Belgische ambassadeur in Beiroet: ‘De grote woede zal nog komen’

Hoe hebt u dinsdagavond beleefd?

“De ontploffing was iets na 6 uur ’s avonds en op dat moment was er niemand meer op de ambassade. Ik werk regelmatig later op kantoor, maar ik ben een halfuur eerder vertrokken voor een afspraak, buiten het centrum van Beiroet.

“Plots trilde alles en ik dacht aan een aardbeving, maar dan volgde er een luide knal, waardoor snel duidelijk was dat er een ontploffing was. Ik ben meteen naar huis gegaan en heb de televisie aangezet.

“Als ik op het moment van de ontploffing nog op de ambassade was geweest, dan konden we nu misschien dit gesprek niet voeren. De schade in de ambassade is aanzienlijk. De ramen zijn volledig weggeblazen. Er is veel glasschade en valse plafonds zijn naar beneden gekomen. Bureaumateriaal ligt overal verspreid. Het is een ravage.

Hoe vernam u dat er ambassadepersoneel gewond was?

“Een personeelslid belde me in paniek op. Zij en haar dochter waren in shock. Ik ben onmiddellijk weer vertrokken om hen op te halen. Het was de bedoeling om hen naar de spoeddienst van een ziekenhuis te brengen, maar op de heenrit passeerde ik twee ziekenhuizen en die waren overrompeld. Het personeelslid in kwestie had twee diepe snijwonden door glasscherven. Ik heb haar naar de residentie gebracht en we hebben een dokter gebeld. Uiteindelijk bleken ze enkele hechtingen nodig te hebben. Ook een ander personeelslid en zijn echtgenote waren intussen naar de residentie gekomen. Ook zij waren lichtgewond.”

Kunnen ze weer naar hun huis?

“Nee, dat appartement is op dit moment onbewoonbaar. De vensters zijn weg en de voordeur is eruit geblazen. We zijn vandaag ter plekke gegaan om persoonlijke spullen op te halen en in een poging om de deur terug te plaatsen, maar dat bleek niet mogelijk. Ze verblijven dus op de residentie. Ze hebben verzorging en rust nodig om te bekomen.” 

Het appartement van die medewerker is vrij dicht bij de plaats van de explosie, vermoed ik?

“De ambassade ligt op anderhalve kilometer van de explosie, zij woont daar halverwege tussen. Dat is Achrafieh, een uptown wijk, de meest gezellige wijk van Beiroet, met veel restaurants en cafés. Een bijzonder mooie wijk. Vroeger noemde men Beiroet het Parijs van het Midden-Oosten en in Achrafieh hing die sfeer nog altijd.”

Nu is de wijk zwaar vernield. Welke sfeer hangt daar nu?

“Het is zeer opmerkelijk, maar toen ik deze ochtend in het centrum was, was iedereen puin aan het ruimen. Ze veegden het glas op en brachten grote rollen plastic aan om de ramen af te plakken. Dat kenmerkt de Libanezen. Ze zijn ontzettend veerkrachtig en dat is voor een deel te wijten aan het feit dat ze niet echt op de staat kunnen rekenen. Ze weten dat ze er alleen voor staan, of beter: dat ze het met elkaar moeten doen. De solidariteit is enorm nu, maar dat was ook al merkbaar bij het begin van de volksprotesten tegen de regering in oktober. De Libanezen organiseren zichzelf, met eigen ngo’s.”

Ik merk op sociale media dat er ook veel woede is over hoe deze ramp kon gebeuren.

“De grote woede zal nog komen, want nu is de bevolking nog in shock. Ik ben er 100 procent zeker van dat er in de komende weken een woede-uitbarsting zal zijn. Ik denk dat mensen de religieuze of partijpolitieke verschillen daarvoor aan de kant zullen zetten.”

Het hoofd van de douane is aangesteld in het nieuwe comité dat de explosie moet onderzoeken. Dat kan toch geen vertrouwen inboezemen?

“Ik weet dat er al verschillende vragen zijn uit het middenveld voor een internationaal onderzoek, bijvoorbeeld onder de vlag van de VN, of onder leiding van andere landen.”

Er zijn ook twee Belgen overleden. Kende u hen?

“Dat waren twee relatief jonge mensen, Belgo-Libanezen. Een van de twee heb ik een paar keer ontmoet. Het is bijzonder jammer, want hij laat een vrouw en kinderen na. Ook de andere laat een gezin achter.

“Ze hebben de dubbele nationaliteit, zoals 90 procent van de Belgische gemeenschap hier. Veel van hen vonden asiel in België tijdens de burgeroorlog en keerden nadien terug naar Libanon. Anderen hebben een tweede verblijf in Libanon en waren hier nu op vakantie. Buitenlandse Zaken heeft hen een sms gestuurd om te zeggen dat de ambassade zwaar beschadigd was en het noodnummer doorgegeven. Zo zijn we geïnformeerd over het overlijden van twee landgenoten. De meeste oproepen op dat noodnummer bleken uitingen van steun en hulp aan de ambassade. Die solidariteit laat me niet onbewogen.”

Intussen hebben de Fransen en de Nederlanders al hulpverleners ter plekke, terwijl dat bij ons veel langer aansleept. Hoe kan dat?

“Het is geen wedstrijd. Je moet onderling een beetje coördineren, zodat niet iedereen met dezelfde goederen naar Beiroet komt. Dat is op Europees niveau gebeurd. Eerst is er opgelijst wat nodig is, op basis van een lijst van de Libanese regering en dan is het aan de lidstaten om daarop te antwoorden. Door de historische banden tussen Frankrijk en Libanon sluit ik niet uit dat ze eerder op de hoogte waren van de benodigdheden.

“Ondertussen is er in Brussel een beslissing genomen, heb ik begrepen. Ik heb nu twee prioriteiten. Ten eerste die hulp hier krijgen en dat coördineren met het Libanese leger. En ten tweede moet ik de ambassade zo snel mogelijk weer operationeel krijgen.”