Gouverneur verovert wereldpers met avondklok: wie is Cathy Berx?

Voor ze in mei 2008 gouverneur werd van de provincie Antwerpen, was Cathy Berx de rijzende ster bij CD&V. Ze is gemeenteraadslid en ondervoorzitter van het OCMW geweest in Antwerpen, Vlaams volksvertegenwoordiger én topadviseur van Yves Leterme. Op een bepaald moment werd ze zelfs getipt als nieuwe partijvoorzitter. Toch koos ze ervoor de actieve partijpolitiek vaarwel te zeggen en zich terug te plooien op Antwerpen. En daar had ze goede redenen voor. 

“Ze wou dicht bij huis werken, om persoonlijke redenen”, zegt een insider. “Haar miskraam had haar doen inzien dat er nog andere dingen in het leven belangrijk waren dan carrière maken binnen de partij.” In 2004 verloor Cathy Berx – ze was toen 35 – haar zoontje Noach in de laatste weken van haar zwangerschap. “Je gaat naar het ziekenhuis in de hoop met een gezonde baby terug te keren en je gaat naar huis om de begrafenis van je kind te regelen”, zei ze toen. 

Het belette haar niet om haast meteen weer aan het werk te gaan en mee te onderhandelen over de vorming van de Vlaamse regering. “Natuurlijk heb ik veel verdriet. Maar door thuis te blijven krijg ik mijn kind niet terug”, was haar uitleg. Die twee zinnen typeren haar helemaal. Iedereen die haar kent, omschrijft haar als een bijzonder harde werker.

“Ik heb haar nog aangeworven toen er een betrekking vrijkwam voor een jurist op de studiedienst van de partij”, zegt Marc Van Peel (70), voormalig havenschepen van de stad Antwerpen (CD&V). Berx heeft een doctoraat in de rechten en doceert nog altijd enkele vakken aan de faculteit rechten van de Universiteit Antwerpen. “Ik was toen partijvoorzitter. Er moest een keuze gemaakt worden uit de vele sollicitanten die allemaal referenties konden voorleggen. Maar Berx stak er met kop en schouders bovenuit. Haar juridische kennis én haar doorzicht waren ongezien. Een harde werker was ze in ieder geval. Ze laat niet met zich sollen en weet wat ze wil. Als ze een standpunt heeft, zal ze dat met verve verdedigen, wat haar niet belet om een compromis te sluiten als het nodig is. Toen ze aangesteld werd als gouverneur was dat een groot verlies voor de partijpolitiek.”

Enorme werkkracht

Dat zegt ook ex-premier Yves Leterme (59): een groot verlies. “We hebben altijd heel goed samengewerkt. Voor mij was het een ontgoocheling toen ze gouverneur werd, want ik had grootse plannen met haar. Ze was een enorme werkkracht en kende haar dossiers door en door, stond dag en nacht klaar. Ze koppelde een grote ernst aan empathie en vriendelijkheid. Toen ze nog in Brussel werkte, maakten we grapjes over de ‘wandelende rugzak’. Dan vroegen we al lachend of ‘Cathy ook mee was’, want ze is zo klein dat je haar bijna moest zoeken achter die grote rugzak.”

“Ik heb nog altijd mijn rugzak bij me”, zegt Berx zelf. “Daarin zitten mijn laptop, iPad, portefeuille en veel papieren – mijn dossiers dus. En verder: veel mondmaskers in plastic zakjes, een boek en meestal de New York Times.” Dat ze nu zulke doortastende maatregelen genomen heeft in Antwerpen, verbaast Leterme helemaal niet: “Dit is gefundenes Fressen voor haar. Noodmaatregelen nemen en alles administratief en juridisch tot in de puntjes uitwerken is helemaal haar ding. De overheid is haar kerntaak.”

Maar er is meer. Cathy Berx is op een bijna maniakale manier bezig met gezondheid. “Al sinds mijn 18de eet ik geen vlees meer en sinds mijn 16de laat ik toegevoegde suikers links liggen. Ik eet wel vis. Maar alcohol drink ik nooit”, verduidelijkt ze. “Mijn dokter volgt alles nauwgezet op. Ik laat regelmatig mijn bloed controleren. Duurzaamheid, ecodiversiteit, zorgzaamheid voor mens en omgeving en gezondheid vind ik heel belangrijk.” Ook veiligheid in het verkeer is een van haar stokpaardjes. Tenzij het niet anders kan, doet ze alles te voet of met de fiets. “Ik schrijf mijn speeches in mijn hoofd, al stappend.”

Gezondheid staat met andere woorden bovenaan op haar prioriteitenlijstje. Geen wonder dus ze dat geen genoegen neemt met halve maatregelen als het over corona gaat. “Dit gaat over leven en dood”, poneert Berx stellig. “Het is een heel onvoorspelbaar virus, dat zich heel grillig gedraagt. Iedereen is nu van iedereen afhankelijk. Elk schakeltje is belangrijk. Als ik luister naar microbioloog Peter Piot, dan hoor ik dat we met pieken en dalen geconfronteerd zullen worden tot er een vaccin is. En zelfs als er een vaccin is, zal het virus op de achtergrond aanwezig blijven. Met Piot heb ik wel vaker contact, want ik ben voorzitter van de raad van bestuur van het Tropisch Instituut.”

Piot is niet de enige wetenschapper met wie Berx contact heeft. “Ze laat zich heel goed begeleiden door wetenschappers”, weet Philip Heylen, ex-schepen van Antwerpen (CD&V). “Ze informeert zich en luistert naar hen. Ze heeft de gave om dossiers snel tot de hare te maken en zal niet over één nacht ijs gaan. Al geef ik wel toe dat het makkelijker is om zulke doortastende beslissingen te nemen als je niet verkozen moet worden, maar dan nog.”

Die doortastendheid heeft er nu wel voor gezorgd dat Cathy Berx als gouverneur over Antwerps burgemeester Bart De Wever heen is gerold. Die laatste vond het voldoende dat iedereen een mondmasker op zak zou hebben, terwijl Berx beslist heeft dat je het ook altijd moet dragen. Maar tot echt grote wrijvingen heeft dat meningsverschil blijkbaar niet geleid: Berx is naar verluidt altijd de vriendelijkheid zelve. “Met Bart De Wever werk ik uitstekend samen. We kennen elkaar al van toen we nog studenten waren”, zegt ze zelf.

“Typisch Cathy is dat ze die noodmaatregelen op een vriendelijke maar kordate manier neemt”, verduidelijkt Yves Leterme. Volgens Philip Heylen is ze ook nog eens bijzonder goed georganiseerd. Dat laatste verklaart misschien wel hoe het komt dat ze naast haar job en de zorg voor haar twee kinderen, Joachim (21) en Hannah (14), nog tijd heeft om boeken te lezen en naar klassieke muziek te luisteren. “Ik ben een boekenfreak”, geeft Berx toe. “Dit jaar heb ik 22, 23 boeken gelezen. Elke dag sta ik een uur vroeger op om alleen naar Klara te kunnen luisteren. Tijdens de week sta ik om zes uur op en op maandag om vijf uur. Mijn laatste mails beantwoord ik om middernacht en soms nog later. Ik slaap wellicht te weinig en dat is niet gezond. Maar nu, met de covidcrisis, probeer ik toch wat meer te slapen.”