Wat weten we over ammoniumnitraat, de stof die aan de oorzaak ligt van de explosie in Beiroet?
2.750 ton ammoniumnitraat die lag opgeslagen in een loods in de haven zou de oorzaak zijn van de explosie in Beiroet. Dat meldden de Libanese autoriteiten dinsdagavond. Wat is er bekend over de gevaren van dit bestanddeel van kunstmest?
Wat is ammoniumnitraat voor stof?
Ammoniumnitraat (scheikundige aanduiding: NH4NO3) is technisch gezien een oplosbaar zout van salpeterzuur en ammoniak. Het is een hoofdbestanddeel van bepaalde soorten kunstmest. Ammoniumnitraat is in aanleg een zeer explosieve stof, die aangemengd met benzine of kerosine gebruikt wordt voor het maken van bommen.
Zo pleegde Timothy McVeigh in 1995 zijn bomaanslag op een overheidsgebouw in Oklahoma City (168 doden) met een auto met ongeveer 2 ton ammoniumnitraat, minder dan één duizendste van de hoeveelheid in Beiroet.
Ook Anders Breivik (die later op het eiland Utøya een bloedbad aanrichtte) gebruikte ammoniumnitraat uit kunstmest voor zijn aanslag in Olso in 2011.
Hoe kan het dat zo’n grote hoeveelheid van zo’n gevaarlijke stof lag opgeslagen in een loods vlak bij het stadscentrum?
Dat is de grote vraag. De stof zou al zes jaar geleden in beslag zijn genomen. Volgens Libanezen op sociale media door ‘corrupte’ douaneambtenaren. Die internationale veiligheidsinstructie luidt dat ammoniumnitraat droog en goed afgesloten moet worden opgeslagen.
Gebeuren er vaker ongelukken met ammoniumnitraat?
In april 2013 explodeerde in Texas na een brand een kunstmestfabriek, daarbij vielen vijftien doden en 260 gewonden. In de Franse stad Toulouse ontplofte 300 ton ammoniumnitraat in een chemische fabriek van de firma AZF, ongeveer eentiende van de hoeveelheid in Beiroet. Daarbij vielen 29 slachtoffers en 2.500 gewonden. Ook toen werd even gedacht aan een terroristische aanslag, maar het bleek een ongeluk.
En in België?
In België veroorzaakte ammoniumnitraat in 1942 een grote explosie in Tessenderlo. De ontploffing was toen voelbaar tot in Antwerpen, liet een gigantische krater, een verwoest dorp en bijna 200 doden achter. “Over de oorzaak van het ongeval bestond jarenlang twijfel. Sommigen dachten aan oorlogsdaden via collaborateurs, maar uiteindelijk wees alles naar een menselijke fout”, aldus Theofiel Govaerts aan HLN.