Direct naar artikelinhoud
AchtergrondZaak-Reuzegom

Druk op KUL-rector Luc Sels neemt toe in Reuzegom-zaak

Druk op KUL-rector Luc Sels neemt toe in Reuzegom-zaak
Beeld KU Leuven/Rob Stevens

Twintig professoren van de KU Leuven verhogen de druk op rector Luc Sels om krachtdadiger op te treden in de zaak-Reuzegom. Sven Mary, advocaat van de nabestaanden van slachtoffer Sanda Dia, vraagt dat de KU Leuven zich burgerlijke partij stelt en de ledenlijst van Reuzegom openbaar maakt. ‘Opletten met een volkstribunaal’, reageert rector Luc Sels in Terzake.

en

Terwijl op het Ladeuzeplein in Leuven om het kwartier de beiaard van de universiteitsbib het Vlaamse volkslied de Reuzegom speelt, zorgt de studentenclub met dezelfde naam voor kopzorgen in het rectoraat in de Naamsestraat. Meer dan twintig professoren richten zich in een brief aan rector Luc Sels. Ze hekelen dat de Reuzegom-leden die aanwezig waren bij het doopritueel hun diploma konden halen en dat andere Reuzegom-leden intussen zijn aangeworven als assistent. Studenten die dit soort dopen aan de kaak wilden stellen, ondervonden daarentegen ernstige intimidaties, die zonder gevolg bleven.

Oud-rector Rik Torfs bracht de bal een dag eerder aan het rollen met strenge kritiek op zijn opvolger. Hij verdacht zijn alma mater ervan negatieve artikels over de dood van Sanda Dia te censureren uit het dagelijkse persoverzicht en verweet de universiteit niet krachtdadig genoeg op te treden. “De universiteit beschermt in dezen vooral haar reputatie als instelling en hecht te weinig waarde aan haar morele taak.”

Dinsdagochtend overlegde Luc Sels met zijn vicerectoren. In een open brief had de rector vorige donderdag al toegelicht welke stappen hij had genomen en waarom sommige andere stappen niet. Toch bleef de KU Leuven vragen krijgen, niet enkel van buiten, maar ook van binnen de universiteit. “Ik hoor enorm veel verontwaardiging in alle geledingen van de universiteit”, zegt een vicerector. 

Aan de top zijn de meningen verdeeld. Sommigen steunen Sels en vinden niet dat de KU Leuven strenger kon sanctioneren in afwachting van het proces. “Normaal wacht je tot de straf is uitgesproken, want je beschikt niet over onderzoeksbevoegdheden”, klinkt het. “Daarna stel je je voorzichtig op”, zegt een ander. “Je wil niet dat het door procedurefouten in vrijspraak eindigt.”

Maar verschillende vice-rectoren en decanen vinden, net als Torfs, dat Sels de zaak te procedureel aanpakt. Sels is een organisatiesocioloog, wat zijn nut bewees tijdens de coronacrisis. Hij krijgt lof voor zijn interne aanpak van die crisis, maar ook voor de manier waarop hij samen met andere rectoren meermaals de druk op beleidsmakers opvoerde. 

“Deze rector houdt ervan om processen te beheersen, maar die formele, managementstijl werkt niet in een open brief over zoiets gevoelig als de dood van een student”, zegt een vicerector.  “Zo goed als die organisatorische kwaliteiten werken in de coronacrisis, zo slecht werken ze in de zaak-Reuzegom”, klinkt het bij een decaan.

Het slachtoffer, Sanda Dia, stierf na een studentendoop van Reuzegom.Beeld rv

Doopcharter

Na de dood van Sanda Dia zette de KU Leuven de studentenclubs onder druk om eindelijk het doopcharter te ondertekenen. Sels dacht krachtdadig op te treden door procedures aan te scherpen in plaats van repressief op te treden tegen de vermoedelijke daders. Sommige betrokkenen kregen een taakstraf van 30 uur en moesten een paper schrijven. Waarover gingen die? Zijn ze geëvalueerd? De universiteit weigert De Morgen inzage.

In hun open brief vragen de professoren extra straffen. Wie nog studeert aan de KU Leuven, moet een onmiddellijk geschorst en ze vragen dat “alle banden met de universiteit verbroken worden”. Daarnaast willen ze dat de KU Leuven zich beraadt over sancties “ten aanzien van degenen die ondertussen zijn afgestudeerd, van wie er minstens één aan onze universiteit tewerkgesteld zou zijn”.

Het is niet zeker of het juridisch kan om deze studenten alsnog te schorsen of hun diploma’s terug te nemen. Een van de algemene rechtsbeginselen is non bis in idem: iemand kan geen twee keer gestraft worden voor hetzelfde misdrijf. Ook als een racistisch motief bewezen zou blijken, gaat het om dezelfde feiten. Het opkuisen van bewijsmateriaal zou eventueel als een nieuw feit kunnen gelden.

‘Laten overwaaien’

Andere eisen van de professoren moeten de procesliefhebber in Sels meer prikkelen. Ze vragen bijvoorbeeld dat niet langer enkel een vicerector maar voortaan de tuchtcommissie oordeelt over zwaarwichtige feiten. Er is binnen en buiten de unief echter ook ongenoegen dat de KU Leuven zich nog geen burgerlijke partij heeft gesteld. Het lijkt nochtans evident dat de onderwijsinstelling reputatieschade heeft geleden, maar vooral: er overleed een student.

“Je moet daar goed over nadenken, want daarmee drijf je de zaken nog meer op de spits”, zegt een juridisch expert in de universiteit. Het lijkt erop dat de KU Leuven er geen rekening mee hield dat journalisten het dossier opnieuw zouden oprakelen. December 2018 verstomde de ophef na de dood van Sanda Dia door de aankondiging van het doopcharter en de val van de regering-Michel. “Je kon het laten overwaaien”, zegt een topman. 

Sven Mary, advocaat van de vader van Sanda Dia, roept de universiteit nogmaals op om zich burgerlijke partij te stellen in de rechtszaak. “Je wil ouders toch het signaal geven dat de instelling zich bekommert om het welzijn van haar studenten?”, zegt Mary. “Wij hebben ook hun medewerking nodig om tot een billijk proces te komen. Hoe kunnen wij nagaan of de persoon die aan het eind moet oordelen over deze zaak zelf niet ooit is gedoopt bij Reuzegom? Wij hebben de ledenlijst van de laatste dertig jaar nodig, en de unief heeft die volgens ons. De KU Leuven kan die lijst laten voegen bij het gerechtelijk dossier.”

‘Opletten met volkstribunaal’

Rector Luc Sels wenste voorlopig niet te reageren bij De Morgen, ondanks aandringen. In Terzake liet hij verstaan dat de KU Leuven wel belanghebbende partij is, maar zich geen burgerlijke partij zal stellen. Sels wil naar eigen zeggen het proces afwachten alvorens nieuwe stappen te zetten. “We moeten opletten met een volkstribunaal nog voor de verwijzing naar de correctionele rechtbank is gebeurd. We zijn nu een trial by media aan het voeren, dat is mijn grote vrees. Dat kan de rechtszaak die nog volgt in gevaar brengen.”

“Fantastisch dat hij de rechtsstaat verdedigt, maar dat betekent niet dat je ondertussen niks kan doen”, reageert een oud-vicerector en professor aan de universiteit.  “Ik zat de hele tijd te wachten op een moreel signaal: het tuchtreglement aanpassen, zich burgerlijke partij stellen, maar niets van dat alles.”