde. “Ik kan niet in haar hoofd kijken, maar ik heb haar donderdagavond gehoord. Het had veel te maken met een miscommunicatie met een lid van de Veiligheidsraad. Zij hebben intussen de gelegenheid gehad om met elkaar te spreken. Ik kom in dat soort dynamiek niet tussen.”

“Niemand kan trouwens zeggen dat mevrouw Vlieghe een beslissing heeft genomen”, zegt Wilmès nog. “Niet iedereen die deelneemt aan een Nationale Veiligheidsraad hoeft dezelfde rol te vervullen. Sommigen moeten beslissen, anderen zijn zeer belangrijk om meer verduidelijking te brengen. Gezien de techniciteit van de huidige crisis is de rol van de experts dan ook cruciaal.”

“Ik ben haar dankbaar: mevrouw Vlieghe heeft heel hard gewerkt. Ze is niet de enige die hard heeft gewerkt. Ik denk dan aan alle mensen die ons land draaiende hebben gehouden tijdens de crisis. En voor wat de relatie betreft tussen virologen en politici: ik denk dat iedereen gerespecteerd moet worden in wat hij of zij doet en zegt. Ik zou graag hebben dat de samenwerking goed en constructief blijft. Zich uitspreken in de media of via Twitter, ik denk niet dat dat heel constructief is voor ons land. ”

Achterhaalde maatregelen

Erika Vlieghe blijft wel wetenschappelijke adviezen geven, samen met onder meer viroloog Marc Van Ranst, die donderdag erg teleurgesteld was over de makke reactie van de regering op de stijgende cijfers.

Vlieghe deelt die frustratie, en zegt dat dat ook meespeelde bij haar beslissing: “Het virus evolueert razendsnel. Maatregelen die de regering neemt, zijn soms al achterhaald nog voor ze in voege treden. Het moet echt sneller. Twee voorbereidende vergaderingen, om vervolgens pas tijdens een derde vergadering te beslissen, daarmee gaan we er niet geraken.”

Excuses

Jambon blijft erbij dat zijn uitspraak over Vlieghe op een misverstand berustte. “De minister-president had op het einde van de vergadering de indruk dat Erika Vlieghe zich kon vinden in het globale akkoord”, aldus zijn woordvoerder. Die beklemtoonde dat Jambon zich vrijdag telefonisch excuseerde bij Vlieghe, waarna ook premier Wilmès het werk van Vlieghe en de andere experts nog publiekelijk bewierookte.

Maar Vlieghe is niet te vermurwen. “Gelet op de onderlinge spanningen is het beter wat afstand te nemen tussen experts en politici.” Het is geen geheim dat de experts zich al wekenlang ergeren aan het politieke circus waarin ze moeten meedraaien.

Dat gaat van maatregelen die nadien door ministers compleet verkeerd worden uitgelegd – het dansen op trouwfeesten bijvoorbeeld – tot pijnlijke persoonlijke aanvallen. Zo bedachten politici aan tafel van de Nationale Veiligheidsraad Vlieghe met de bijnaam doctor doom, omdat ze de situatie altijd zo pessimistisch zou inzien.

Werner Rommers en Koen Baumers