De jongste complottheorie? De baby van Boris Johnson bestaat niet, en dat komt door de Russen

Wilfred Lawrie Nicholas Johnson is pas elf weken oud en heeft al een behoorlijk woelig leven achter de rug. Hij werd geboren twee dagen nadat zijn papa – de Britse premier Boris Johnson – uit het ziekenhuis werd ontslagen na een Covid-19-besmetting. Wilfred heeft (minstens) vijf half broertjes en zusjes uit vorige relaties van zijn papa. Mama Carrie Symonds, 24 jaar jonger dan de premier, is de eerste ongetrouwde ‘first lady’ die haar intrede deed in de ambtswoning op Downing Street 10. Johnson en Symonds startten een veelbesproken affaire terwijl zijn vorige vrouw tegen baarmoederkanker streed.

Alsof dat alles niet genoeg stof levert voor smeuïge roddels, zijn sommigen ervan overtuigd dat de waarheid nog veel gekker is. Dat baby Wilfred deel uitmaakt van een grote samenzwering, of sterker nog: dat Wilfred helemaal niet bestaat. Waarom een premier een valse baby zou opvoeren, lijkt niemand te weten, maar dat het ‘iets met de Russische geheime diensten’ te maken heeft, daar lijken alle samenzweerders het over eens.

Officieel kiekje

Geen enkele foto werd de afgelopen week zo druk becommentarieerd als het eerste officiële kiekje van Wilfred met zijn ouders. De foto toont Johnson en zijn verloofde in een kantoor in hun ambtswoning, terwijl ze in een Zoom-meeting praten met het team vroedvrouwen dat hielp bij de bevalling in een Londens ziekenhuis. Baby Wilfred zit bij zijn moeder op schoot en is enkel op de rug te zien. Nu is het gebruikelijk minderjarigen onherkenbaar in de media te tonen, maar hier zorgde het voor nog meer commotie.

Reden nummer één: het kind zou volgens sommigen veel te groot (en te harig) zijn voor een baby van elf weken. “Dat is een enorme super baby eh? Elf weken oud en zogezegd prematuur. Dat kind is een REUS! Heerlijk hoe BoJo de pathologische leugenaar nu ook zijn “familie” in de strijd gooit #borisbaby #BorisHasFailedTheUK”, klonk het op Twitter.

Een andere twitteraar postte de foto naast die van een elf weken oude baby om het “opmerkelijke” verschil aan te tonen. Deze tweet werd intussen verwijderd, maar de twijfel over Boris’ baby was toen al een eigen leven gaan leiden. Sommigen menen bewijs te hebben dat dit beeld gefotoshopt is, want op het computerscherm zou het koppel zonder baby te zien zijn. Dat dit overduidelijk een pop is, luidt het elders. Of een echt kind, maar wel ouder dan elf weken. Dat al deze versies elkaar tegenspreken, lijkt er niet toe te doen. De conclusie is dezelfde: Johnson is onbetrouwbaar.

Ongelukkige timing

De timing van deze eerste fotosessie valt bijzonder ongelukkig. Johnsons Conservatieve Partij ligt onder vuur sinds een parlementaire commissie deze week het explosieve Russian Report naar buiten bracht, over Russische inmenging bij onder meer het brexitreferendum. Een leuk familieportret kon op dit moment een handige pr-stunt lijken, maar had net het omgekeerde effect. Bovendien verscheen de foto exclusief in The Evening Standard, een krant in handen van Russische miljardairs, vader en zoon Alexander en Evgeny Lebedev. Dat Johnson al te gast was op decadente feestjes bij de Lebedevs, dat Symonds jaren geleden aanwezig was op een evenement van Friends of Russia op de Russische ambassade, dat de Conservatieve Partij zwaar gefinancierd zou worden vanuit Rusland: het zijn allemaal berichten die nu vlotjes op een hoop worden gegooid en gelinkt worden aan een grote doofpotoperatie.

Zoals gebruikelijk bij samenzweringstheorieën volstaat het vooral veel vragen te stellen en er geen enkele te beantwoorden. Een rookgordijn is voldoende. En vooral: benadrukken dat alles en iedereen – media, politiek, ‘instituten’ – mee in het complot zit.

Doodserieus

Hoe triviaal een roddel over een baby ook lijkt en hoe lachwekkend sommige berichten, de toon is doodserieus. Het gaat om een marginaal kleine groep, twitteraars met weinig bereik die zonder sociale media geen platform zouden hebben. Maar toch is het niet ongevaarlijk, schrijft onder andere columnist Mary Harrington op Unherd.com (een eerder conservatief getinte opiniesite), om alles wat met de premier te maken heeft vanzelf als ‘leugenachtig’ te bestempelen.  “Wat er overblijft in de ruïnes van het publieke debat is een politiek discours waar feiten irrelevant zijn.” Bovendien, schrijft ze, is het een manier om je politieke tegenstander te “ontmenselijken”. Wat is er erger dan schrijven dat een baby niet bestaat?

Johnson is niet de eerste publieke persoon die met ‘babysamenzweringen’ te maken krijgt. Wie zich in de donkerste krochten van het internet waagt, vindt hele websites die bijvoorbeeld Meghan Markles ‘valse zwangerschap’ ontmaskeren, met titels als ‘De nacht dat MM’s (Meghan Markle) babybuik verdwenen leek in New York’, met lange analyses van foto’s die “bewijzen” dat Markle een kussen onder haar kleren droeg. The Atlantic wijdde een hele aflevering van haar onderzoeksreeks ‘Shadowland’ over samenzweringstheorieën aan ‘De geboorte van valse baby’s’, en zocht een van de ‘Cumberbitches’ op, bezeten fans van acteur Benedict Cumberbatch die beweren dat zijn vrouw en kinderen niet echt kunnen zijn – omdat ze Cumberbatch liefst single zien.