"Geschrokken over wat er allemaal gezegd is": Nina Derwael verdedigt haar coaches, die vermeend machtsmisbruik weerleggen

‘s Ochtends was er nog een groepsgesprek gevoerd tussen de huidige elitegymnastes en de coaches over de crisis. Derwael, het grote boegbeeld van het vrouwenturnen en dubbel wereldkampioen op de brug, besloot daarna ook zelf de media te woord staan. Zij aan zij zat ze met Heuls en Kieffer: “Niemand heeft me verplicht om dit te doen, maar ik wil ook zelf zeggen dat het totaal niet waar is dat het er op dezelfde manier aan toe zou gaan zoals vele jaren geleden. Ik zit met onze groep turnsters ook in een chatgroep, en we waren allemaal heel hard verwonderd over de verhalen die binnenstroomde. De periode onder Gerrit Beltman (ex-trainer van Aagje Vanwalleghem die afgelopen weekend uit de biecht klapte dat hij zijn turnster fysiek en geestelijk mishandeld heeft, red) heb ik zelf nooit meegemaakt. Maar de dingen die specifiek gericht waren op Marjorie en Yves, daar waren we best van geschrokken. Daarom wou ik ook mijn standpunt geven.”

En Derwael kan niet de ervaring van de ex-gymnastes zoals Gaelle Mys en Dorien Motten over intimidaties, pesterijen en machtsmisbruik door de coaches bijtreden: “Ik kan me niet uitspreken over hoe zij hun carrière beleefd hebben. Maar sinds de zomer van 2011 dat ik hier vertoef heb ik de communicatie tussen mij en de coaches zien evolueren. Er zijn grote stappen daarin gezet.”

Derwael verwijst ook naar de verbeterde omkadering: “Vroeger hadden we nog geen voedingsdeskundige die hier wekelijks om of om de twee weken kwam waarmee we samenwerkten. Er was geen psycholoog die dag en nacht klaarstond. Dat hebben we nu wel allemaal. Daardoor valt ook een grote last van de schouders van de coaches. Als we nu ook elke week bij de dietist op de weegschaal moeten gaan staan, maakt niemand van de turnsters daar een probleem van. Als Marjorie vroeger ons gewicht moest controleren, werd er wel een probleem van gemaakt. Het is maar hoe je de dingen bekijkt. Natuurlijk ben je hier bezig met jonge meisjes en gymnastes. Iedereen die in de puberteit komt, krijgt problemen met zichzelf. In onze sport is gewicht erg belangrijk. Sommigen willen verdikken of vermageren, het is niet makkelijk om daarmee bezig te zijn, terwijl het gewicht ons kan helpen of tegenwerken.”

Wat natuurlijk niet zou goedpraten als coaches daar kwetsende opmerkingen over maken, zoals Vanwalleghem en Mys getuigden: “Ik kan er zelf niet op reageren omdat ik het zelf niet heb meegemaakt. Ik kan dat niet bevestigen”, zegt Derwael.

Volgens Derwael kan ze wel in een gezond topsportklimaat werken met haar coaches. Ze schetst de strubbelingen in volgende context: “Het is belangrijk dat iedere gymnaste weet van haar doel is. Toen ik hier binnenkwam, was het mijn droom om naar de Olympische Spelen te gaan. Daar werkte ik voor, en de coaches deden mij geloven dat er nog meer inzat dan enkel meedoen. Ik moest gaan voor de medailles. En dan ben ik daar zelf ook in beginnen geloven.” 

“De grootste conflictmomenten met Marjorie waren de momenten dat ik mijn doel uit het oog verloor, dat ik in mijn hoofd niet goed meer wist: ‘Wil ik dit wel doen en wil ik gaan voor die medailles of ben ik tevreden met wat ik al gehaald heb en wil ik uitbollen?’ Dat zijn de momenten waarin de coach mij tot de orde riep. Zolang de coach denkt dat mijn doel een olympische medaille is, gaat zij mij daarvoor coachen. Dat is misschien een andere manier van coachen dan voor iemand die zegt: ‘Ik wil meedoen, plezier hebben en niet te veel gepusht worden om resultaat te halen’. Het is ook aan de gymnastes om hun doelen te communiceren aan de coaches. Als er een conflict was, dacht ik vaak dat het door mij kwam omdat Marjorie me deed inzien dat ik me niet aan het voorbereiden was zoals het moest om een olympische medaille te halen.”

Yves Kieffer stelde overtuigd dat hij en zijn partner “nooit iets te maken hebben gehad met welk misbruik dan ook”. Marjorie Heuls, die het voortouw nam tijdens de persconferentie, zette die stelling kracht bij. “We hebben getwijfeld het woord te nemen, want ons geweten is zuiver over wat er gebeurd is. Toch willen we reageren. Verschillende ex-gymnasten hebben dit weekend bekendgemaakt dat ze een negatief gevoel overhouden aan hun carrière. Wat we niet kunnen laten passeren, is dat de zaken niet geëvolueerd zouden zijn. In januari 2009 zijn we hier in een crisissituatie terechtgekomen. Sindsdien is er veel veranderd, we moeten focussen op de evolutie.” Zo wezen Kieffer en Heuls erop dat de omkadering voor de atleten nu top is, terwijl de coaches vroeger erg veel taken op zich moesten nemen. “Sinds Rio 2016 kunnen we beroep doen op heel wat experten, dat maakt de coaching eenvoudiger.”

“Vandaag verloopt het detecteren van talenten ook beter”, zei Heuls. “Vroeger stond dat niet op punt, waardoor er in onze beginperiode hier misschien atletes waren die misschien niet het juiste profiel - fysiek en mentaal - hadden voor het topniveau.”

Kieffer plaatste ook vraagtekens achter het verhaal van Gaëlle Mys. “We zeggen niet dat alles perfect is geweest”, aldus de Fransman. “Maar beweren dat het hier gedurende drie olympiades, dat is twaalf jaar, zo verschrikkelijk is geweest en dat alles negatief was... Ik stel me de vraag: Kan je twaalf jaar in zo’n situatie verblijven, in een land als België met een zaal waar je binnen en buiten kan lopen en met alle mogelijke communicatiemiddelen die hier zijn? Ik vraag me af of dat de realiteit is. Maar we betreuren in ieder geval dat verschillende ex-turnsters met een negatief gevoel terugkijken op hun carrière. Dat was zeker niet onze intentie.” 

De getuigenissen over mishandeling en pesterijen blijven niet beperkt tot de gymnastiekwereld. Uit recent onderzoek van de Thomas More-hogeschool in Antwerpen blijkt dat maar liefst 82 procent van de Vlaamse jongeren al slachtoffer is geweest van psychisch grensoverschrijdend gedrag tijdens het sporten, 55 procent maakte fysiek en 27 procent seksueel grensoverschrijdend gedrag mee. 

Lees ook:

Aagje Vanwalleghem reageert op fysieke en mentale mishandeling in turnwereld: “Ik hoop dat dit veel coaches, die nu nog hetzelfde doen, wakkerschudt”

Ook turnster Dorien Motten doet haar verhaal: “Als ik huilde, werd ik gefilmd”

Na de getuigenissen: Vlaams Sport Tribunaal moet misbruik in sportwereld aanpakken