Inwoners Beiroet komen op straat tegen hun overheid: breuk met politieke klasse lijkt nu totaal
In de Libanese hoofdstad Beiroet is er gisteravond voor het eerst sinds de vernietigende ontploffing in de haven geprotesteerd tegen de overheid. Het ging er hard aan toe. De Libanese regering heeft intussen 16 mensen opgepakt die verantwoordelijk zouden zijn geweest voor de opslag van het explosieve ammoniumnitraat.
De woede over de ramp in de hoofdstad Beiroet is erg groot in Libanon. Gisteravond kwamen betogers voor het eerst sinds de verwoestende ontploffing op straat. Het ging er hard aan toe: de betogers gooiden met stenen naar het parlementsgebouw en staken voorwerpen in brand. De politie vuurde traangas af om de menigte uit elkaar te drijven.
Volgens de betogers is de overheid verantwoordelijk voor de ontploffing van bijna 3.000 ton ammoniumnitraat in de haven, waarbij zeker 150 doden vielen en zowat 5.000 mensen gewond raakten. Een groot deel van de stad liep ook zware schade op en de haven - de belangrijkste van het land - is zo goed als volledig onbruikbaar. Volgens de overheid zijn er intussen 16 mensen opgepakt in het onderzoek naar de ontploffing. Morgen is er nog een grote betoging gepland. De organisatoren willen daarmee heel de economische malaise in Libanon aanklagen. (Lees verder onder de foto).
Financieel bankroet, coronacrisis en nu dit
Intussen wordt nog altijd gezocht naar overlevenden onder het puin. De kans daarop wordt met de dag kleiner. Er worden dan ook steeds meer dode lichamen geborgen, maar ook dat verloopt erg moeizaam.
De ramp heeft Libanon getroffen op een ogenblik dat het gezondheidssysteem toch al op instorten stond door een zware financiële crisis en daar bovenop de coronacrisis. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) waarschuwt dat het toch al verzwakte medische systeem in Libanon nu helemaal dreigt te bezwijken onder de zorg voor nog eens 5.000 extra gewonden, waarvan sommigen zwaargewond zijn. Bovendien zijn ook zeker drie ziekenhuizen in Beiroet zwaar beschadigd en zijn er uiteraard ook artsen en verpleegkundigen gewond geraakt of gedood.
Een ander dringend probleem is de kapotte infrastructuur en de voedselbevoorrading. Het Wereldvoedselprogramma (WFP) van de Verenigde Naties wil dringend graan en andere voeding naar Libanon sturen. Een groot deel van de graanvoorraad is in de haven van Beiroet verwoest. Die haven zelf is ook onbruikbaar en langs daar kwam 80 procent van de ingevoerde voeding het land binnen. De andere havens zoals Tripoli, Jounieh, Sidon en Tyrus zijn veel kleiner en kunnen de rol van Beiroet niet zomaar overnemen. (Lees verder onder de foto).
Totale breuk met de politieke klasse?
Dat zo veel van die gevaarlijke stoffen al sinds 2013 in de haven opgeslagen lagen zonder dat iemand daar iets mee deed, is voor veel Libanezen onbegrijpelijk. Bovendien ligt die haven vlak tegen dichtbevolkte wijken in de hoofdstad Beiroet.
Toch was het wantrouwen tegen de politieke klasse al erg groot. Het voorbije jaar kwam dat al tot een uitbarsting van volksprotest tegen de opeenvolgende regeringen. Het land zit klem in politieke instabiliteit en de economie - ooit een van de betere in de regio - zinkt al langer weg terwijl de armoede toeneemt.
De politiek in Libanon wordt beheerst door een subtiele machtsverdeling die bij grondwet is vastgelegd: de president is altijd een maronitisch christen, de premier een soenniet, de parlementsvoorzitter een sjiiet en zo voort. Daarom zijn er altijd wankele evenwichten tussen erg verscheiden clans, maar tegelijk tiert de corruptie en het wanbeleid er welig.
Eerlijkheidshalve is niet alles de schuld van de politici. Libanon zit ingeklemd tussen de Middellandse Zee en buurlanden Israël en Syrië. Met het eerste is Libanon - in theorie - in oorlog, in het tweede woedt een burgeroorlog, die niet enkel de grens afsluit, maar Libanon tegelijk opzadelt met een enorm aantal Syrische vluchtelingen die geen kant uit kunnen.
Veel Libanezen - vooral christenen, maar ook anderen - hebben de voorbije decennia ondanks vrede in hun land hun conclusies getrokken en zijn naar elders vertrokken, naar Europa, maar ook naar Latijns-Amerika. Emigratie heeft een lange traditie in Libanon. In de 19e eeuw openden Libanezen veel handelszaken van Latijns-Amerika, de VS, Europa, West- en Oost-Afrika tot Brits-Indië en Hongkong toe. Ze traden daarmee in de voetsporen van hun voorouders, de Feniciërs, die 3.000 jaar geleden met hun schepen al massaal uitzwermden over de Middellandse Zee en verder.
