‘Een bubbel, wat is dat?’: op pad aan de Nederlandse kust, waar geen mondmasker te zien is

Onderweg naar strandpaviljoen ‘De Zeeuwse Riviera’ in Zoutelande komt de geur van bitterballen ons al tegemoet. Dat in combinatie met de Heineken-parasols op het strand en je hebt alle clichés op een rijtje. Hollandser kan niet. Een cliché dat ook duizenden Belgen aantrekt die ieder jaar naar het bekende Zeeuwse kustplaatsje afzakken. Maar dit jaar is alles, zoals overal, anders. 

“Niemand draagt hier een mondmasker. Dat voelt raar als je net van bij ons komt”, zegt Sofie, een Antwerpse die hier op vakantie is. Ze wil haar achternaam niet vermeld hebben, want: “Ik weet hoe gevoelig de mondmaskerdiscussie bij ons ligt. Maar we gaan ieder jaar naar Zeeland, we komen hier niet speciaal omdat we nergens een mondmasker hoeven te dragen. Toch geeft het wel een meer ontspannen sfeer. In België is de angst voor corona veel meer voelbaar.”

De uitgebreidere Belgische mondmaskerplicht staat in schril contrast met het Nederlandse beleid waar een mondkapje alleen verplicht is in het openbaar vervoer. “Een mondmasker? Dat draag je toch alleen als je ziek bent”, weet Henk Hut, eigenaar van het bekende café Hoppit in Vlissingen. De 76-jarige cafébaas – “Ik zit al 47 jaar in het vak” – snapt de commotie niet: “Het is toch gewoon een kwestie van gezond verstand? Hou afstand, en als je je niet lekker voelt, dan blijf je thuis. Een mondkapje verandert daar niets aan. Geen mens die dat draagt hier.”

Van onze bubbels van 15 personen begrijpen ze in Vlissingen helemaal niets: “Een bubbel, wat is dat? Nooit van gehoord. Ah, je bedoelt een huishouden? Bij ons mag je met 4, 6 of 8 aan een tafel als je uit hetzelfde huishouden komt. Maar 15? Dat is veel.”

Slager Dennis Gillissen zit met zijn zaak een tiental meter verderop. Hij ziet de laatste weken een opvallende toename van het aantal Belgen in Vlissingen: “Dat moet wel iets met de mondmaskerplicht te maken hebben, vermoed ik. Nu, van mij mag het. Ik vind Belgen fijne mensen. Ze zorgen nooit voor overlast en ze geven graag geld uit aan kwaliteit. Van mij mogen ze alle dagen komen. Ik maak 750 kilo Vlaamse preparé per jaar, speciaal voor mijn Belgische klanten.”

In Zeeland is de discussie over mondmaskers intussen volop bezig, net omdat er zoveel Belgische en Duitse toeristen komen. Het verhaal van de vijftienkoppige Belgische familie die in Cadzand op vakantie was en van wie twaalf familieleden nadien positief testten op Covid-19, doet overal de ronde. Maar de familie bleek besmet te zijn in België en niet in het Nederlandse vakantiepark. Op de Facebook-pagina van Omroep Zeeland klinkt heel wat kritiek op de komst van de Belgen naar Zeeland. “Zeeland is een van de laagste provincies met corona en dat komen de Belgen verzieken”, staat er onder andere te lezen. Tegelijk valt de oproep van burgemeester Jan Vermeulen uit Deinze om niet meer naar Zeeland te gaan, niet in goede aarde bij de Zeeuwen. De burgemeester vindt het te gevaarlijk voor de Belgen omdat de Zeeuwse bevolking geen mondmasker draagt.

Nederigheid

Gert Jan Hofstede, hoogleraar Artificial Sociality aan Wageningen University en gespecialiseerd in psychologie en sociologie, schreef in april een blogpost over hoe verschillende culturen met corona omgaan. “De eerste maanden van de coronacrisis hebben de Nederlanders zich heel netjes aan de regels gehouden”, zegt hij aan de telefoon. “Omdat ze de overheid serieus namen. Premier Mark Rutte legde de regels met de juiste nederigheid uit en dat werkte. Ik denk dat de Belgen daarentegen hun overheid minder vertrouwen en eerder bezig zijn met hoe ze onder de regels kunnen uitkomen en het zelf wel oplossen.”

De cultuur in België is meer hiërarchisch dan in Nederland, stelt de hoogleraar. “In Nederland is de afstand tussen de machthebbers en de bevolking, de zogeheten machtsafstand, kleiner dan in België. Uit onderzoek blijkt dat in een land met minder machtsafstand de mensen zichzelf meer autonomie gunnen, meer voor zichzelf nadenken. En dat ze pas luisteren naar de overheid als ze denken dat die het echt meent en dat het werkelijk belangrijk is.”

Desondanks, zo ziet ook Hofstede, winnen de mondmaskers ook in Nederland stilaan meer terrein nu de dreiging van Covid-19 blijft aanhouden. “Als je moet kiezen tussen te veel of te weinig voorzorgsmaatregelen dan kies je uiteindelijk toch voor het eerste.”

Voorzorgsmaatregelen of niet, in café Hoppit zijn ze het er allemaal over eens: het dragen van een mondmasker is een brug te ver. “Ik zie het mij niet doen, alleen als het echt verplicht wordt”, stelt Hut. “De stijging van het aantal besmettingen komt momenteel vooral door de jongeren. Iedereen weet dat er regelmatig undergroundparty’s in Vlissingen worden georganiseerd waar massa’s jongeren samenkomen. Dat is onverantwoordelijk gedrag, maar dat gaan we niet oplossen door een mondkapje te dragen.”

Nederlanders zijn niet meer of minder plichtbewust dan de Belgen, denkt de barman. Al schaamt hij zich wel voor de Nederlandse jongeren die onlangs in Knokke de boel op stelten zetten omdat ze stomdronken waren. “Die mogen streng aangepakt worden.” Intussen hoopt hij dat de cafés open mogen blijven, ondanks de tweede golf. “We zitten allemaal met hetzelfde probleem, waar we ook vandaan komen. Afstand houden, je handen wassen, daar gaat het om. En intussen een biertje blijven drinken. Het leven gaat door, hè.”