N-VA-voorzitter Bart De Wever en PS-voorzitter Paul Magnette brachten vrijdagmiddag voor het eerst bij de koning verslag uit van hun preformatieopdracht. Na drie kwartier zat hun bezoek er al op en deelde het paleis mee dat hun missie met een goede week verlengd wordt, tot zaterdag 8 augustus.

Hoewel het oorspronkelijk de bedoeling was om al over te gaan tot een echte formatie, is dat vooralsnog niet gelukt. De Wever en Magnette krijgen extra tijd ‘om zo snel mogelijk de partijvoorzitters samen te brengen die een draagvlak kunnen bieden voor de vorming van een regering’.

De N-VA en de PS moesten de koning immers een dubbele boodschap brengen: beide partijen hebben hun onderling akkoord zo goed als binnen, maar de liberalen zijn nog niet aan boord. De N-VA en de PS kunnen konden dus nog geen afgelijnde coalitie aan de vorst voorleggen.

Toch was het een erg opgewekte Bart De Wever die vrijdagavond in de studio van Terzake zat. ‘Ik ben wel zeker optimistisch’, zei de N-VA-voorzitter. ‘Op dag 1 na de verkiezingen zei ik al dat we een grote deal met de PS moesten bereiken als we een Belgie 2.0 wilden creëren. Het heeft lang geduurd voor de PS die realiteit ook wilde inzien, maar ben er wel van overtuigd dat ook zij nu de bladzijde hebben omgeslagen.’

Blanco blad

De Wever: ‘Eenvoudig was dat inderdaad niet, want we hebben effectief over bijna alles een tegengestelde mening. Maar er zijn omgevingsfactoren die ons toch samen hebben gebracht. Om te beginnen leven we nu eenmaal in een land waarin twee democratieën toch samen een toekomst moeten geven aan alle mensen. Daarnaast zijn er ongeziene economische en gezondheidscrises op dit moment. Dat alles terwijl we nu niet eens een regering hebben. Dat lijkt op een opdracht om er toch wat van te maken.’

‘Ik voel me niet aangesproken door de kritiek dat het allemaal lang geduurd heeft’, vervolgde de burgemeester van Antwerpen. ‘Op 15 maart wilde ik zelfs op basis van een blanco blad een regering maken, maar dat is toen niet gelukt. Onder de dramatische omstandigheden van vandaag kan het toch lukken. Maar dan moeten we nog wel partners vinden.’

Liberale bowlingbal

En die partners die nog aan boord moeten springen, dat zijn dus de liberalen. Maar die stribbelen momenteel nog tegen. Open VLD wil niet zomaar aansluiten bij een paars-gele constructie, waar een sociaal-economisch beleid met linkse klemtonen wordt geruild voor een staatshervorming, zei partijvoorzitter Egbert Lachaert vorig weekend al in De Standaard. De liberalen verschijnen niet aan de start als de start­nota voor de federale onderhandelingen niet ook een liberale klemtoon krijgt.

Bart De Wever was niet mals voor die liberale eisen. ‘De liberalen hebben ons voorstel beantwoord met een eigen nota. Dat straalt toch niet erg veel vertrouwen uit. Die nota leest als een sprookje, als een verkiezingsprogramma met liberale eisen. Dat doe je niet op dit uiterst precaire moment van een regeringsformatie. Die liberale nota is als een bowlingbal.’

Meltdown

De Wever: ‘Vertrouwen en verantwoordelijkheid zijn op dit moment de sleutelwoorden. Het is crimineel onverantwoordelijk om deze regering nu niet te maken. Wie nu verkiezingsprogrammaatjes verspreidt, zorgt voor een meltdown onder de bevolking.’

‘Ik durf met wat nu op tafel ligt naar mijn partij stappen en het vertrouwen vragen’, besloot De Wever. ‘We hebben een verantwoordelijkheid op te nemen. We hebben een redelijk goed akkoord bereikt met de PS, iets waarmee we een België 2.0 kunnen maken. Dan is wat mij betreft het mirakel geschied. Als we de bubbel van vijf (N-VA, PS, SP.A CD&V en CDH, de partijen die momenteel al aan boord zijn maar met 70 parlementszetels nog geen meerderheid hebben, red.) kunnen uitbreiden tot een bubbel van zes (de liberalen erbij, red.), dan hebben we binnen een tweetal weken een slagkrachtige regering die de pandemie kan aanpakken.’