Direct naar artikelinhoud
OpinieJinnih Beels

Studentendopen in Vlaanderen: dit moet anders

Studentendopen in Vlaanderen: dit moet anders
Beeld Damon De Backer

Jinnih Beels (sp.a) is schepen van Onderwijs in Antwerpen en alumnus van de KU Leuven

December 2018. Een kleine schokgolf trekt door onze samenleving. Na een studentendoop van ‘studentenvereniging’ Reuzegom overlijdt de jonge Sanda Dia. Beloftevolle student aan de KU Leuven. Hoe was het mogelijk dat een studentendoop zo kon mislopen? 

Nu we ook de details kennen, blijven de verontwaardigde reacties niet uit. Als schepen van Onderwijs, als moeder en als alumna van de KU Leuven, ben ook ik diep geraakt en geschokt door zijn verhaal. Daarom wil ik het debat mee op gang brengen: dopen in Vlaanderen moeten anders.

De fragmenten en reconstructies die de afgelopen dagen aan het licht kwamen, tarten elke verbeelding. Pure waanzin. Middeleeuwse praktijken. En laat ik het nu net daarover even willen hebben; de tijdsgeest waarin studentendopen plaatsvinden anno 2020. Want hoe uitzonderlijk de afloop in het verhaal van Sanda ook mag zijn; vernederingen, groepsdruk, alcoholmisbruik en ranzigheden zijn fenomenen die ook andere studentendopen niet vreemd zijn. 

Toen ik zelf als student begon aan de universiteit, haakte ik af van een studentendoop om exact die reden. In ontbloot bovenlijf over het Ladeuzeplein lopen, was niet mijn beeld van een ludieke uitdaging. We zijn inmiddels 25 jaar verder, en ik merk dat er nog steeds niet veel veranderd is. Een grondig debat over studentendopen kan om die reden niet uitblijven.

Want laat me duidelijk zijn, het scenario dat zich in december 2018 voltrok had nooit mogen gebeuren. Het is dan ook onze verantwoordelijkheid als hogere onderwijsinstellingen, als studentenverenigingen, als studentensteden en als gehele samenleving om tragedies als die van Sanda te voorkomen. En voor ik een heleboel studenten op hun hart trap; dit is geen pleidooi voor het afschaffen van studentendopen. Hoewel ik er zelf geen affiniteit mee heb, heb ik begrip voor de traditie die ze voor velen is. Maar ik stel me wel ernstige vragen over hoe het er bij sommige dopen vandaag nog steeds aan toegaat.

Lichtpuntje

De samenwerking en het partnerschap die de stad Antwerpen sinds 2008 heeft met haar hogere onderwijsinstellingen, studentenvertegenwoordigers en het studentenoverleg is een belangrijke stap. Via de ondertekening van een doopcharter, verbinden we ons jaarlijks tot wederzijdse afspraken die een kader moeten scheppen waarin dopen een plaats krijgen binnen onze stad. Ik ben blij dat we dat al doen, en dat Antwerpen hierin steeds een voortrekkersrol heeft gespeeld, maar de huidige afspraken zijn voornamelijk gericht op logistiek en het vermijden van overlast. We moeten verder durven gaan. We moeten samen met de studentenorganisaties het debat grondig, zonder taboes en overkoepelend voeren. 

Wat dat laatste betreft, sluit ik me aan bij de recente oproep van de rector van de KU Leuven. Over sancties en tuchtprocedures kunnen we nog eindeloos discussiëren, maar waar we vandaag hoe dan ook werk van kunnen en moeten maken, is een gedragen en hedendaags doopbeleid. Daar is het trouwens het uitgelezen moment voor, nu de coronacrisis ons er hoe dan ook toe dwingt om het komende academiejaar anders aan te pakken. In Antwerpen zullen we alvast in dialoog gaan met de verschillende partners.

Laat de zinloze en vreselijke dood van Sanda toch een lichtpuntje krijgen. Laat ons hieruit leren. Laat ons samen een veilig en verantwoord klimaat creëren voor studenten, waarbij hun tradities een mooie plaats kunnen krijgen in het studentenleven.

Tot slot nog dit. Aan de familie en vrienden van Sanda: mijn gedachten zijn bij jullie. Er staat jullie ongetwijfeld nog een zware periode te wachten. Een emotionele rollercoaster waar jullie het voorbije anderhalf jaar wellicht nooit van af zijn geraakt. Ik hoop dat gerechtigheid zal geschieden. En dat het resultaat van de rechtszaak bovendien een bijdrage zal leveren tot het schuldinzicht en normbesef van de verantwoordelijken. Veel sterkte.

En aan alle studenten: jullie horen erbij, gedoopt of niet gedoopt. Laat niemand jullie ooit wijsmaken dat zoiets enkel kan door naakt over het Ladeuzeplein te lopen of erger: door vernederingen en folteringen.