Motivatiepsycholoog: ‘Waarom geen soepelere coronaregels voor jongeren?’
Incidenten aan de kust en in recreatiedomeinen maakten dit weekend duidelijk dat een deel van de bevolking het steeds moeilijker heeft om zich aan de coronaregels te houden. Vooral jongeren haken af. De maatregelen voor die specifieke doelgroep versoepelen zou een oplossing kunnen zijn, denkt psycholoog Maarten Vansteenkiste, die lid is van de expertengroep psychologie en corona en al sinds het begin van de crisis de motivatie meet.
Had u de incidenten van dit weekend zien aankomen?
“Voor een stuk wel. We zien al langer dat de motivatie om zich aan de coronamaatregelen te houden daalt. Bovendien zijn de voorbije weken een aantal nieuwe maatregelen genomen die heel dicht op de huid van de mensen zitten. De avondklok in de provincie Antwerpen bijvoorbeeld of de invoering van een algemene mondmaskerplicht in veel steden en gemeenten. Voor veel mensen voelt dat als een te forse inperking van hun persoonlijke vrijheden. En dus komen ze in opstand.”
Waarom zijn het vooral jongeren die zich manifesteren?
“We hebben de voorbije maanden gezien dat de motivatie bij jongvolwassenen – dan hebben we het over de leeftijdsgroep tussen de 18 en 35 jaar – nogal eens durft te schommelen. Wanneer er bijvoorbeeld versoepelingen werden aangekondigd, flakkerde hun motivatie telkens op. Het is dan ook logisch dat diezelfde motivatie afneemt wanneer die versoepelingen, zoals nu, worden teruggedraaid.
“Je moet ook rekening houden met de relatieve impact van die maatregelen. De meeste jongeren hebben bijvoorbeeld veel meer sociale contacten dan de oudere bevolkingsgroepen. Wanneer die contacten worden beperkt, weegt dat voor hen veel zwaarder.”
Wat moet er gebeuren om incidenten, zoals die van dit weekend, te voorkomen?
“In de eerste plaats moeten de geldende regels grondig bekeken worden. Het heeft bijvoorbeeld geen zin om mensen te verplichten een mondmasker te dragen tijdens een boswandeling of op plaatsen waar het niet druk is. Door dat soort onzinnige maatregelen ontstaat het gevaar dat mensen de regels ook negeren wanneer het er wel toe doet.
“We moeten ook aan de communicatie werken. Er is nood aan campagnes die duidelijk uitleggen waarom die regels er zijn en waarom we er ons aan moeten houden. Daar is tot nu veel te weinig aandacht voor geweest en dat komt als een boemerang in ons gezicht terug. Ook de transparantie is een werkpunt. Bij het begin van de crisis werd ons bijvoorbeeld op het hart gedrukt dat de ziekenhuisopnames de belangrijkste indicator waren. Maar nu wordt de ernst van de situatie plots uitgelegd aan de hand van de besmettingscijfers. Daar zal een reden voor zijn, maar dan moeten we daar duidelijker over zijn.
“Die communicatie moet zich ook uitdrukkelijk naar jongeren richten. Door te werken met rolmodellen bijvoorbeeld, die hun doelpubliek via specifieke kanalen bereiken. Of door argumenten aan te halen die jongeren kunnen overtuigen van het nut van de coronaregels. Je zou bijvoorbeeld nadrukkelijker kunnen wijzen op de nefaste gezondheidseffecten op de lange termijn van zo’n coronabesmetting.
“En misschien moeten we ook durven te denken aan selectieve versoepelingen voor bepaalde doelgroepen.”
Hoe bedoelt u?
“We weten dat corona minder hard toeslaat bij jongeren. En we weten dat net zij meer behoefte hebben aan verbondenheid. Je zou dan bijvoorbeeld kunnen overwegen om die jongeren een ruimere sociale bubbel te gunnen dan het oudere deel van onze bevolking. Ik besef dat dit een heel delicate kwestie is en natuurlijk kan het alleen als het op virologisch vlak verantwoord is, maar het is een piste waar we misschien toch eens moeten over nadenken.”