Waarom Nederlandse nummerplaten geel zijn (en Belgische niet)

Belgische nummerplaten zijn al sinds mensenheugenis uit duizenden herkenbaar: rood op wit, toch? Niet helemaal. Sinds 2010 zijn onze kentekenplaten namelijk donkerrood op wit. Een op het oog klein verschil, maar daar is veel om te doen geweest. 

Omdat rood op wit weinig contrastrijk is en daarmee moeilijk zichtbaar op foto’s van flitscamera’s, wilde de Belgische regering overstappen op zwarte tekens op een gele achtergrond, die beter leesbaar zijn. Nu zijn zwart en geel ook de kleuren van de Vlaamse vlag en het mag geen verrassing heten dat hier onmiddellijk protest tegen ontstond aan de andere kant van de taalgrens, in Wallonië. Uiteindelijk kwam men tot een compromis: de achtergrond van de nummerplaat bleef wit, maar de tekens kregen voortaan een donkerder kleur rood (robijnrood). Anders had België nu dezelfde kentekenplaten gehad als Nederland… 

Jazeker – en HIHIHI ook. Sinds 2014 is het in België mogelijk om gepersonaliseerde nummerplaten te nemen. Dit is niet voor iedereen weggelegd: je mag er 1000 euro voor ophoesten. Toch heeft dat de Belgen niet belet om in vijf jaar tijd in totaal al meer dan 45.000 gepersonaliseerde nummerplaten aan te vragen.

Sommige lettercombinaties zijn om voor de hand liggende redenen verboden, zoals FUC en PIS. Maar vondsten als HAHAHA, HIHIHI, WAF-WAF, VRRROEM, SUPERCAR en NR-PLAAT kun je gewoon tegenkomen. Probeer onderweg naar je vakantiebestemming maar eens zo’n grappig kenteken te spotten; goede kans dat het lukt. 

Vanwege de veiligheid: gele kentekenplaten met zwarte tekens zijn ’s nachts beter leesbaar dan de donkerblauwe met witte tekens die vroeger gangbaar waren. De eerste gele platen konden in 1975 op vrijwillige basis worden aangevraagd. Toen Nederlanders dat massaal bleken te doen, werden per 1 januari 1978 alle auto’s verplicht uitgegeven met gele kentekenplaten. 

Aan de samenstelling van de letters en cijfers kun je ook zien hoe oud de auto ongeveer is. De meest recente combinatie voor nieuwe Nederlandse auto’s (sinds augustus 2019) is één letter – drie cijfers – twee letters. Op een kenteken staan in principe geen klinkers, zodat er geen woorden gemaakt kunnen worden met de letters. De letters C en Q gebruikt de Rijksdienst voor het Wegverkeer (RDW) ook niet, omdat deze te veel op een nul lijken. Ook lettercombinaties als GVD en NSB zijn uitgesloten.

Langer geleden, tussen 1906 en 1951, kon je aan de nummerplaat zelfs zien waar de bestuurder vandaan kwam. Elk Nederlands kenteken begon namelijk met een letter die de provincie van herkomst aangaf. Zo stond A voor Groningen, B voor Friesland en K voor Zeeland. Daarover gesproken:

Dat kan inderdaad, maar dan moet je wel de bijbehorende codes weten. Duitse kentekenplaten beginnen met een lettercode die aangeeft in welke regio het voertuig geregistreerd is. Er zijn honderden codes en veel Duitsers kennen er tientallen uit hun hoofd: A staat voor Augsburg, B voor Berlijn, C voor Chemnitz, D voor Düsseldorf, E voor Essen, enzovoort. H staat voor Hannover en niet voor het grotere Hamburg. De Duitse Hanzesteden hebben namelijk allemaal een code die begint met H (voor Hanze). De code voor Hamburg is daarom niet H, maar HH (Hanzestad Hamburg). 

In Frankrijk eindigden de kentekens lange tijd met een cijfercode die het departement van herkomst aangaf, bijvoorbeeld 59 voor het Département du Nord. Sinds 2009 hebben de Fransen echter een nieuw kenteken zonder plaatsaanduiding. De code van het departement is nu nog terug te vinden in een aparte blauwe strip aan de rechterkant van de kentekenplaat, vergezeld van het logo van de regio waarin het departement ligt. 

Als bonus nog het antwoord op een vraag die ook deze zomervakantie weer in menig auto zal worden gesteld: waarom hebben sommige Franse auto’s een sticker met een rode A op de achterruit? De A staat voor apprentice (leerling) en is bedoeld om andere automobilisten te laten weten dat ze te maken hebben met een beginnend bestuurder. De eerste twee jaar na je rijexamen is het verplicht om deze op je auto te plakken. Als apprentice mag je gedurende deze twee jaar ook nog niet zo hard rijden: op de snelweg moet je 20 kilometer per uur langzamer gaan dan andere weggebruikers.