Groen, oranje of toch rood? Kleurencodes zorgen voor wrevel met EU-landen
Groen, oranje of toch rood? Het systeem van kleurencodes zorgt voor wrevel met andere Europese lidstaten. Zo zijn de Zwitsers boos omdat België delen van hun land rood heeft gekleurd. Vandaag krijgen de kleuren waarschijnlijk een update.
Een hele namiddag hebben experts van het evaluatiecomité Celeval zich gisteren opnieuw over de kaart van Europa gebogen om te bepalen waar het nog veilig genoeg is om te reizen. Op basis van de beslissingen van de experts wordt de lijst met groene, oranje en rode landen op de site van Buitenlandse Zaken nu aangepast. De volgende vergadering is al op donderdag.
In essentie is het systeem in ons land eenvoudig. Als er in een stad of een streek over de voorbije veertien dagen meer dan twintig nieuwe besmettingen hebben voorgedaan per 100.000 inwoners dan is dat gebied oranje. Ernaartoe reizen kan wel, maar reizigers worden nadien aangeraden om een test af te nemen en in quarantaine te gaan.
Stijgt het aantal besmettingen naar honderd nieuwe gevallen per 100.000 over de voorbije twee weken, dan zet België dat gebied op rood en is reizen niet toegelaten. Dat is de theorie. In Luxemburg stond dat besmettingsgemiddelde vrijdag maar liefst op meer dan 240. Maar toch blijft dat land tot dusver op oranje staan.
“Luxemburg is een uitzondering”, zegt biostatisticus Geert Molenberghs (UHasselt/KU Leuven), lid van het Celeval-comité. “Omdat het land quasi de hele bevolking test, worden er natuurlijk ook meer besmettingen gevonden. Er is een verspreiding, maar er is goed zicht op. Daarom is oranje gerechtvaardigd.”
Ongenoegen
Bij de harde criteria van het aantal besmettingen wordt dus ook gekeken naar hoe het land de strijd tegen het virus voert. Nochtans zei de Luxemburgse premier enkele weken geleden dat hij helemaal niet begreep waarom ons land het Groothertogdom op oranje had gezet.
Eenzelfde ongenoegen is er sinds dit weekend dan weer bij de Zwitsers omdat België daar een pak toeristische gebieden rood heeft gekleurd. België markeerde het hele gebied rond het meer van Genève rood, en had zo in een klap drie Zwitserse kantons mee (Vaud, Valais en Genève). Dat vinden de Zwitsers te ver gaan. Er is dan wel een coronabroeihaard, maar die beperkt zich tot de stad Genève.
De reden waarom de experts zo’n groot stuk van Zwitserland rood hebben aangeduid, zit in de manier waarop België andere landen of regio’s statistisch opdeelt, legt Molenberghs uit. “Elk land wordt opgesplitst in statistische gebieden van 800.000 tot 3 miljoen mensen. Persoonlijk sta ik ook achter die keuze. De stad Genève kampt met een grote uitbraak, maar vervult ook een centrumfunctie in het gebied. Dan mag je daar niet flauw over doen.”
De kantons Vaud en Valais kleuren vanaf vandaag weer groen. Dat bevestigde woordvoerder Karl Lagatie van Buitenlandse Zaken aan Het Laatste Nieuws. Opgelet: de streek rond Genève blijft wel nog een hoge risicozone, waar quarantaine bij terugkeer verplicht is.
‘No entry’
Maar ook Belgen in het buitenland worden geviseerd. Sinds maandag mogen wij, net als inwoners uit negen andere Europese landen, Litouwen simpelweg niet meer binnen. ‘No entry’, staat er op een site van het Litouwse overheid met corona-informatie. Of dat niet in strijd is met het vrij verkeer van personen?
“Op zich is dat redelijk absurd”, zegt Hendrik Vos, directeur van het Centrum voor Europese studies (UGent). “Eigenlijk mag een land zijn grenzen niet sluiten, tenzij er een acuut gevaar is voor de volksgezondheid en de openbare orde. Maar dan moet het dat op voorhand melden en moet de Europese Commissie ook een advies geven.”
Dat landen hun eigen regels beginnen maken, omdat de Europese Unie in principe niet bevoegd is voor volksgezondheid, is al een rode draad geweest doorheen de coronacrisis, stelt Vos. Toch vinden experts als Marc Van Ranst (KU Leuven) en Molenberghs dat lidstaten beter op Europees niveau zouden overleggen over de reisrestricties.
“Dat is een verzuchting van veel experts”, zegt Molenberghs. “Het reizen is ook veel te snel weer herbegonnen. Als het virus zo blijft aantrekken, gaan we dit op deze manier in Europa niet lang volhouden. Ik denk dat we op den duur niet anders kunnen dan reizen weer te verbieden.”