‘De Windsors’ op NPO2: De omhooggevallen zijtak van de Saksen-Coburgs

Als continentale kijker met een avondklok is het makkelijk om geïntimideerd te raken bij de tentoongespreide praal in De Windsors, maar op zulke momenten is het nuttig te gedenken dat het ook maar gaat om een specifiek omhooggevallen zijtak van de Saksen-Coburgs die de kapsones had om een solocarrière te beginnen onder eigen naam. 

Veel inspiratie was er daarbij niet voorhanden: Windsor werd zoals bekend geleend van één hunner kastelen. Qua verbeeldingskracht dus nog altijd every inch a Saksen-Coburg - voor één van hen bij ons blijk kon geven van enige artistieke aanleg, moest er eerst een DNA-test bij aan te pas komen om te bewijzen dat ze wel degelijk tot de familie gerekend mocht worden.

De Windsors richtte als eerste de aandacht op Edward, de eerste Windsor die buiten de paleismuren al de moderne tijd kon horen kletteren. Volgens de overlevering, die voor de gezelligheid ook aangehangen werd in De Windsors, reed Edward tijdens zijn dienstjaren in de oorlog op eigen houtje met een geleende motorfiets naar het front om er te gaan keuvelen met de gewone Brit in de loopgraven. Een gewone jongen onder kroonkoppen. Nu, mocht na grondig onderzoek, of toch grondiger dan dat in De Windsors, blijken dat de werkelijkheid zich enigszins minder heroïsch aandiende, zal je me ook niet moeten samenvegen. Een goed verhaal moet je niet totterdood uitvlooien.

Afgaand op het koninklijke smoelwerk van Edward, te bewonderen op opvallend veel beeldmateriaal voor die tijd, is het klaarblijkelijk geen pretje om als eerste van je stamboom de moderne tijd al te ontwaren. De uitdrukking op de voorgevel van Zijne Majesteit leek zelfs onveranderlijk zorgelijk, alsof hij te allen tijde de horizont afspeurde naar de eerstvolgende kwaaie meute die aan een guillotine kon beginnen timmeren. Geen kwaad idee, leert de geschiedenis. Ook op de beelden van zijn huwelijk met Wallis Simpson liep hij er bedrukt bij: de trouwpartij vond plaats nadat hij troonsafstand deed omwille van zijn relatie met de gescheiden Simpson. Dat de hele Britse staatsgodsdienst net het gevolg was van een koninklijke scheiding was een staaltje ironie waar toen even niemand op zat te wachten.

De experts in De Windsors laten zich naast hun riante adellijke titels ook dikwijls aanspreken met iets minder deugdelijke roepnamen. Naast de verre nicht en de vriend des huizes - zouden échte huisvrienden zich lenen tot documentaires als De Windsors? - had je zo ook ‘de kleinzoon van de logopedist die George VI over z’n stotter heen hielp’, alsook de kleinzoon van Winston Churchill. Op hun stamboom valt niets af te dingen, maar doen alsof zìj er in tegenstelling tot jou wel bij waren is de boel ook een beetje beduvelen. De mantel der liefde blijkt ook vaak gevoerd met hermelijn. Dat Zijne Afgetredenheid bijvoorbeeld na z’n ballingschap rondhing met Hitler moest je volgens de opgevoerde prominenten daarom nog niet zien als een toenadering van zijn kant. Wie bij Blondi slaapt krijgt der Floh nochtans. Misschien is dat een continentale gedachte.