Direct naar artikelinhoud
AchtergrondAntwerpen

Nu op tafel: wat met de coronapiek in Antwerpen?

Mondmaskers op straat in Antwerpen.Beeld Wouter Van Vooren

Zowel de Antwerpse provinciegouverneur als burgemeester kondigden dit weekend extra maatregelen af. De vraag is of ze de exponentieel groeiende cijfers in hun provincie en stad kunnen stoppen. Hoewel VUB-professor Devroey pleit voor een lokale lockdown, naar buitenlands voorbeeld, zou dat idee niet op tafel liggen van de Nationale Veiligheidsraad.

Het aantal besmettingen in ons land stijgt snel, met 71 procent tegenover de week eerder, maar nergens zo snel als in de provincie Antwerpen: meer dan vijf keer meer besmettingen in de jongste zeven dagen, vergeleken met de week ervoor. Wat startte in Antwerpen Stad, is als een olievlek uitgebreid. Randgemeentes Lint, Borsbeek en Ranst voeren samen met Antwerpen Stad de kop aan van het aantal gemeentes met de meeste nieuwe besmettingen per 100.000 inwoners. 55 procent van de nieuwe besmettingen komt uit het arrondissement Antwerpen. 

Antwerps gouverneur Cathy Berx besloot dit weekend om niet te wachten op de Nationale Veiligheidsraad. Het recente draaiboek voor lokale uitbraken maakt dat ook expliciet mogelijk. In de provincie Antwerpen zijn de bubbels voortaan teruggebracht tot 10 personen in plaats van 15. Daarmee gaat ze in op de meest gehoorde kritiek van de wetenschappers na de Nationale Veiligheidsraad van donderdag.

De registratieplicht die in de rest van Vlaanderen geldt voor horecazaken, heeft de gouverneur ook uitgebreid voor andere locaties zoals bioscoopzalen en fitnessruimtes. “Enkele burgemeesters hadden dat gevraagd”, zegt Berx, die zondag een besluit opstelde.

Cafés gesloten

Antwerps burgemeester Bart De Wever (N-VA) verhoogde dit weekend de controles op de naleving van de coronamaatregelen. Ondanks de aankondiging daarvan, moesten op zaterdag negen horecazaken de deuren sluiten. Ook op zondag zouden er bijkomende sluitingen zijn gebeurd, maar dat cijfers is nog niet bekend. “Het gaat om zaken waar bijvoorbeeld de mondmaskerplicht of afstandsregels niet werden gerespecteerd”, zegt De Wevers woordvoerder. 

Net als veel andere burgemeesters in Vlaanderen voerde De Wever ook een verscherping door van de mondmaskerdracht in zijn stad, een gevolg van een ministerieel besluit van vrijdag dat lokale besturen vroeg om te definiëren waar mondmaskers in de openbare ruimte verplicht zijn. Op sociale media circuleerden lijsten van Antwerpse straten waar het mondmasker verplicht zou zijn, maar in tegenstelling tot sommige andere burgemeesters gaat De Wever niet over tot een verplichting in specifieke straten of een bepaald deel van de stad. 

Mondmaskers in BorgerhoutBeeld Wouter Van Vooren

“Het is niet zinvol dat u een mondmasker moet dragen als u om 12 uur ’s nachts uw hond uitlaat, terwijl er voor de rest niemand op straat is. We willen absurditeiten vermijden.”

Wie op straat komt, zal verplicht een masker op zak moeten hebben, maar is op de openbare weg enkel verplicht om het ook voor mond en neus te snoeren als hij de afstandsregel niet meer kan respecteren omdat het er te druk is. De burgemeester rekent daarbij op burgerzin.

“Je hebt handhaving nodig, die zich vooral op de drukke gebieden zal richten, maar voor de rest willen we hiermee de burgerzin aanwakkeren.”

Dat is een visie die overeenkomt met die van viroloog Marc Van Ranst (KU Leuven), die stelt dat je een mondmasker draagt “met een doel, niet als ritueel”. Diezelfde Van Ranst riep dagjestoeristen op om weg te blijven uit Antwerpen. Horeca Vlaanderen meldt dat het nu al annuleringen regent in de Antwerpse hotels en restaurants. 

Intussen stelde Dirk Devroey, professor huisartsgeneeskunde aan VUB, dat een volledige lockdown voor Antwerpen nodig is. Dat zou dan betekenen dat de horeca weer zou sluiten en enkel essentiële verplaatsingen in het Antwerpse mogelijk zijn. “In andere landen zou dit al lang gebeurd zijn”, zegt Devroey. 

Te laat voor lokale lockdown?

In Duitsland hanteert de overheid een drempel van 50 nieuwe besmettingen als een noodrem om lokaal tot strikte maatregelen over te gaan. De Engelse stad Leicester ging op 29 juni in lockdown. Dat scenario wordt bestudeerd door gouverneur Berx, die uitzonderlijk uitgenodigd is voor de Nationale Veiligheidsraad op maandagochtend. Het draaiboek voor een lokale uitbraak maakt het mogelijk voor burgemeesters om in samenspraak met de gouverneur zelf zo’n lockdown in te voeren.

“Als er opnieuw een lockdown overwogen wordt, dan moet dat een selectieve lockdown zijn waarbij alles wat veilig georganiseerd kan worden, open kan blijven”, zegt de woordvoerder van De Wever. “Dat is echter geen bevoegdheid van de stad of provincie, want bij het inperken van het economisch leven komt de kwestie van schadeloosheidsstellingen op tafel en dat is de bevoegdheid van de hogere overheden.”

Ter voorbereiding van de Nationale Veiligheidsraad heeft de expertengroep Celeval zondagavond een advies afgeleverd. “Als dat advies om een lokale lockdown vraagt, dan zullen we dat signaal ernstig nemen”, zegt een bron in de Veiligheidsraad. Maar volgens bronnen zou het advies wel bijkomende strikte maatregelen vragen, maar geen lokale lockdown in Antwerpen. Epidemioloog Pierre Van Damme (UAntwerpen) zei in VTM Nieuws dat het daarvoor te laat is. De epidemie flakkert al te veel op andere plaatsen op. 

Verwacht wordt dat de Nationale Veiligheidsraad eerder maatregelen voor het hele grondgebied zal treffen en eventueel weer meer eenheid brengen in de lokale beslissingen die er zijn genomen sinds vrijdag. Zo roept De Wever de Veiligheidsraad op om zijn mondmaskerregeling over te nemen. 

Te laat voor lokale lockdown?
Beeld Wouter Van Vooren