Kamergenote nam in ziekenhuis afscheid van betreurde Lara van Ruijven: "Ik heb nog tegen haar gepraat, in de hoop dat ze het nog gehoord heeft”

Er is een plek in de kleedkamer in Heerenveen, direct naast Suzanne Schulting, die nog minimaal een jaar leeg blijft. Een andere collega Rianne de Vries koestert een filmpje met een lach. En bondscoach Jeroen Otter kwelt zichzelf sinds kort met een nieuwe foto als screensaver die tegelijkertijd troost biedt. Het zijn kleine veranderingen binnen de shorttrackploeg, zo’n tweeënhalve week na de grote, schrijnendste verandering die het ooit meemaakte: het overlijden van Lara van Ruijven. 

De Nederlandse schaatster overleed op 10 juli in een Frans ziekenhuis. Ze werd eind juni tijdens het trainingskamp van de shorttrackploeg in de Franse Pyreneeën ziek en moest worden opgenomen in het ziekenhuis van Perpignan. Een auto-immuunstoornis luidde de diagnose. Daar kwamen ernstige complicaties bij. Twee operaties brachten geen vooruitgang. Van Ruijven had inwendige bloedingen, onder meer in de hersenen, en werd in een kunstmatige coma gehouden. Na nieuwe complicaties volgde het dramatische nieuws. De regerende wereldkampioene op de 500 meter shorttrack - ze maakte sinds 2013 deel uit van de Nederlandse shorttrackselectie en in teamverband won ze ook al vijf Europese titels en olympisch brons - had het gevecht verloren. Ze werd amper 27 jaar. 

In een loungeruimte in het Nederlandse Thialf vertelt het team nu over de voorgaande weken. Weken waarin ze geleefd werden in een bubbel op een berg tijdens een trainingskamp in de Pyreneeën. Waarin slecht nieuws op slecht nieuws volgde, maar hoop als houvast gold. Totdat ook die vervloog, op die 10de juli. 

In Thialf liggen herinneringen en anekdotes. Schulting vertelt over het panterhartje dat ze een dag eerder als eerbetoon op haar schaats plakte, maar snel verwijderde nadat ze tijdens de ijstraining twee keer onderuit ging. Sjinkie Knegt zegt op zijn typerend nuchtere wijze dat psychologen bij hem ‘kansloos zijn’. Hij haalt de psycholoog na zijn ernstige ongeluk en daaropvolgende brandwonden aan. “Gaat ze mij vertellen dat ik moet gaan zitten nadenken, daar heb ik gewoon geen zin in. Dan wil ze me zielig maken. Ik denk wel na, maar niet op de manier waarop een psycholoog graag ziet.”

De shorttrackers vertellen afzonderlijk van elkaar. Open, uitgebreid, om te eren, soms om te verwerken - “maar niet om af te sluiten, ik vind afsluiting heel raar klinken. Ik wil het niet afsluiten”, zegt Rianne de Vries, Van Ruijvens vaste kamergenote. Net zoals ze ook geen afscheid nam in het ziekenhuis. “Ik heb tegen haar gepraat in de hoop dat ze het nog gehoord heeft. Echt afscheid nemen is het niet. Ze blijft bij ons.”

Maar de sporters zitten ook in Thialf met een andere motivatie. “Ik kan me voorstellen dat veel mensen hier last van hebben, dat het een grote groep die zich misschien eenzaam of alleen voelt, op een bepaalde manier troost kan bieden of kan ondersteunen om te horen hoe wij hierin staan”, zegt Schulting, voor wie de situatie onwerkelijk blijft.

De Vries vraagt zich soms nog steeds af of het echt gebeurd is. “Dan word je wakker en denk je: is dit een droom? Dit klopt niet. Maar het is allemaal wel zo.” Terug in Nederland merken dat het leven doorgaat vond ze heftig. “Terwijl dat voor ons even niet doorgaat. Je realiseert je nu pas dat je iemand mist.” De lach van Van Ruijven hoort ze moeiteloos in gedachten, maar heeft ze ook op film in haar telefoon, ontdekte ze. “Dat is niet heftig om te zien, maar echt heel mooi. O ja, die lach, denk je dan. Die wil je ook bewaren.”

Of Otter nooit het idee had: wanneer houdt het een keer op? In de afgelopen jaren was er een vermeende dopingzaak van Yara van Kerkhof, die uiteindelijk door WADA werd ingetrokken, De Vries brak haar enkel, talent Avalon Aardom moest met hartproblemen haar carrière beëindigen en er was het brandongeluk van Knegt. “En nu dit. Dan denk je soms: is dit nou inherent aan het leven, of komt het wel heel erg als regen over ons heen? Ik vergelijk niet met andere sporten, dus ik zou het niet weten, maar het komt bij mij wel als een beetje té over, ja”, zegt de bondscoach.

Sinds vorige week staat de ploeg weer op het ijs in Nederland. Vorige week was ook de uitvaart op het strand bij Hoek van Holland, na een eerbetoon de avond ervoor in Heerenveen. Confrontaties zijn soms lastig, zegt Otter, op veel plekken in Thialf is wel een herinnering te vinden, waarna hij vertelt zichzelf te kwellen met een screensaver waar zij groot opstaat. “Aan de andere kant denk ik ook maar: hoe mooi is het dat je die emotie in ieder geval nog voelt?”

Er is psychologische hulp beschikbaar voor wie de behoefte voelt. Tegelijkertijd gelooft Otter, die altijd heel hecht is met zijn schaatsers, in de kracht van het team. “Ik kan niet 21 hoofden op mijn schouders laten rusten. Mijn hele manier van werken is dat hij van hem leert”, zegt hij terwijl hij rond de groep om zich heen wijst. “En zij van haar. Dat ze onbewust allemaal van elkaar leren. We kunnen nu dus ook steun vinden bij elkaar.”

Zijn ploeg heeft de mentale weerbaarheid om hier overheen te komen, zegt Otter. Al overheerst momenteel bij velen vermoeidheid, ook bij de coach zelf, die aangeeft het er nog steeds zwaar mee te hebben en merkt dat hij soms moeite heeft zich te concentreren. “Maar dit zijn allemaal jongelui. Ik heb een keer een jeugdvriend verloren, dit gaat weer aan je voorbij. Je denkt er nog wel aan, maar het wordt meer een mooie herinnering, dan dat je aan de tragedie denkt. Veel van deze atleten gaan het ook zo verwerken, gaan de mooie dingen zien. Je hebt een aantal momenten: de eerste relay, de eerste podiumplek. De WK in Ahoy is er een, de Olympische Spelen is er een. Dan denk ik alleen maar: mooi.”

Lees ook:

Wereldkampioene, maar vooral een bescheiden, sociaal en krachtig mens: portret van de plots overleden ‘Laar’ van Ruijven (+)

Nederlandse wereldkampioene shorttrack Lara van Ruijven op 27-jarige leeftijd overleden

Indrukwekkend eerbetoon aan shorttrackster Van Ruijven bij Thialf