Vier miljoen Belgen krijgen voorrang op coronavaccin

Als er straks een vaccin is tegen corona, dan moeten volgens de Hoge Gezondheidsraad 4 miljoen Belgen prioriteit krijgen. Dat staat zo in hun recentste advies. Het gaat om alle gezondheidswerkers, mensen ouder dan 65 jaar, en patiënten tussen de 45 en 65 die extra risico lopen door bijvoorbeeld obesitas of diabetes.

Dat betekent dus dat we minstens vier miljoen vaccins nodig hebben, en evenveel spuiten en naalden. Gaat het om een vaccin dat een herhaalvaccin nodig heeft, zoals dat bij een heleboel inentingen het geval is, gaat het zelfs om dubbel zoveel materiaal.

De meeste experts schatten dat er binnen een jaar ongeveer sprake zal zijn van een werkzaam vaccin. Ook vaccinoloog Pierre Van Damme (Universiteit Antwerpen) denkt dat die timing haalbaar is. “Om ook hier voldoende vaccins te hebben participeert ons land in een Europees initiatief”, zegt hij. “De Europese Commissie is met verschillende producenten aan het onderhandelen. Ze leggen niet al hun eieren in één mand, wat verstandig is. De landen die nu apart bestellingen plaatsen: dat is niet zo slim. Dat heeft de hele mondmaskeraffaire ook bewezen. Met zo’n consortium kan je beter onderhandelen.”

60 miljoen dosissen

Hoe ver het momenteel staat met de Europese onderhandelingen, is niet helemaal duidelijk. Deze week meldde het persagentschap Reuters op basis van anonieme bronnen dat die gesprekken uitermate moeizaam lopen. De EU zou met zeker zes vaccinproducenten gesprekken voeren, maar discussies over de prijs, de betalingsmethode en eventuele aansprakelijkheidskosten houden een doorbraak tegen. De onderhandelingen met Johnson&Johnson zouden het verst gevorderd zijn.

Ondertussen zijn landen zoals de Verenigde Staten of het Verenigd Koninkrijk volop bestellingen aan het plaatsen. Deze week nog raakte bekend dat het Verenigd Koninkrijk 60 miljoen dosissen reserveert van het mogelijke coronavaccin dat Sanofi en GlaxoSmithkline (GSK) aan het ontwikkelen zijn. De Amerikaanse president Donald Trump heeft al miljoenen dosissen in zijn winkelkarretje liggen. Maar ook Frankrijk, Duitsland, Italië en Nederland voeren aparte onderhandelingen los van het overkoepelend initiatief van de Europese Commissie en hebben al bestellingen geplaatst. 

Een belangrijke vraag daarbij is hoe die vaccins afgeleverd zullen worden. “Wordt het een flacon met meerdere dosissen of een ‘fill and finish’ waarbij een enkel vaccin meteen in de spuit zit?”, zegt Van Damme. “Europa zou ook kunnen eisen dat het vaccin meteen in het juiste materiaal geleverd moet worden. Dan is het aan de producent om die spuiten en naalden tijdig te bestellen. Maar het wordt inderdaad tijd dat daar duidelijkheid over komt.”

De boot missen

Het European Biosafety Network, een belangenvereniging van de zorgverleners in Europa, vreest dat de EU wat dat betreft de boot gaat missen. Sowieso kunnen producenten sneller die multidosissen leveren dan aparte vaccins per spuit. Het vergt nu eenmaal meer tijd om zo’n gebruiksklare dosissen af te leveren, bevestigt GSK, de grootste vaccinproducent ter wereld. Het covidvaccin waar zij momenteel onder meer samen met Sanofi aan werken, wordt eveneens een flacon met daarin tien dosissen. “Net zoals in 2009 tijdens de grieppandemie.”

Onder het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG) valt dezer dagen een ‘taskforce shortages’, die zich net bezig houdt met allerlei mogelijke tekorten qua medisch materiaal. Of de taskforce zich momenteel mee buigt over deze problematiek, is niet duidelijk. “Gezien de pandemie zal de situatie voor België normaal gezien worden behandeld in een van de bestaande werkgroepen”, laat woordvoerster Ann Eeckhout weten. “Vandaag zijn hierover nog geen details bekend.”