Rouwen om een huisdier, het blijft een taboe. Gelukkig zijn er nu gespecialiseerde rouwconsulenten. ‘Toen ik naar de psycholoog ging na de dood van mijn konijntje, lachte die me bijna uit in mijn gezicht.’
‘Ik ga nu misschien iets heel onnozels zeggen. Maar vroeger babbelde ik met Zorro, mijn kanarievogel. Op de een of andere manier gaf mij dat rust. Het hielp me om mijn gedachten eens op een rijtje te zetten. Ik zou dat natuurlijk nog kunnen doen, zonder Zorro. Maar dat doe je niet. Je wilt toch het idee hebben dat iemand luistert, zelfs al is dat maar een vogel.’ Aan het woord is Carl Dockx, de stoere havenarbeider uit de Eén-serie Over water. De man gaat gebukt onder een reeks donkere geheimen, maar pas wanneer zijn kanarie sterft, zet hij de stap naar een psycholoog. Het is herkenbaar voor Nina Bockstael, die recent een opleiding volgde tot rouwtherapeut. Ze wil mensen begeleiden die een huisdier hebben verloren. ‘Tien jaar geleden verloor ik een konijntje. En ook al had ik dat dier nog maar een maand, toch sneed dat verlies heel diep. Ik besloot naar een psycholoog te gaan om mijn verhaal te doen, maar die lachte me bijna uit in mijn gezicht. “Dáár kun je nu toch niet zo veel verdriet om hebben?” Dat deed me enorm veel pijn.’
Dat mensen uitgebreid rouwen om een kat, hond of paard, kan meestal nog op vrij veel begrip rekenen. Zo kreeg schrijver Herman Brusselmans mooie reacties toen zijn hondje Woody overleed. Het beestje werd gecremeerd en kreeg zelfs een koffietafel. ‘Haar urne en haar foto staan op mijn schrijftafel. Voor mij is die hond een familielid’, aldus de schrijver in De Morgen. Maar als het, zoals bij de eerder geciteerde Carl Dockx, om een parkiet gaat, of pakweg een hamster of kip, is het taboe veel groter. Dat merkt ook Lieve Dosogne, die als dierenverliesconsulent aan de slag is. ‘Of je nu een hond of goudvis moet afgeven, dat doet er totaal niet toe. Het verdriet kan even diep snijden. Zeker omdat het soms oude wonden openhaalt: zo’n goudvis kun je bijvoorbeeld associëren met een familielid dat eerder overleed, waardoor je weer datzelfde intense verdriet voelt.’
Een mandje in de hemel
Maar wat doet een dierenverliesconsulent nu eigenlijk? ‘In de eerste plaats bied ik een luisterend oor’, vertelt Dosogne. ‘Als mensen een huisdier moeten afstaan – omdat het sterft, of omdat ze naar een rusthuis verhuizen bijvoorbeeld – hebben ze vaak de behoefte om eens hun verhaal te doen. Zeker als ze in hun omgeving negatieve reacties krijgen. Ik woon in West-Vlaanderen en als ik tegen mijn buurman, een landbouwer, vertel over mijn job, toont hij ook weinig begrip. “Het zijn toch maar beesten.” Daar heb je in al je verdriet natuurlijk weinig aan.’ Voor veel mensen volstaat een diepgaand gesprek al. Wie meer nodig heeft, kan bij Dosogne ook een uitgebreider traject volgen. ‘Ik bied een combinatie van gesprekstherapie, meditatie, visualisatie en ademwerk. Het komt er vooral op aan om bewust met dat verdriet om te gaan. Durf je rouw ernstig te nemen en neem in je eigen tempo afscheid. Door een fotoboek te maken bijvoorbeeld, of een gedicht te schrijven.’
Nina Bockstael is haar praktijk als rouwtherapeut voor huisdieren nog aan het uitbouwen, maar op haar Facebookpagina ‘Een mandje in de hemel’ merkt ze dat er veel nood aan is. ‘Onlangs hoorde ik nog het verhaal van iemand die haar paard verloren was, na dertig jaar. Op het werk kreeg ze de boodschap dat ze haar verdriet maar beter kon verstoppen, aangezien een van haar collega’s rouwde omdat haar kind in coma lag. Terwijl verdriet toch geen “wedstrijd” mag zijn?’ Ook Bockstael raadt mensen aan om bewust te rouwen, en open te zijn tegenover de kinderen. ‘Zeg niet dat de poes is weggelopen of “voor altijd slaapt”. Daarvan worden kinderen alleen maar bang om zelf te gaan slapen. Ik vind ook dat kinderen best aanwezig kunnen zijn wanneer hun huisdier geëuthanaseerd wordt. Op voorwaarde dat de dierenarts voldoende empathie toont én tijd neemt.’ En daarna snel een nieuw huisdier, zoals vaak wordt aangeraden? ‘Voor sommige mensen zal dat helpen, omdat zo’n puppy of kitten voor vrolijkheid zorgt en je zo je routines kunt voortzetten. Maar als iemand er niet klaar voor is, zal hij dat dier nooit in zijn hart kunnen sluiten. Soms moet je wel rekening houden met je andere huisdieren: als een konijn zijn “maatje” verliest, kan het zeer droevig en gestrest zijn. Dan is het toch beter om je eigen rouw even opzij te schuiven en een nieuw dier te adopteren.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
